لعیا نورانی زنوز/ در تمام کشورها مناطق مرزی نقش حساس و استراتژیکی از بعد امنیت و استقلال برعهده دارند و فعالیت های اقتصادی در این مناطق می تواند سرمنشاء تحولات بنیادی در تولید، اشتغال، افزایش درآمد و در نهایت توسعه و امنیت پایدار منطقه و کل کشور باشد.
از این رو گمرکات و بازارچه های مرزی از دیرباز به عنوان اهرم های مهم در ایجاد اشتغال و درآمدزایی برای مرزنشینان محسوب می شوند و طبیعی است هرگونه مداخله در تعرفه های گمرکی و امور مرزی می تواند تاثیرات عمیقی بر اقتصاد منطقه برجای گذارد، همانطور که تعطیلی بازارچه های مرزی، مسدود شدن معابر کولبران و در کمال تعجب و تاسف افزایش سه برابری و تصاعدی عوارض خروج از کشور، مشکلات مرزنشینان و چه بسا گردشگران را چندین برابر کرده است.
براساس تعرفه جدید، هر نفر در سفر نخست 220 هزار تومان باید عوارض خروج پرداخت کند، این مبلغ در سفر دوم حدود 50 درصد افزایش می یابد(330 هزار تومان) و برای سفرهای سوم و بیشتر با 100 درصد افزایش به 440 هزار تومان می رسد که قرار است 40 هزار تومان از مبلغ تعیین شده برای عوارض خروج به توسعه زیرساخت ها و تاسیسات گردشگری و حمایت از بخش میراث فرهنگی و صنایع دستی اختصاص یابد.
دولتمردان هدف از افزایش عوارض خروج از کشور را بهبود شرایط گردشگری و افزایش شمار ورود گردشگران به کشور عنوان می کنند در حالیکه مطابق قانون اساسی حق مسافرت و آزادی سفر از حقوق مسلم هر فرد است. اینکه دولت برای اهداف مثبت درصدد اعمال محدودیت است، نکته ایست که باید در آن تامل کرد چرا که عواقب و زوایای پنهان زیادی دارد.
با طرح موضوع این سوال مطرح می شود که آیا هزینه سفر و اقامت در ایران از سفر به کشورهای همسایه برای مردم ارزان تر است؟ میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در استان ها اطلاع‌رسانی کافی برای آشنایی مردم از میراث طبیعی و تاریخی را به خوبی انجام داده اند، امکانات و پذیرایی مناسب از گردشگران به خوبی فراهم می آید؟ تلاش‌ها برای مرمت، بازسازی و نگهداری آثار باستانی و تاریخی به خوبی و طبق استانداردها انجام شده است که حال حلقه مفقوده صنعت گردشگری ایران، "افزایش عوارض خروجی از کشور" عنوان می شود.
با نیم نگاهی به وضعیت صنعت گردشگری به این نتیجه می رسیم که تدبیر غیراصولی دولتمردان نه تنها صنعت گردشگری را تضعیف می کند بلکه فعالین این حوزه که بخش خصوصی هستند نیز متضرر می شوند.
دیگر اینکه، بحث گردشگری تعامل فرهنگ هاست و هر گردشگر به عنوان سفیر فرهنگی تلقی می شود که می توانند به ابزاری برای تبلیغات فرهنگ کشور خود تبدیل و وسیله‌ای برای جذب گردشگران خارجی باشند لذا با حذف سفر به عنوان یکی از معیارهای سنجش رفاه اجتماعی از سبد خانوار ایرانی، این تعامل به هم زده می شود و در نهایت ایران سفیران خود در خارج از کشور را از دست می دهد.
از مجموع آنچه گفته شد می توان به این نتیجه رسید که دولت برای افزایش ورود گردشگر خارجی برای سفر به ایران و تشویق مردم کشور به گردشگری داخلی باید به جای ایجاد محدودیت و اینکه هزینه توسعه زیرساخت گردشگری را از پول مردم تامین کند با انجام اقدامات زیربنایی و روبنایی انگیزه سفر ایجاد کند، به عنوان مثال جاده ها و سازوکارهای حمل‌ونقل زمینی و هوایی را ساماندهی کند و خدمات هتل ها را ارتقا بخشد.
علاوه بر بحث گردشگری، مهمترین موضوع در تغییرات تعرفه های گمرکی، غفلت در دفاع از حقوق مرزنشینان است؛ مرزنشینانی که با بسته شدن مرزهای رسمی با کشور عراق و مداخلات غیرکارشناسی، تداوم کسب و کار آنها با موانع جدی روبروست.
در حال حاضر با کاهش ترددهای مرزی عملا پایانه های مرزی به تعطیلی کشیده شده اند و مشاغلی که در سال های اخیر در سایه شکل گیری تجارت و مراودات مرزی راه اندازی شده بودند در معرض خطر نابودی قرار گرفته اند و تاسف انگیزتر اینکه تجارت چمدانی معکوس در مرزهای زمینی در حال شکل گیری است.
پیامدهایی چون افزایش بیکاری، از بین رفتن اشتغال های فعلی و افزایش فقر موجب بروز اعتراض های مردمی در مناطق مختلف کشور به ویژه مرزی شده است.
به گفته نماینده مردم خوی در مجلس شورای اسلامی با افزایش عوارض خروج از کشور مرزنشینان دچار زیان شده و در بحث معیشت نیز دچار مشکل شده‌اند.
