امروزه مشارکت اجتماعی در همه عرصه های جامعه تأثیرگذار و ضروری است. در نظام سلامت کشور ظرفیت‌های موجود دولتی و خصوصی پاسخگوی نیاز مردم به ویژه اقشار آسیب پذیر در مناطق مختلف کشور نیست. از این رو مشارکت اجتماعی در بخش سلامت اهمیت دو چندان می‌یابد.
از طرف دیگر عدم مطلوبیت در حوزه های مختلف نظام سلامت وجود داشته و مشارکت اجتماعی در سلامت، جهت ارتقاء قابلیت‌های سلامت با بهره گیری از توانمندی مردمی، می‌تواند به جبران کمبودها کمک نماید. تقویت راهبرد مشارکت اجتماعی در سلامت مستلزم ایجاد ساز و کارهای مناسب، پیش بینی بسته های حمایتی، تشویق و ترغیب مردم، ایجاد اعتماد و افزایش سطح آگاهی جامعه است.
از طرفی بهره گیری از ظرفیت‌ها، توانمندی‌ها و تخصص‌های مردمی و سازمان‌های مردم نهاد در تمام حوزه‌ها راهگشا و تأثیرگذار است، از این رو جوامع موفق و توسعه یافته همواره تلاش می‌کنند از این ظرفیت‌ها به نحو مطلوب بهره‌مند گردند.
حوزه بهداشت، درمان و سلامت کشور با توجه به ارتباط مستقیم با رفاه مردم از یک سو و کمبود امکانات و تجهیزات در این حوزه به ویژه در مناطق محروم و دور افتاده، نیازمند حضور گسترده، نظام‌مند و سازمان دهی شده مشارکت‌های مردمی باشد.
لذا به منظور سیاست گذاری، برنامه ریزی و نظام‌مند سازی و تائید طرح‌ها، برنامه‌ها و روش‌های مشارکت‌های اجتماعی در بخش سلامت و روش‌های جذب مشارکت خیرین در بخش سلامت و شناسایی، هدایت، ترغیب و جذب خیرین بخش سلامت در سطح استان و هماهنگی بین بخشی با سازمان‌های دولتی و سازمان‌های مردم نهاد در بهره گیری از همه ظرفیت‌های منطقه ای، شورای مشارکت‌های اجتماعی و خیرین سلامت دانشگاه زیر نظر شورای عالی مشارکت‌های اجتماعی سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، ایفای نقش خواهد نمود.
در این زمينه گفت‌وگویی با دکتر علی تقی زاده افشاری قائم مقام رئیس دانشگاه در امور مشارکت‌های اجتماعی، سازمان‌های مردم نهاد و خیرین عرصه سلامت انجام گرفت که باهم مي‌خوانيم:
در ابتدا بفرمایید که حوزه مشارکت‌های اجتماعی در دانشگاه شما از زمانی که ایجاد شده تا الان چه اقداماتی را انجام داده و برنامه های آتی شما چیست؟
حوزه مشارکت‌های اجتماعی دانشگاه که از زمان تشکیل آن مدت زیادی نگذشته است سعی كرده تا با در نظر داشتن نقش و جایگاه حوزه های تأثیرگذار و سیاست‌گذار استان در امور مشارکت‌های اجتماعی و خیرین سلامت من جمله سازمان اوقاف، امور اجتماعی استانداری، دانشگاه علوم پزشکی و ... و همچنین سمن‌های عرصه سلامت و بالاخص مجمع خیرین سلامت استان، تعامل سازنده ای را در جهت یکسو و هم راستا نمودن فعالیت‌ها و اقدامات آن‌ها و هم جهت با سیاست‌های کلان دانشگاه انجام دهد. که امید است با برنامه ریزی که برای برگزاری جلسات شورای مشارکت اجتماعی دانشگاه و شورای خیرین سلامت دانشگاه برای یک ماه آتی مدنظر است بتوانیم با مشارکت سایر نهادها و سازمان‌ها و سمن‌ها و همچنین تعیین کار گروه های لازم در زمینه تعیین اولویت‌های بهداشتی، درمانی، آموزشی و پژوهشی با ارجحیت طرح‌های نیمه تمام جهت هدایت کمک‌های خیرین، احصاء و برنامه ریزی برای زمین‌های با کاربری بهداشتی و درمانی یا موقوفات حوزه سلامت، راه‌های ترغیب و تشویق خیرین به حوزه سلامت و ارتقاء اعتماد خیرین، راهکارهای ایجاد هماهنگی و وحدت رویه خیریه های حوزه سلامت و استفاده مناسب از رسانه های موجود در جهت جلب مشارکت‌های مردمی و خیرین در عرصه سلامت، اقداماتی صورت داده و پس از آن با عقد تفاهم نامه های اجرایی، در جهت رفع موانع و مشکلات و بسترسازی برای مشارکت بیشتر خیرین گام برداریم.
