| جامعه و شهروند 1394/07/26 |
 |
| مين، مهمان ناخوانده |
حسين احمدي نياز/ مين، اين مهمان ناخوانده كه هيچ تفكيكي هم بين زن و مرد و پير و جوان قايل نمي‌شود و بيشترين قربانيانش هم نان‌آوران خانواده و كودكان هستند، بخش لاينفك زندگي ساكنان جنوب غرب تا شمال غرب ايران است. بسياري از قربانيان مين از وضعيت معيشتي بسيار بدي برخوردارند. اگر روز ٢٦ مهر ماه، روز جهاني مبارزه با فقر است، يكي از عوامل اصلي توليد فقر در مناطق غرب و جنوب غرب و شمال غرب ايران، مين است كه منتج به توليد فقر مي‌شود چون نان‌آور خانواده پس از مجروحيت بر اثر انفجار مين، عليل و ناتوان مي‌شود و جايي هم به او كار نمي‌دهند. به گزارش ناي قلم، يعني در حالت عادي هم شغلي در اين مناطق وجود ندارد و مجروحيت هم باعث مي‌شود كه زندگي روزانه خانواده‌هاي قرباني مين دچار زيان هنگفتي شود آن‌هم در حالي كه مين‌ها را دولت‌ها و دشمن‌ها مي‌كارند و شهروند عادي مثل من و شما هرگز دسترسي به مين ندارد و امكان كاشت مين در زمين را هم ندارد. مين‌هاي موجود در خاك ايران را بايد در سه گروه طبقه‌بندي كرد؛ مين‌هايي كه در سال‌هاي جنگ توسط عراق در مناطق مرزي ايران كاشته شد. حسب كنوانسيون‌هاي بين‌المللي، طرفين مخاصمه بايد پس از پايان جنگ نقشه‌هاي مين را به يكديگر بدهند. اما از آنجا كه طرف ما در جنگ هشت‌ساله، يك دولت بسيار خطرناك بود كه به هيچ نوع حقوق انساني قايل نبود، بسياري از اين نقشه‌ها را هم به طرف ايراني نداد. پس از پايان جنگ و بر اثر عوامل طبيعي، بسياري از اين مين‌ها جابه‌جا شدند و با وجود آنكه وزارت دفاع قراردادهاي متعددي براي مين‌روبي توسط بخش خصوصي منعقد كرد و اين گروه‌ها هم در كشف و خنثي‌سازي بسياري از مين‌ها موفق بودند، اما به دليل آنكه حوزه استحفاظي كاشت مين‌ها بسيار وسيع بود، بسياري از مين‌هايي كه به اراضي كشاورزي يا سكونتگاه‌هاي شهروندان يا عشاير رانده شده بود هرازگاهي فاجعه آفريد. دسته دوم مين‌ها، آنهايي بود كه در دهه ٦٠ و در مناطق كرد‌نشين و در اطراف پايگاه‌هاي ايجاد شد. در دهه ٧٠ و پس از پايان جنگ و برقراري امنيت، اكثر پايگاه‌ها تخليه شد اما مين‌ها جمع نشد. اين پايگاه‌ها روي تپه‌هاي مشرف بر روستاها ايجاد شده بود و نزولات شديد آسماني در مناطق كرد نشين باعث شد بسياري از اين مين‌ها هم جابه‌جا شده و وارد اراضي كشاورزي شود و همچنان هم بسياري از روستاهاي اين حوزه آلوده است. مشكل اينجاست كه شهروندان و روستاييان و كشاورزان هم از هيچ آموزشي در برخورد با مين و نحوه جمع‌آوري مين‌ها و اقدامات پس از حادثه برخوردار نشده‌اند، ضمن آنكه هنوز آمار دقيقي از تعداد مين در اين مناطق در دست نيست و مناطق آلوده به مين هم مشخص نيست. گروه سوم مين‌ها در نقاط مرزي براي حفاظت از مرز كاشته شده كه هنگ مرزي هم كه مسووليت امنيت مرزها را بر عهده دارد، هيچ علامت هشدار‌دهنده درباره وجود مين در اين مناطق نصب نكرده است. اقتصاد مناطق كرد نشين وابسته به مرز است چون در اين مناطق هيچ كارخانه و صنعتي وجود ندارد و اقتصاد اين مناطق پرجمعيت كوهستاني هم متكي به كشاورزي نيست چون كشاورزي وجود ندارد بلكه وابسته به داد و ستد‌هاي مرزي است كه متاسفانه اغلب هم توسط استانداري‌ها ساماندهي نشده و مردم براي امرار معاش بايد در قالب كول‌بري يا كاسب‌كاران مرزي به آن سوي مرز رفته و در قبال مزدهاي ناچيز، بار بياورند كه معمولا هم از مناطقي عبور مي‌كنند كه ناخواسته با تله‌هاي انفجاري برخورد مي‌كنند و پس از وقوع انفجار، اين افراد به عنوان قاچاقچي معرفي و از هر حمايتي محروم مي‌شوند، غافل از اينكه اين افراد شهروندان ما هستند ولو اينكه قاچاقچي هم باشند، چون داخل خاك ايران دچار حادثه انفجار مين شده‌اند، دولت مكلف به جبران خسارت براي اين افراد است. نماينده مردم پيرانشهر و سردشت در مجلس شوراي اسلامي در خصوص آخرين وضعيت پاكسازي و حمايت از قربانيان مين در استان آذربايجان غربي مي گويد: من بارها به وزير كشور سابق در مورد پاكسازي مناطق جنگي از مين تذكر دادم و ضمن تذكر به آقاي رحماني فضلي، وزير كشور دولت يازدهم كار به طرح سوال از ايشان رسيد. مين‌هاي دوران جنگ كه در مناطق كوهستاني كاشته شده بود، طي سال‌هاي گذشته توسط آب و سيلاب و رانش زمين جابه‌جا شده و سالانه شاهد قربانياني هستيم كه بر اثر انفجار مين‌هاي باقيمانده از دوران جنگ، جان‌شان را از دست مي‌دهند يا دچار معلوليت مي‌شوند و در حالي كه اين جنگ افزارهاي باعث معلوليت يا كشته شدن اين عزيزان، از ابزارهاي دولت و بازمانده‌هاي جنگ است، به ندرت هم تحت پوشش بنياد شهيد قرار مي‌گيرند و اغلب به عنوان مددجويان كميته امداد مورد حمايت قرار مي‌گيرند كه مستمري‌هاي كميته امداد هم بسيار ناچيز است و اين افراد نمي‌توانند با اين رقم‌ها امرار معاش كنند. رسول خضري مي‌افزايد: متاسفانه روند پاكسازي هم بسيار كند است و با وجود تذكر كتبي و شفاهي و حتي طرح سوال از وزير كشور، شاهد تحرك لازم در پاكسازي‌ها نبوده‌ايم. بارها شاهد بوده‌ايم كه اين افراد به صورت گروهي مقابل مجلس مي‌آيند تا دادشان را به گوش ما برسانند و واقعا درد سنگيني دارند و ما هم از روند پاكسازي و حمايت‌هاي دولت از اين افراد ناراضي هستيم. شايان ذكر است براساس آخرين گزارش رسمي اعلام شده درباره آلودگي مين در پنج استان مرزي، در آذربايجان غربي ٥٩ هزار هكتار، خوزستان يك ميليون و ٣٨٠ هزار هكتار، ايلام بيش از ٤٠٠ هزار هكتار، كردستان هزارو ٤٨٠ هكتار و كرمانشاه ٦٩١ هزار هكتار از زمين‌هاي استان آلوده به مين بوده است. انتهاي پيام/ |