سیدتقی کبیری می افزاید: ما در این زمینه یک طرح دو فوریتی را آماده کردیم و پیشنهاد می کنم رئیس‌جمهور اصلاحیه‌ای برای لایحه بودجه بیاورد چراکه مرزنشینان در بحث معیشت دچار مشکل شده‌اند.
تبدیل افزایش عوارض در بین مرزنشینان به چالش امنیتی و معیشتی
نماینده مردم ماکو در مجلس شورای اسلامی نیز با انتقاد از افزایش عوارض خروج از کشور، اظهار می دارد: این افزایش عوارض در بین مرزنشینان به چالش امنیتی و معیشتی تبدیل شده است.
عین‌الله شریف‌پور اضافه می کند: مگر در طی این پنج سال شما به سیاست عدم افزایش قیمت با هدف کنترل تورم تاکید نداشتید پس چرا در لایحه بودجه سال ۹۷ عوارض خروج از کشور را افزایش دادید؟ این افزایش قیمت در بین مرزنشینان به چالش امنیتی و معیشتی تبدیل شده است.
وی تصریح می کند: ادامه معیشت مرزنشینان در چارچوب ترددهای مجاز از طریق مبادی رسمی کشور به میزان عوارض متکی است.
وی ادامه می دهد: این را بدانید که تردد مرزنشینان از مبادی رسمی موجب افزایش ضریب امنیتی شده و کنترل را تسهیل می‌کند.
عوارض خروج از مرزهای زمینی برای مرزنشینان قابل پرداخت نیست
نماینده مردم سردشت و پیرانشهر هم می گوید: عوارض خروج از مرزهای زمینی برای مرزنشینان قابل پرداخت نیست و باید حداقل این عوارض به اندازه سال ۹۶ برگردد، اگر نمی‌توانید برای مرزنشینان کاری کنید حداقل جای اشتغال آنها را نگیرید.
رسول خضری همچنین به بسته شدن معابر کولبری انتقاد می کند و می گوید: وضعیتی که کولبران دارند بسیار بغرنج است، آنها افرادی هستند که در مناطق مرزی غرب کشور، بار بازرگانان را از آن طرف مرزها به دوش گرفته و از معابری که بعضا صعب‌العبور هم هستند، عبور می‌دهند و وارد کشور می‌شوند، کولبران در این راه دچار برخی مشکلات و مصائب می‌شوند.
او درباره تأثیر بسته‌بودن معابر کولبری بر معیشت مردم منطقه اظهار می دارد: الان مرزها در حد بحران‌اند؛ اینها مرزهایی هستند که به عنوان دیوار و حصار امنیتی کشور و حافظ امنیت ملی‌اند. وقتی معیشت و اقتصاد مرزنشینان تأمین شود، به همان اندازه منافع و امنیت ملی‌مان بالا می‌رود.
خضری با استناد به اصول ۳، ۲۹ و ۴۳ قانون اساسی خطاب به رئیس جمهور، اظهار می دارد: بیش از ۱۰۰ ماه است که معابر کولبری بسته شده و ۷۵ هزار کولبر زحمتکش بیکار شده اند.
وی با بیان اینکه ۷ میلیون کسبه و اصناف بیکار شده اند، می افزاید: رئیس جمهور سال ۹۷ را با شعار ایجاد اشتغال برای ۷۵۰ تا ۹۵۰ هزار نفر آغاز کرده است، اما با توجه به مشکل معابر مرزی بعید به نظر می رسد این شعار محقق شود.
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی تاکید می کند: امنیت مرزی کشور در گرو معیشت کولبران است، درحالی که دولت نمی تواند برای مرزنشینان ایجاد شغل کند، با بی تدبیری و ناامیدی اشتغال مرزنشینان را از بین نبرد.
خضری با تاکید بر لزوم بازگشایی معابر کولبری تصریح می کند: این اقدام باعث ایجاد خوراکی برای رسانه های بیگانه شده که باید با تدبیر جلوی این وضعیت گرفته شود و معابر باز شود.
این نماینده مجلس ضمن درخواست از هیئت رئیسه برای پیگیری این موضوع و تذکر به دولت می گوید: اکنون مرزنشینان با مشکلات معیشتی و اقتصادی جدی روبرو هستند، لازم است مرزهای جنوب شرقی و جنوب غربی هرچه سریعتر بازگشایی شود.
سخن کوتاه اینکه وقتی عدم دسترسی به نیازهای اولیه، فقدان اشتغال و پایین بودن درآمد از عمده ترین ویژگی های اقتصادی و اجتماعی مناطق مرزی است که زمینه را برای معضلات و نابسامانی هایی از قبیل مهاجرت، قاچاق کالا و ناامنی در این مناطق فراهم کرده و تاثیرات عمیقی به لحاظ اقتصادی و اجتماعی در استان و چه بسا در کشور داشته است، افزایش عوارض خروج از کشور هیچ توجیه منطقی ندارد و تعجیل در کاهش چالش های پیش رو از جمله تسهیل شرایط تجارت مرزی و چمدانی به منظور جلوگیری از قاچاق کالا و خروج غیرقانونی ضرورتی اجتناب ناپذیر است.
انتهای پیام/ |
.jpg)