به نظر جنابعالی مشارکت مردمی و سرمایه گذاری بخش خصوصی چقدر می‌تواند در تحول نظام سلامت و رفع کاستی‌های آن تأثیرگذار باشد؟
مشارکت مردمی به دو صورت کلی می‌تواند نقش ارزنده ای در رفع کاستی‌ها و ارتقاء نظام سلامت ایفاد كند که یکی مشارکت مستقیم خیرین در خرید، احداث، اهداء و ساخت مراکز درمانی و بهداشتی و تجهیزات پزشکی و ... است که آمار عملکرد چند صد میلیاردی خیرین که توسط مجمع خیرین سلامت کشور ارائه شده است نشان دهد، در خور توجه بودن این اقدامات در کنار مجاری و منابع دولتی برای رفع کمبودهاست. همچنین مشارکت و سرمایه گذاری بخش خصوصی در مدیریت بیش از 560 بیمارستان کشور در راستای غیرمستقیم نمودن نقش مدیریتی مجموعه وزارت بهداشت و سوق دادن آن به سمت سیاست‌گذاری‌های کلان حوزه سلامت، می‌تواند کمک شایانی در ارتقاء نظام سلامت کشور داشته باشد.
برای تسهیل گری و ایجاد بستر مناسب جهت افزایش نقش مردم چه راهکارهای عملی را پیشنهاد می‌فرمایید؟
همکاری‌های بین بخشی کلیه نهادها و سازمان‌های مرتبط با عرصه سلامت در جهت حمایت‌های قانونی و رفع موانع و مشکلات خیرین و فعالین بخش خصوصی در کنار ایجاد و ارتقاء اعتماد در مردم می‌تواند بستر مناسبی را جهت ایفاء نقش مردم در پی داشته باشد.
به نظر جنابعالی در نخستین گام برای جلب اعتماد مردم جهت مشارکت باید چه اقداماتی صورت گیرد؟
اعتماد اجتماعی پیش شرط مشارکت جمعی و سرمایه اصلی هر جامعه می‌باشد و برای تقویت این اعتماد چه برای فعالین و سرمایه گذاران بخش خصوصی و چه برای خیرین عرصه سلامت، باید برای هر گروه و هر سطح به صورت جداگانه برنامه مدون اجرایی داشته باشیم که مبتنی بر دو اصل شفافیت و واقع گرایی باشد و بتوانیم با استفاده از توان روابط عمومی‌ها و رسانه های جمعی و بالاخص صدا و سیما، این برنامه‌ها را اطلاع رسانی کنیم. همچنین نقش سازمان‌های غیردولتی و انجمن‌ها در ایجاد اعتماد اجتماعی بسیار مهم است که با تعامل و مشارکت آنان در ترسیم برنامه های عینی مبتنی بر سیاست‌های نظام سلامت، می‌توان از ظرفیت مناسبی برای اعتماد سازی مردم بهره برد
آیا نیازسنجی برای تعیین اولویت‌های حوزه سلامت صورت گرفته که راهنمای مناسبی برای خیرین باشد؟
نیازسنجی نسبی در رابطه با برخی اولویت‌های حوزه سلامت و به خصوص در بخش تجهیزات پزشکی صورت گرفته است که به صورت کتابچه ای آماده شده است ولیکن می‌خواهیم با بازنگری و بررسی جامع‌تر، اولویت‌های حوزه سلامت را با سطح بندی لازم به صورت جامع ترسیم و در این خصوص اطلاع رسانی مناسب انجام دهیم.
