خودکشی به معنای نابودی و از بین بردن خود از جامعه سنتی گرفته تا توسعه‌یافته وجود داشته و در فراز و نشیب تحولات اجتماعی تحت علل مختلف رخ داده و قلب و «روح جمعی» خانواده و جوامع را آزرده است.
از مهم‌ترین و معروف‌ترین آثاری که در زمینه «خودکشی» نوشته شده از امیل دورکیم، استاد بزرگ جامعه‌شناسی در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم است که بعد از آگوست کنت به‌نوعی بنیان‌گذار جامعه‌شناسی مکتب فرانسه محسوب می‌شود.
آگوست کنت جامعه‌شناسی را به طبقه «علوم» وارد کرد و درعوض، روانشناسی را از این طبقه حذف کرد؛ چراکه معتقد بود مسائل روان‌شناختی در ذیل جامعه‌شناسی قابل بررسی‌‌اند و مسائل روان‌شناختی قائم به ذات خود نیستند.
به زعم دورکیم، در مکتب روانشناسی، تمام حالات فکری و تصورات ما، امیال و آرمان‌های ما، امور فردی و شخصی محسوب نمی‌شوند، بلکه کل این امور صرفا اجتماعی‌اند و به‌عنوان «پدیدارهای اجتماعی» مورد بررسی قرار می‌گیرند.
دورکیم در کتاب خود با عنوان «خودکشی» بیان می‌کند که تصمیم به خودکشی صرفا فردی و شخصی نیست بلکه عامل خارجی و اجتماعی هم دارد.
در هر حال، علت پدیده خودکشی چه فردی و چه اجتماعی باشد، امریست مذموم که باید از سوی کارشناسان امر، روانشناسان، جامعه‌شناسان و رسانه ها جدی گرفته شود.
روزنامه‌نگار و مدرس ارتباطات با اشاره به افزایش خودکشی‌ها در سطح جامعه به ضرورت هشدارهای صریح در این خصوص اشاره کرده و می‌گوید: نباید علایم و هشدارهای مبنی بر اقدام به خودکشی افراد را نادیده بگیریم.
شفیع بهرامیان در گفتگویی در این باره اظهار می‌دارد: متاسفانه خودکشی در شهرهای کوچک با جمعیتی در حدود ۳۰ هزار نفر، به چهار تا پنج مورد در یک ماه رسیده که نیاز است با حساسیت جدی به این موضوع پرداخت.
او با اشاره به اینکه ممکن است این اتفاق برای هر کدام از ما و یا اطرافیان ما بیافتد، اضافه می کند: علایم و نشانه های خودکشی تا حدودی قابل پیش بینی است. می توانیم با هوشیاری و دقت عمل جلوی بسیاری از خودکشی ها را بگیریم و از افرادی که قصد خودکشی دارند، حمایت کرده و با حمایت ها ایجاد شده از وقوع خطر خودکشی جلوگیری کنیم.
بهرامیان با بیان اینکه خودکشی امری بسیار پیچیده است، تاکید می کند: این که ما بفهمیم چه دلایل و عواملی باعث می شود یک فرد تصمیم به خودکشی بگیرد، بسیار دشوار است و حتی نزدیکان این افراد هم به درستی نمی توانند تشخیص دهند که دلیل خودکشی چه بوده است. اما تا حدود زیادی می توانیم از طریق برخی علایم و نشانه های موجود در افراد به این موضوع پی ببریم که فرد یا افرادی قصد خودکشی دارند یا حداقل در حال فکر کردن و تصمیم گرفتن در این باره هستند.
این روزنامه نگار اضافه می کند: علائمی که معمولاً در افرادی که قصد خودکشی دارند بروز می کند؛ افزایش مصرف دخانیات، مواد مخدر و مشروبات الکلی است. همچنین بروز رفتارهای خشونت آمیز یا انزوا کناره گیری از خانواده و دوستان از دیگر نشانه هایی است که ممکن است در این افراد مشاهده شود. حتی احتمال رانندگی خطرناک نیز وجود دارد ممکن است این افراد به خرید قرص و سایر مواردی که مرتبط با خودکشی است اقدام کنند. لذا باید رفتارهای چنین افرادی را به خوبی سنجید تا مبدا به خود صدمه بزنند.
