با آغاز پاییز، بیماریهای سرماخوردگی و آنفلوانزا در میان مردم شایع میشود و این در حالی است که پیشگیری از ابتلا به این بیماریها، مهمترین اقدام برای حفظ سلامت در فصول سرد سال است. عطسه، گلودرد، آبریزش بینی، سردرد و اشک ریزش از علائم سرما خوردگی است که در راههای تنفسی فوقانی و به وسیله ویروسها ایجاد میشود. ویروسهای سرماخوردگی و آنفلوانزا از طریق چشمها، بینی و دهان به بدن انسان منتقل میشوند و روبوسی یکی از راههای اصلی انتقال ویروسها است.کارشناسان بهداشتی معتقدند، اگرچه بیش از 200 نوع ویروس میتوانند باعث سرماخوردگی شوند اما اغلب، راینوویروسها عامل بروز سرماخوردگی هستند که در کنار آنها، کورونا ویروسها و رترو ویروسها هم قرار دارند.آنان همچنین میگویند، سرماخوردگی اگرچه به اصطلاح بیماری سبکی است، با وجود این، یکی از علل اصلی مراجعه به پزشک و غیبت از رفتن به مدرسه و محل کار، به حساب میآید.
افراد در معرض خطر
دکتر داوود یادگاری متخصص بیماریهای عفونی اظهار داشته است: با توجه به کاهش دمای هوا و به دلیل بازگشایی مدارس، کودکان و دیگر افراد در معرض خطر ابتلا به آنفلوانزا که تاکنون واکسن آن را تزریق نکرده اند، میبایست هر چه سریع تر نسبت به تزریق این واکسن اقدام کنند.
وی با بیان این مطلب که تزریق واکسن آنفلوانزا برای کودکان دچار بیماریهای مزمن ریوی و از جمله آسم، کودکان مبتلا به بیماریهای خونی، کبدی، کلیوی و دیابت و نیزکودکان دچار نقص ایمنی از قبیل کودکان مبتلا به ایدز و سرطان ضروری است، میگوید: کودکان مبتلا به تشنج، قطع نخاع و بیماریهای مزمن مغزی و از جمله عقب افتادگی ذهنی و کودکانی که به علت ابتلا به سندرم «ری» باید در طولانی مدت آسپرین مصرف کنند و همچنین بچههایی که به مدت طولانی در مراکز مراقبت از کودکان نگهداری میشوند، از دیگر گروههایی هستند که تزریق واکسن آنفلوانزا به آنان توصیه میشود.
دکتر یادگاری میافزاید: امروزه در بسیاری از کشورهای دنیا، نوزادان و کودکان 6 ماه تا 4 ساله به طور معمول واکسینه میشوند و در کشور ما نیز با نظر متخصصان کودکان، توصیه میشود که تزریق واکسن آنفلوانزا به این کودکان، مورد توجه قرار گیرد.
وی با اشاره به این مطلب که تمامیکودکان زیر هشت سال در صورتی که تا به حال واکسن آنفلوانزا تزریق نکرده اند، برای ایجاد ایمنی مناسب میبایست 2 بار واکسن آنفلوانزا را تزریق کنند، اظهار میدارد: پس از تزریق نوبت اول واکسن، یک دوز واکسن مشابه باید یک ماه )چهار هفته) بعد تکرار شود.
آنفلوانزا در کودکان
زیر 4سال به خصوص زیر 2 سال میتواند با عوارض بیشتری همراه باشد و به بستری شدن آنان در بیمارستانها بینجامد.