اطلاع رسانی با هدف فرهنگ سازی در جهت تشویق مردم برای مشارکت‌های خیرخواهانه چه نقشی دارد؟
عمده‌ترین عامل تأمین مشارکت، آگاهی و علاقه مردم و حاکمیت فرهنگ همیاری در جامعه است که اطلاع رسانی اصولی و صحیح برنامه های مدون ترسیمی و اولویت‌ها و نیازمندی‌های حوزه سلامت در جهت جلب مشارکت‌های مردمی و بخش خصوصی و از همه مهم‌تر ساخت و نمایش مجموعه های اجتماعی و فرهنگی با رویکرد آگاه سازی و تأثیرگذاری بر مردم در زمینه تبعات و مشکلات موجود ناشی از کمبود امکانات بهداشتی و درمانی و ... و ایجاد فرهنگ همیاری، نقش مهم و کلیدی دارد که باید به آن توجه خاص کرد و در این زمینه نقش رسانه های جمعی، تصویری، گفتاری، نوشتاری و سایت‌های اطلاع رسانی محلی و استانی حائز اهمیت است.
آیا برای جلب کمک‌های خیرین خارج از کشور برنامه مشخصی دارید؟
حس نوع دوستی و همیاری در خیرین هم‌وطن، هم استانی و هم شهری که به علل مختلف در خارج از کشور سکونت دارند، معمولاً به شکل ملموس‌تری متبلور می‌شود که با برنامه ریزی صحیح و اصولی می‌توان از این کمک‌ها در عرصه سلامت بهره برد که نمونه های بارز فراوانی در سطح کشور انجام شده است که انشاء ا... در آتیه از طریق این دانشگاه نیز برنامه ریزی‌هایی در این خصوص انجام خواهد شد.
برای افزایش این مشارکت‌ها، تعامل و همکاری‌های بین بخشی سازمان‌ها و نهادها چه نقشی دارد؟
برای نیل به اهداف نظام سلامت به یقین تعداد زیادی از سازمان‌ها و نهادهای دولتی و غیردولتی در کنار دانشگاه، گوشه ای از فعالیت‌هایشان را به عرصه سلامت اختصاص داده‌اند و نقشی برعهده دارند که اگر این نهادها به تناسب وظایف و اختیارات خود، در زمینه تأثیر نقش مردم در تحول نظام سلامت و رفع کاستی‌های آن وقوف یابند می‌توانند با در اختیار گذاردن امکانات مرتبط و تسهیل بخشی از شرایط اقشار فعال عرصه سلامت نقش تسهیل گری خود را ایفا نمایند.
آیا تکریم و تجلیل از جایگاه واقعی خیرین عرصه سلامت برای الگوسازی در این حوزه صورت می‌گیرد؟
فعالیت‌های زیادی با رویکردهای متفاوت و از سوی نهادهای مختلف در سطح کشور جهت تجلیل از جایگاه خیرین صورت گرفته و می‌گیرد که نشان از اهمیت والای این امر در اشاعه فرهنگ همیاری و خیری دارد. در این راستا اقداماتی که صورت می‌گیرد هر کدام دارای تأثیرات خاص خود می‌باشد ولی به نظر اینجانب اقدام تأثیرگذاری که محدود به مکان و زمان نبوده و تأثیرگذاری ماندگاری که از خود بجا گذاشته باشد کمتر صورت گرفته است که لازم است در این زمینه کارسازی بیشتری صورت پذیرد.
برای ساختارمند کردن مشارکت‌ها و جلوگیری از اقدامات موازی که منجر به اتلاف وقت و صرف هزینه می‌شوند پیشنهادی دارید؟
با توجه به اینکه نهادها و سازمان‌های دولتی و غیردولتی مختلفی در زمینه جلب و هزینه کرد مشارکت‌های مردمی در عرصه سلامت فعالیت دارند و هر یک مسیرها و الگوهای خاص خود را دارند، لازم است از طریق نهادهای تصمیم گیر ذی‌ربط (وزارت بهداشت و وزارت کشور)، تولی گری و هدایت موضوع در هر استان به دانشگاه های علوم پزشکی واگذار شود تا دانشگاه بتواند با در نظر داشتن اهداف کلان نظام سلامت و مدنظر قرار دادن نیازهای واقعی عرصه بهداشت و درمان استان و همکاری تمام نهادها و انجمن‌های ذی‌ربط، سیاست گذار و هدایت گر مطمئن و خوبی در این راه باشد.
انتهاي پيام/ |
.jpg)
