نرخ ارز همواره در اقتصاد ملی ایران یکی از عوامل تاثیر گذار قلمداد شده و در زمانی‌که این متغیر در نوسان و تلاطم باشد وضعیت اقتصاد ایران نیز بی ثبات خواهد بود، اما در فرصت هایی نظیر دو سال گذشته که نرخ ارز در یک ثبات نسبی به سر برده اقتصاد ایران نیز دچار تکانه های شدید نشده است.

نرخ ارز همواره در اقتصاد ملی ایران یکی از عوامل تاثیر گذار قلمداد شده و در زمانی‌که این متغیر در نوسان و تلاطم باشد وضعیت اقتصاد ایران نیز بی ثبات خواهد بود، اما در فرصت هایی نظیر دو سال گذشته که نرخ ارز در یک ثبات نسبی به سر برده اقتصاد ایران نیز دچار تکانه های شدید نشده است.

ایرانیان تلاطمات ارزی در سال های ۹۰ و ۹۱ را هیچگاه فراموش نخواهند کرد، در آن ایام نرخ دلار هر ثانیه تغییر پیدا می کرد و هر زمان که رئیس کل بانک مرکزی وقت در زمان دولت دهم، محمود بهمنی در باره نرخ ارز صحبت می کرد، بازار نسبت به این سخنان واکنش منفی نشان می داد و ارز سیر صعودی به خود می گرفت. دلار ۵ هزار تومانی را نیز در مقاطعی شاهد بودیم. در آن ایام، حال سه سال از آن روزگار گذشته و حدود دو ماهی است که از حصول توافق هسته ای می گذرد. بحث تک نرخی کردن ارز از همان آغاز به کار دولت تدبیر و امید توسط حسن روحانی به عنوان یکی از برنامه‌های اصلی دولت عنوان شد. حال که توافق هسته‌ای منعقد شده، به نظر می رسد شرایط برای تک‌نرخی‌کردن ارز از هر زمان دیگر مساعد تر است. ارز در ایران دوبار تک نرخی شد، یک‌بار در اواسط دولت سازندگی در دهه هفتاد که به دلیل افت شدید قیمت نفت در سال‌های بعد از آن به خصوص در ابتدای دولت اصلاحات، باردیگر ارز دو نرخی شد. بار دوم نیز توسط دولت اصلاحات در آغاز دهه هشتاد، اما بعد از روی کار آمدن دولت محمود احمدی نژاد با وجود اینکه بهای نفت تا ۱۲۰ دلار نیز صعود کرد،ولی با توجه به سوءمدیریت دولت و ناکار آمدی مسئولان، ارز سه نرخی نیز مشاهده شد که در تاریخ اقتصاد ایران کم سابقه بود. در شرایط حاضر دولت تدبیر و امید نیز قصد دارد به محض اینکه تحریم ها برچیده شد، ارز را دیگر برای همیشه تک نرخی کند.

بر این اساس استاد دانشگاه و اقتصاددان معتقد است: در حال حاضر با توجه به اینکه فعلا تحریم ها هنوز پا برجاست و منابع ارزی کشور قفل است، بانک مرکزی منابع ارزی کافی برای تک نرخی کردن ارز در اختیار ندارد. با توجه به این امر که بانک مرکزی امسال عایدات کافی ارزی نخواهد داشت، در نتیجه طی سالجاری تک نرخی کردن ارز مقدور نخواهد بود.

بهروز هادی زنوز می افزاید: این در حالی است که دولت طی دو سال گذشته سیاست کنترل تورم را در پیش گرفته است و در مقابل نیز رکود بر بازار های مختلف و همچنین بخش تولید کشور حکمفرما شده است. در حال حاضر سیاست ارزی بانک مرکزی در جهت مقابله با رشد تورم است. بر همین اساس بهترین زمان برای تک نرخی کردن ارز، موقعی است که تورم تک نرخی شده باشد. اصولا تک نرخی شدن ارز به متغیر های زیادی بستگی دارد که تمام آن ها باید مهیا باشد، در غیر این صورت بعد از مدتی که تک‌نرخی شدن ارز روی داد، این امر پایدار نخواهد بود و دوباره به دلیل نوسانات روی داده ، ارز دویا چند نرخی خواهد شد. پس می توان نتیجه گرفت که باید در یک شرایط پایدار مبادرت به تک نرخی شدن ارز کرد.

تعیین نرخ ارز بر اساس ارزش ذاتی

عضو کمیسیون برنامه، بودجه و مجلس هم اظهار می دارد: زمزمه های مبنی بر تعیین نرخ دلار در حدود 3100 تومان شنیده می شود که اگر این کار صرفا برای تراز دریافت ها و پرداخت های ارزی و ریالی صورت گیرد بدترین کار ممکن خواهد بود.

محمد قسیم عثمانی می افزاید: باید پذیرفت بخشی از افزایش قیمت‌های مربوط به ارز در سال 91 کاذب بود و از مولفه‌های اقتصادی پیروی نمی کرد،بنابراین درمحاسبه قیمت دلار باید این موضوع لحاظ شود.

نماینده مردم بوکان درمجلس شورای اسلامی ادامه می دهد: نرخ ارز باید به نحوی تعیین شود که قیمت ارز به ارزش ذاتی آن نزدیک باشد.

عثمانی تصریح می کند: باید توجه داشت اگر دولت بخواهد برای تعادل پرداخت‌ها و دریافت‌ها، نرخ ارز را دستکاری کند همان اتفاقی خواهد افتاد که در زمان دولت گذشته در بازار ارز پیش آمد.

وی می گوید: کارشناسان اقتصادی دولت باید براساس مولفه های اقتصادی ارزش ذاتی ارز را محاسبه و قیمت دلار را در بودجه نزدیک به ارزش ذاتی آن تعیین کنند،به دلیل اینکه انجام این مهم باعث می شود که ارزش دلار روی موضوع تک نرخی شدن ارز در کشور تاثیر داشته باشد.

عدم نرخ گذاری صحیح ارز باعث ایجاد چند نرخ مختلف در بازار می شود

عثمانی می افزاید: اگر نرخ ارز با ارزش ذاتی آن فاصله داشته باشد،قطعا شکاف بین قیمت و ارزش باعث می شود که ارز چند نرخی شود و مشکلاتی که دراقتصاد کشور در چند سال گذشته ایجاد شد؛تکرار شود.

وی ادامه می دهد: در حال حاضر زمزمه‌های مبنی بر تعیین نرخ دلار در حدود 3100 تومان شنیده می شود که اگر این کار صرفا برای تراز دریافت‌ها و پرداخت‌های ارزی و ریالی صورت گیرد،بدترین کار ممکن خواهد بود هرچند که شاید از روی ناچاری باشد.

انتهای پیام/