علی اکبر سمیعی

 در چند سال گذشته و به ویژه در سال های پایانی دولت قبل، بخشی از بنگاه‌های اقتصادی به دلیل تحریم‌های ظالمانه و نیز سیاست‌های نادرست با ورشکستگی رو به رو شدند. اما در این میان، برخی از فعالان اقتصادی و حتی بنگاه‌ها نیز بودند که برای فرار از پرداخت بدهی‌های بانکی شان اعلام ورشکستگی می‌کردند. این ورشکستگی‌های صوری عمدتا به این دلیل بود که این دسته از افراد که تسهیلات در تولید و فعالیت‌های مولد روی به سفته بازی و فعالیت‌های واسطه‌ای آوردند. البته همان طورکه در ابتدای گزارش اشاره شد نباید پدیده ورشکستگی‌های صوری را درباره تمام ورشکستگی‌ها تعمیم داد چرا که بسیاری از بنگاه‌های اقتصادی که کار تولیدی می‌کردند به دلیل تحریم و مشکلات دیگر نتوانستند سرپا بمانند و ورشکستگی این بنگاه‌ها با آنچه که ورشکستگی‌های صوری نامیده می‌شود تفاوت ماهوی دارد.

لزوم حسابرسی مستقل

در همین حال، محمد گرجی آرا کارشناس اقتصادی با اشاره به ورشکستگی‌های صوری تصریح کرد: با توجه به بالا بودن نرخ بهره، برخی فعالان اقتصادی مبنای کار خود را بر پس ندادن پول بانک‌ها و یا طلبکاران خود قرار داده اند و موضوعیت کسب و کار برای آنها از بین رفته و بیشتر به سفته بازی با نرخ بهره می‌پردازند.

گرجی آرا گفت: وقتی نرخ بهره بانکی و یا اوراق مشارکت از نرخی که باید به صورت واقعی باشد بالاتر باشد چنین پدیده‌هایی رخ می‌دهد.وی افزود: بسیاری از شرکت‌ها هستند که وام‌های ارزان قیمت گرفته اند و همین وام‌ها را با نرخ‌های خیلی بالاتری سپرده گذاری می‌کنند.این عمل برای این شرکت‌ها نه تنها ریسکی نداشته بلکه جذابیت بالایی هم دارد. متاسفانه به دلیل اینکه اطلاعات اقتصادی، مالی و بانکی متمرکزی نداریم شاهد این پدیده هستیم که مثلا فردی به یک بانک بدهکار است و از بانک دیگری هم تسهیلات می‌گیرد. البته بانک مرکزی برنامه هایی برای مقابله با این موضوع دارد اما هنوز اثرات آن را مشاهده نکرده‌ایم. راه حل مقابله با این پدیده‌ها این است که اطلاعات مالی و بانکی افراد متمرکز بوده و نهادهایی که به بنگاه‌ها خدمات می‌دهند با نظارت بانک مرکزی و وزارت اقتصاد بتوانند از این اطلاعات استفاده کنند.

وی افزود: در کشوری مثل فرانسه حسابرسان شرکت‌ها به صورت مستقل از روسای شرکت‌ها تعیین می‌شوند تا هیچ امکان تبانی میان حسابرسان و روسای شرکت‌ها به وجود نیاید. در کشور ما نیز سازمان حسابرسی می‌توان وارد این موضوع شود که حسابرسان به صورت مستقل تعیین شوند.

 گرجی آرا تاکید کرد ریشه پدیده ورشکستگی صوری در فعالیت‌های سفته‌بازی و فرصت «آبیتراژ نرخ بهره» است. یعنی اینکه وقتی یک کالا در اقتصاد دو قیمت داشته باشد افراد تمایل پیدا می‌کنند که کالا را با نرخ ارزان‌تر بخرند. الان وقتی ما عملا دو نرخ بهره داریم. یعنی یک نرخ بهره پایین‌تر برای وام‌گیری و نرخ بالاتر برای سپرده‌گذاری در بانک، این موضوع باعث می‌شود که سفته بازان وام‌های ارزان قیمت گرفته و با سودهای بالاتر سپرده‌گذاری کنند.

شگرد برخی بنگاه ها

یک عضو هیئت رئیسه کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی نیز در این خصوص گفت: برخی از بنگاه‌ها برای فرار از پرداخت مطالبات بانکی موضوع اعلام ورشکستگی بنگاه را مطرح می‌کنند که باید توجه بیشتری به این موضوع شود و دراین خصوص حسابرسی‌های دقیقی صورت گیرد.

عیسی امامی درگفت‌وگو با خانه ملت یادآورشد: قوه قضائیه اقدامات خوبی در مبارزه با فساد داشته و دراین راستا باید به موضوع اعلام ورشکستگی ازسوی بنگاه‌هایی که به سیستم بانکی بدهکارهستند به‌صورت جدی ورود و دراین زمینه شفاف سازی کند.

وی درعین‌حال با تاکید برضرورت تسریع در وصول معوقات بانکی گفت: ابتدا باید توجه داشت بخشی از تاخیرها درخصوص وصول معوقات بانکی به دلیل مشکلات اقتصادی و نوسانات شدید نرخ ارز درسال‌های گذشته بود.

انتهای پیام/