واکسن آنفلوانزا
دکتر یادگاری همچنین میگوید: اوایل مهرماه که فصل بازگشایی مدارس است و تماس کودکان در محیطهای مدرسه بیشتر میشود، آنان در مواردی که به آنفلوانزا مبتلا میشوند، ویروس آن را با خود به منزل میآورند و در صورتی که افراد مستعد ابتلا به بیماریهایی زمینه ای از قبیل دیابت، آسم و بیماریهای کلیوی وجود
داشته باشند و نیز کسانی که داروی سرکوب کننده ایمنی دریافت میکنند در خانه باشند، این افراد دچار بیماری آنفلوانزا میشوند. بسته بودن در و پنجره منازل در زمستان به دلیل سرما، از دلایل دیگری است که میزان شیوع بیماری آنفلوانزا را در خانهها و محیطهای بسته، افزایش میدهد.وی با بیان این مطلب که ابتلا به آنفلوانزا در افراد دچار بیماریهای زمینه ای سبب تشدید بیماریهای آنان میشود، میافزاید: برای مثال، در افرادی که بیماریهای قلبی یا ریوی مانند آسم دارند، ابتلا به آنفلوانزا سبب تشدید بیماری در آنان میشود و یا در بیماران قلبی، آنفلوانزا ممکن است، به نارساییهای قلبی بینجامد.همچنین در بیماریهای ریوی، ممکن است، عوارضی مانند آسم تشدید شود و به همین دلیل در فصول سرد که ابتلا به آنفلوانزا شایع تر است، شاهد افزایش تعداد بستری افراد در بیمارستانها هستیم که این موضوع به خصوص در افرادی که بیماریهای زمینه ای دارند، صدق میکند.دکتر یادگاری با اشاره به اینکه بهترین راه برای پیشگیری از ابتلا به بیماری آنفلوانزا واکسیناسیون است، یادآوری میکند: برخلاف برخی اظهار نظرهای اشتباه کارشناسی، واکسن آنفلوانزا ویروس ضعیف شده نیست که مانند سایر واکسنها با یکبار تزریق، شخص برای همیشه مصونیت پیدا کند، بلکه حتی افرادی هم که قبلاً علیه آنفلوانزا واکسینه شده اند و بدنشان آنتی بادی علیه ویروس ترشح کرده است، به دلیل تغییر یافتن ژنهای این ویروس برای کاهش احتمال ابتلای آنان به این بیماری، نیازمند تزریق واکسن جدید هستند. در واقع هر واکسنی، سوشهای خاصی از بیماری آنفلوانزا را در بر میگیرد و قادر به پوشش تمامیسوشها نیست.وی همچنین میگوید: ویروس آنفلوانزا معمولا از طریق ترشحات تنفسی به دیگران منتقل میشود و اطرافیان فرد را در محیطهای خانواده و کاری، به ویژه کسانی را که نسبت به ابتلا به این ویروس مستعد هستند، مبتلا میسازد.
راههای انتقال سرما خوردگی
دکتر بابک میرلوحی ـ متخصص بیماریهای عفونی در مورد سرما خوردگی میگوید: انتقال ویروس از شخص بیمار، باعث سرماخوردگی میشود. این انتقال اغلب با لمس سطوح آلوده به ویروس مانند دستگیره در، کیبورد کامپیوتر و تلفن و سپس لمس بینی، چشم یا دهان رخ میدهد. به علاوه، ترشحات عطسه و سرفه فرد بیمار هم ممکن است مستقیم وارد بدن شود و فرد را بیمار کند. وی میافزاید: سرماخوردگی اغلب در فصلهای پاییز و زمستان رخ میدهد، البته سرد شدن هوا باعث سرماخوردگی نمیشود، بلکه با شروع مدارس و سرد شدن هوا، افراد زمان بیشتری را در محیطهای سربسته میگذرانند و احتمال نقل و انتقال ویروس بیشتر میشود وعلاوه بر آن رطوبت هوا نیز موثر است. بیشتر ویروسهای سرماخوردگی، در رطوبت کم (در ماههای سرد سال) دوام بیشتری دارند و هوای سرد و خشک، باعث میشود لایه داخلی بینی خشک و بیشتر مستعد عفونتهای ویروسی شود.
این متخصص بیماریهای عفونی با اشاره به این مطلب که زمانی که ویروس سرماخوردگی به لایه داخلی مخاط بینی یا گلو میرسد، علائم سرماخوردگی شروع میشود، یادآوری میکند: در سیستم ایمنی بدن، برای مبارزه با این ویروسها، گلبولهای سفید فعال میشوند در نتیجه بینی و گلو ملتهب و خلط فراوانی تولید میشود.در ابتدای آلوده شدن بینی و سینوس به ویروس، رنگ مخاط بینی روشن است، اما پس از 2ـ3 روز سلولهای ایمنی بدن در مبارزه با میکروبها، باعث تغییر رنگ مخاط به سفید یا زرد میشوند. گاه برخی باکتریها که در بینی زندگی میکنند نیز رشد میکنند و مخاط سبزرنگ میشود. اما همه اینها طبیعی است و در چنین شرایطی، باز هم به آنتی بیوتیک نیاز نیست، بلکه استراحت و شستن بینی با سرم فیزیولوژی و مصرف داروهای ساده باعث بهبود میشود.انرژی بدن نیز در شرایط سرماخوردگی، به مقدار زیادی صرف مقابله با ویروس میشود وانسان احساس خستگی میکند. به علاوه گلودرد، عطسه، احتقان بینی و آبریزش چشم و بینی نیز جزو علائم سرماخوردگی است و گاهی تب (نه چندان شدید) نیز وجود دارد.
