1397/09/12

معلول از نظر لغوی به معنای هرچیزی که آن را به علت و سبب ثابت کرده باشد. پس معلول آمده است تا ثابت کند که می‌تواند جزو بهترین‌ها باشد. اگرچه از نظر فیزیکی دچار مشکل است، اما با ایمان و اراده و پشتکار و تلاش و امید والای خویش می‌تواند در اوج انسانیت و خوشبختی قرار گیرد.

خداوند بلند مرتبه در آیه ۱۵۵سوره بقره در مورد آزمایش و امتحان الهی که انسان‌ها به‌واسطه آنها قدرت صبر و شکیبایی‌شان سنجیده می‌شود، این‌گونه می‌فرماید: «ولنبلونکم بشیء من الخوف والجوع ونقص من الاموال والانفس والثمرات وبشر الصابرین.» و قطعا شما را به چیزی از(قبیل) ترس و گرسنگی و کاهش در اموال و جان‌ها و محصولات می‌آزماییم مژده ده شکیبان را.

دیدگاه واقعی اسلام در مورد کسی که دارای نقص یا نقایص جسمانی است را می‌توان از بیانات و احادیث بزرگان دین فهمید و متوجه شد. در فرهنگ اسلامی بر موضوع احترام به روشندلان، ناشنوایان و معلولان حرکتی و ذهنی فراوان تاکید شده است. قرآن و نهج‌البلاغه دو متن اصلی در این فرهنگ در موارد مختلف بر اهتمام معلولان تاکید کرده‌اند.

 برخلاف بسیاری که معتقد هستند، قشر معلول دست و پا گیرند و مانع پیشرفت و توسعه می‌شوند، اسلام به‌دلیل شان و منزلتی که برای معلولان قائل است، این طبقه را هم از انسان‌های شریف می‌داند و حقوق ویژه‌ای برای‌شان قائل است. حضرت علی علیه‌السلام، امام اول ما شیعیان در نهج‌ البلاغه به مالک اشتر والی مصر در مورد رفتار با معلولان این‌گونه سفارش کرده‌اند: آنگاه در خصوص طبقه گرفتار و محروم جامعه که همه درها به روی آ‌نها بسته است، به تو هشدار می‌دهم: این طبقه عبارتند از: فقیران‌، نیازمندان، افراد زمینگیر، خاطر پریشان‌ها یا دردمندان. پس به خاطر خدا پاسدار حقی باش که خدا برای این طبقه معین کرده است. بخشی از بیت‌المال و بخشی از غله‌های زمین‌های غنیمتی اسلام را در هر شهری، به این طبقه اختصاص بده. زیرا تفاوتی بین خودی و غیرخودی نیست و دورترین مسلمان‌ها همانند نزديک‌ترین آنها سهمی مساوی از بیت‌المال دریافت می‌کنند. مبادا سرمستی حکومت تو را از رسیدگی به آنها باز دارد، بلکه همیشه در فکر مشکلات آنها باش و به آنها اخم مکن. به‌ویژه کسانی که از چشم‌ها دورند و در منظر و مرئی نیستند، اولویت داشته و بیشتر سزاوار رسیدگی هستند، چون دیگران آنها را کوچک می‌شمارند و کمتر به تو دسترسی دارند. بر این گروه افرادی مطمئن، خدا ترس و فروتن را انتخاب کن، تا درباره آنها تحقیق و مسائل آنها را به تو گزارش کنند. نیز پیوسته از آنها دلجویی کن، چون مسئولیت بر دوش زمامداران است. پس بخشی از وقت خود را به کسانی اختصاص ده که به تو نیاز دارند و شخصا به امور آنها رسیدگی کن و در مجلس عمومی با آنها بنشین، سربازان و یاران و نگهبانان خود را از سر راهشان دور کن تا بدون اضطراب با تو سخن گویند. من از رسول خدا(ص) بارها شنیدم که فرمود: پس درشتی و سخنان آنها را تحمل کن البته اگر اموری را نتوانستی مهیا کنی با مهربانی معذرت خواهی کن. از این رو با استناد به بیانات و احادیث بزرگان دین به اهمیت توجه به معلولان پی می‌بریم. توجه جدی برای رسیدگی به امرار معاش، اشتغال و از همه مهم‌تر آماده کردن فضا و محیط شهری برای عبور و مرور در شهر و حضور فعال‌تر و پویاتر جانبازان و معلولان در سطح شهر و جامعه باید یکی از دغدغه‌های اصلی مسئولان شهری باشد. باید تلاش شود تا معلولان برای انجام کارها و امورشان استقلال داشته باشند. در واقع شهر سالم همان شهر برخوردار برای همه افراد جامعه است.

شکور پورحسین

انتهای پیام/