بهرامیان ادامه می دهد: وجود رویدادهای استرس‌زا، مشکلات خانوادگی، سوگواری برای عزیزان از دست رفته، افسردگی، بیماری های جسمانی مزمن، بیماری های روحی، سابقه اقدام به خودکشی، فقر و مسائل معیشتی می توانند به شکل بارزی در زندگی یک فرد نمود پیدا کنند، حتی سابقه خشونت های خانگی، آزارهای جنسی و جسمی هم از جمله مواردی هستند که می‌تواند زمینه خودکشی را در بین افراد تقویت کنند.
او بیان می کند: معمولا کسانی که قصد خودکشی دارند بسیار از عمل خودکشی صحبت می کنند. آنها اغلب از وجود خود احساس شرمساری کرده و ممکن است حس سربار بودن داشته باشند و با تکرار جملاتی همانند “کاش مرده بودم”، “کاش به دنیا نیامده بودم”، “من شانس ندارم” ،”من آدم پوچی هستم” که ناشی از احساس ناامیدی، غمگینی و افسردگی در فرد است، به ما هشدار می دهند و بنابرین نباید به سادگی از کنار چنین نشانه های در افراد گذشت.
مدرس ارتباطات اضافه می کند: حتی ممکن است فردی که تصمیم به خودکشی گرفته، از دوستان و خانواده اش در پیام های مختلفی خداحافظی کند، وصیت نامه تنظیم کند و یا وسایل خود را به دیگران ببخشد و .. بنابراین به هیچ وجه چنین مواردی نباید شوخی گرفته شود، چرا که هر کدام از این ها می‌تواند عامل خطرناکی برای سوق دادن فرد به سمت خودکشی باشد.
او تاکید می کند: فکر می کنم می توانیم تا حدود زیادی جلوی بسیاری از خودکشی ها را بگیریم لازم است که در صورت مشاهده چنین رفتارهایی با این افراد صحبت کنیم، از آنها بخواهیم در مورد مشکل خودشان صحبت کنند تا احساس نکنند تنها هستند و باید حس همدلی با آنها شکل بگیرد.
به گفته بهرامیان؛ این افراد به هیچ وجه نباید مورد انتقاد و سرزنش قرار بگیرند. نباید قضاوت و یا نصیحت شوند. باید کاملا به حرفهایشان گوش دهید و سعی کنید محیطی امن برای بروز احساسات آنها ایجاد کنیم تا حس امنیت و اعتماد به دیگران در آنها شکل بگیرد و آنها باید بدانند که از حمایت خانواده و دوستان برخوردار هستند.
او ادامه می دهد: این افراد نباید به هیچ وجه گوشه گیر و منزوی باقی بمانند بلکه باید به صورت مداوم در ارتباط با خانواده، دوستان و نزدیکان باشند و به صورت مرتب باید با این افراد در ارتباط باشید تا بتوانند سلامت روحی خود را بازیابند. نکته اساسی در این مورد هم این است که باید بتوانیم آنها را به رفتن به سوی مراکز روان درمان، خدمات مشاوره و روانشناسی سوق دهیم. همچنین می توانید در موارد حاد با اورژانس اجتماعی ۱۲۳ هم تماس بگیرد و درخواست کمک کنید.
این روزنامه نگار تاکید می کند: به هیچ وجه نباید موضوع خودکشی و یا نشانه هایی که در برخی از افراد بروز می کند کم اهمیت تلقی شود. باید به آنها اهمیت دهید تا آنها احساس کنند که برای شما مهم هستند و بتوانند از چالش‌ها و مشکلاتی که برایشان پیش آمده است صحبت کنند. در مجموع به کمک اقدامات مذکور شاید بتوانیم حدود ۷۰ درصد از خودکشی هایی که در انزوا و در تنهایی انجام می شود، جلوگیری کنیم.
او در پایان با اشاره به اینکه روانشناسان و روانپزشکان می‌توانند در این زمینه بسیار بهتر و کاراتر می توانند عمل کنند، تصریح می کند: اگر افرادی در نزدیکی شما وجود دارد که چنین نشانه های را بروز می دهد آن ها را جدی بگیرید و سعی کنید با کمک روانشناسان و پزشکان مجرب به آنها کمک کنید تا از یک آسیب اجتماعی جدی جلوگیری کنید.
کد خبرنگار: ۹۸۳۱۲۷
انتهای پیام/
|
.jpg)