وی در پاسخ به این پرسش که چرا کودکان بیشتر دچار سرما خوردگی میشوند، میگوید: کودکان چون وقت زیادی را در مدرسه یا مهدکودک میگذرانند و در آنجا در تماس نزدیک با سایر کودکان هستند، در نتیجه نقل و انتقال ویروس با سرعت بیشتری انجام میشود.به علاوه، سیستم ایمنی کودکان آنقدر قوی نیست که بتواند با ویروس مقابله کند. بزرگسالان به طور متوسط 2 تا 3 بار در سال سرما میخورند که البته این تعداد میتواند متغیر باشد. زنان، به خصوص در سنین 20 تا 30 سالگی بیشتر از مردان دچار سرماخوردگی میشوند که شاید به دلیل تماس بیشتر آنان با کودکان باشد. با افزایش سن، تعداد دفعات سرماخوردگی کاهش مییابد، به طوری که افراد بالای 60 سال در سال به طور متوسط فقط 1 بار سرما میخورند.
درمان سرماخوردگی
دکترمیرلوحی درمورد درمان سرماخوردگی میافزاید: سرماخوردگی یک بیماری ویروسی است که بسیاری ازافراد برای درمان آن، ازآنتی بیوتیک استفاده میکنند درحالی که آنتی بیوتیک برای از میان بردن باکتریهاست وکمکی به درمان سرماخوردگی نمیکند.
اکثر سرماخوردگیها
7 تا 10 روز طول میکشند و اغلب نیازی به مراجعه به پزشک ندارند، اما اگر علائم بیماری طولانی تر شد (بالای 10 روز) یا تب شدید هم به آن اضافه شود، بهتر است بیماران به پزشک مراجعه کنند گاهی هم سرماخوردگی منجر به عفونتهای باکتریایی در ریه، سینوس یا گوشها میشود که در این صورت نیاز به مراجعه به پزشک و گاه مصرف آنتی بیوتیک وجود دارد.علائم عفونت گوش، شامل گوش درد، تب، احساس پری در گوش و علائم عفونت سینوس شامل آبریزش و احتقان بینی، درد صورت، فشار در صورت، سردرد و تب است و با دیدن این علائم، بهتر است به پزشک مراجعه شود.
آنفلوانزا و تشدید آلرژی
ژاله بیوکی ـ پزشک عمومیدر مورد سرماخوردگی اطلاعات میگوید: سرماخوردگی معمولا یک بیماری خفیف و خود محدودشونده است اما همین بیماری ساده هر سال برنامههای زندگی روزمره عده زیادی از مردم را تحت تاثیر قرار میدهد و مختل میکند. این بیماری برای سلامت بسیاری از سالمندان یا کسانی که به آسم دچارند، میتواند خطرهای جدی ایجاد کند.
وی در مورد تزریق واکسن آنفلوانزا میافزاید: تزریق واکسن برای کودکانی که با سالمندان و میانسالان در تماس هستند و با آنان زندگی میکنند، لازم است. البته نه به این دلیل که با واکسن نزدن سالمندان، بیماری آنفلوانزا به کودکان سرایت میکند، بلکه به این علت که اگر کودک از این بیماری محافظت شود،احتمال ابتلای پدربزرگ و مادربزرگ هم به بیماری آنفلوانزا کاهش مییابد، زیرا انتقال بیماری از کودک به پدربزرگ و مادربزرگ نگران کننده تر است.
دکتر بیوکی در پاسخ به این پرسش که از چه سنی میتوان به کودکان واکسن آنفلوانزا را تزریق کرد، یادآوری میکند: درکشورهای مختلف، کودکان بالاتر از 6 ماه تا 5 سال به صورت منظم و مکرر در مقابل آنففوانزا واکسینه میشوند، ولی در ایران تزریق این واکسن به همه کودکان توصیه نمیشود. بهتر است کودکانی واکسن آنفلوانزا را دریافت کنند که یا در محدوده سنی 6 ماه تا 5 سال قرار دارند یا با افرادی که باید علیه بیماری آنفلوانزا واکسینه شوند، در تماس باشند یا خودشان به بیماری خاصی مبتلا باشند؛ مانند کودکانی که سابقه آلرژی ریوی دارند و در صورت ابتلا،احتمال تشدید آلرژی بیشترمیشود، چون ابتلا به آنفلوانزا زمینه تشدید آلرژی را افزایش میدهد.دکتر بیوکی در مورد واکسن بزرگسالان هم میگوید: والدین کودکان هم باید واکسن آنفلوانزا دریافت کنند، زیرا در صورت ابتلا به بیماری، آن را به کودکشان منتقل میکنند و عوارض بیماریهای زمینه ای کودک را افزایش میدهند.
واکسنهای وارداتی
دکتر بیوکی با اشاره به این مطلب که بزرگترین مشکل این است که کودکان، بیماری آنفلوانزا را از محیط بیرون به منزل میآورند، میافزاید: در بعضی از کشورها دیده شده است وقتی تمامیدانش آموزان علیه آنفلوانزا واکسینه شدند، امکان ابتلا به آنفلوانزا در خانوادهها فوق العاده کاهش یافته است، زیرا بسیاری از کودکان معمولاً به آنفلوانزا مبتلا میشوند.
از این رو توصیه پزشکان این است که کودکان واکسن تزریق کنند که کار درستی است، ولی ما به دلیل محدودیتهای واکسن و پروتکلهای کشوری میگوییم اگر کودکی بیماری زمینه ای خاصی ندارد، نیازی به تزریق واکسن آنفلوانزا هم ندارد، ضمن اینکه ابتلای مکرر به بیماری آنفلوانزا، به مرور فرد را ایمن میکند همان طور که تزریق سال به سال واکسن آنفلوانزا پس از 10 سال میزان ابتلا به آنفلوانزا را حتی در سوشهای جدید کاهش میدهد. اما در مراکزی که کودکان با مشکلات خاصی مانند عقب ماندگیهای ذهنی نگهداری میشوند، توصیه این است که تزریق واکسن انجام گیرد.
این پزشک عمومیدر پاسخ به این پرسش که چه کسانی باید واکسن آنفلوانزا را تزریق کنند، میگوید: در همه جای دنیا کارکنان بهداشت و درمان، هر سال این واکسن را دریافت میکنند، زیرا هم میتوانند بیماری را به مردم انتقال دهند و هم از آنها بگیرند. چنانچه صاحبان مشاغل دیگر هم که با افراد زیادی سروکار دارند، واکسن را دریافت کنند، خوب است، اما اگر جزو گرو ههای پرخطر نباشند، اصراری به تزریق واکسن آنفلوانزا نیست.
عادتهای نادرست بهداشتی
دکتر بیوکی یاد آوری میکند: یکی از عادتهای نادرستی که مردم دارند، این است که به هنگام سرماخوردگی یا آنفلوانزا، دستمالی را که برای عطسه یا سرفه استفاده کرده اند در جیب یا دست خود نگه میدارند و مجددا آن را مورد استفاده قرار میدهند. این راه بسیار ساده ای است که عوامل بیماری دوباره به بدن انتقال یابند و بتوانند باعث تشدید بیماری شوند. بیماران باید دستمال مورد استفاده را پس از یکبار مصرف، فورا دور بیندازند.یک اشتباه معمول دیگر آن است که با فشار، بینی خود را در یک دستمال تمیز میکنند. فشار هوا باعث میشود که مقداری از ترشحات بینی را که حاوی ویروسها و میکروبها است، به سینوسهای زیر چشم انتقال دهند و باعث عفونت سینوسی آنها شوند.
به گزارش سلامت نیوز، وی در مورد واکسن سرماخوردگی میگوید: ورود این ویروس ضعیف شده به بدن سبب میشود که سیستم دفاعی بدن فعال شود و درحالت آماده باش باقی بماند. به این ترتیب اگر ویروس سرماخوردگی به بدن حمله کند، به دلیل فعال بودن سیستم دفاعی، به سرعت شناسایی میشود و ازمیان میرود.از آنجا که ویروس سرماخوردگی هر سال با یک تغییر کوچک به نوع جدیدی تبدیل میشود، کمیپس از آغاز فصل سرما، فعال ترین نوع ویروس و میزان تغییر آن شناسایی میشود وواکسن جدید ضد سرماخوردگی به بازار میآید تا 2 هفته بعد از واکسینه شدن به دلیل حضور ویروس ضعیف آنفلوانزای شده در بدن، قدرت سیستم ایمنی و دفاعی کاهش مییابد و به همین دلیل در طول این مدت بیمار نیاز به مراقبتهای بیشتری دارد. مصرف خوراکیهای ویتامین دار و به خصوص میوهها نیز توصیه میشود.
انتهای پیام/ |