1396/10/04

شفیع بهرامیان /در روزگار وداع با کلنگ و بیلچه، در عصر انقراض خرده قاچاقچیان تاریخ دزد؛ در سکوت خبری و سوء مدیریت آشکار متولیان امر، برای نخستین بار، مافیای سازمان‌یافته و تاریخ‌ستیز استان، باهدف تاراج میراث گران‌بهای دیرینه منطقه، با ماشین‌آلات سنگین راه‌سازی و حفاری، آشکارا قلعه"قلاتگه " اشنویه، این مام میراث به‌یادگار مانده سه هزار ساله اورارتویی کشور را، درهم کوبید!

 شمال غرب ایران از دیرباز به دلیل موقعیت استراتژیک و سوق‌الجیشی آن در کنار وفور آب، زمین‌های حاصلخیز و ارتفاعات و کوه‌های مرتفع، خاستگاه و مرکز حکومت بسیاری از تمدن‌های گذشته این سرزمین بوده است. در این میان آذربایجان‌غربی با یک هزار ۵۱۷ اثر ثبت‌شده ملی، وجود آثار فراوانی از حکومت‌های آشور، لولوبی، هوری، اورارتو، مانا، ماد و پارس در قبل از اسلام، سلسله‌ها و حکومت‌های محلی به همراه حضور اقلیت‌های دینی و زبانی متعدد ترک، کرد، ارمنی و آشوری در کنار همجواری با سه کشور همسایه، میراث دار تاریخی 8 هزارساله است که بر تارک تاریخ و فرهنگ ایران بزرگ می‌درخشد.

 شهرستان اشنویه نیز به‌عنوان یکی از مناطق تاریخی این خطه سرسبز و تاریخی دارای بیش از 105 اثر ثبت‌شده ملی است که در میان آنها می‌توان به آثاری چون تپه دینخواه، کتیبه کلاشین، قلعه قلاتگه، قبرستان مار ابراهیم، تومولوس‌های سوجه، گندویلا، حسن نوران، ملا احمد، سیاوان و... اشاره نمود. امروزه، وجود حدود 5 کتیبه مهم اورارتویی در این منطقه، آن را به‌عنوان بهشت باستان‌شناسی و مادر آثار بجا مانده اورارتویی در کشور، شهره خاص و عام کرده است.

 دستور سریع و صریح استاندار جوان برای بررسی وضعیت پیرزن بی‌پناه آواجیقی که نشان از حس والای انسان‌دوستی و مسئولیت‌پذیری این عالی‌ترین نماینده دولت در آذربایجان‌غربی دارد برای هر ناظر منصفی، جای بسی خوشحالی و مباهات است اما آقای استاندار این روزها، مادر میراث و آثار تاریخی اورارتویی بجا مانده این سرزمین، بهشت باستان‌شناسی و دیرینه‌کاوی منطقه؛ "اشنویه"، بی‌کس و زخمی در معرض تخریب و غارت سازمان‌یافته چپاول‌گران کلان قرارگرفته و علاوه بر دستبرد مستمر حفاران آماتور و غیرقانونیِ بیل و کلنگ‌دار؛ در تازه‌ترین واقعه، یکی از آثار مهم به‌یادگار مانده از دوران تمدن اورارتو، محوطه و قلعه "قلاتگاه " واقع بر مسیر اشنویه به نقده که متعلق به دوران "منوا" و "ایشپوئینی" از نخستین شاهان اورارتو در هزاره اول قبل از میلاد است و پس از محوطه بسطام قره‌ضیاء‌الدین مهم‌ترین اثر این دوران در کشور است، با ماشین‌آلات سنگین راه‌سازی چون بیل مکانیکی، کمپرسور و احتمالاً لودر یا بلدوزر، موردحمله کاملاً سازمان‌یافته قرار گرفته و علاوه بر حفر گودالی به عرض 3 متر و ارتفاع بیش از 10 متر و طول 200 متر، همه دیواره و پله‌های سنگی قسمت شمالی قلعه را بربر وار منهدم و احتمالاً آثار داخل آن به یغما رفته است.

 این در حالی است که حدود سه ماه قبل، توسط برخی دلسوزان محلی و فعالان رسانه‌ای، به دلیل افزایش حفاری‌های غیرقانونی در محوطه‌های مهم شهرستان اشنویه، نسبت به‌احتمال وقوع چنین وضعیتی به مسئولان محلی و استانی مرتبط بااین موضوع، هشدار لازم داده‌شده بود که متأسفانه هر دوی این بزرگواران در آن زمان، ضمن رد و تکذیب هرگونه حفاری و دست‌اندازی دزدان به آثار منطقه و فرافکنی این مشکل به منافع شخصی فعالان مستقل رسانه‌ای و متهم کردن آنان، از فعالیت مستمر یگان‌های حفاظتی خبر داده که امکان هرگونه عملیات تخریبی و سرقت آثار تاریخی منطقه را به حداقل می‌رساند. بااین‌وجود، باکمال تأسف و شوربختی، در اواسط آذرماه محوطه بسیار مهم "قلاتگه"- که عملیات کاوش و حفاظت آن قربانی سستی مسئولان شهرستانی، سنگ‌اندازی و سهم‌خواهی برخی مسئولان اداره‌کل  استانی مرتبط و پژوهشگاه کشوری آن و دست رد بر مشارکت یکی از خیرین دوستدار میراث تاریخی منطقه در تأمین هزینه‌های حفاری آن بود- مورد بی‌سابقه‌ترین حمله با استفاده از ماشین‌آلات و امکانات سنگین راه‌سازی و حفاری قرار گرفت و برای همیشه زحمت متولیان و مسئولان امر را برای کاوش و حفاظت از این محوطه تاریخی، کم نمود!

 استاندار عزیز! ازآنجاکه مقیاس و شیوه بکار رفته در این دستبرد با همه سرقت‌ها و حفاری‌های قبلی این استان متفاوت بوده و براساس مستندات، دلایل زیادی - ازجمله کم‌کاری و سوء‌مدیریت شهرستانی و استانی- در بروز و وقوع این حادثه غم‌انگیز دخیل بوده‌اند، خواهشمنداست براساس همان منطق واکنش سریع برای فراهم نمودن سرپناه جهت مادر بی‌کس آواجیقی، دستور فرمایید نسبت به بررسی دقیق این اتفاق و حجم لطمات و زیان‌های واردشده به میراث گران‌بهای این شهرستان در دو سال اخیر،- که بحق مادر میراث اورارتویی کسور است- اقدام لازم توسط مراجع بی‌طرف، منصف و مسئول صورت پذیرد تا امکان تکرار این‌گونه حوادث سازمان‌یافته در استان به حداقل برسد که اگر چنین نکنید در کوتاه زمانی، از میراث گران‌بهای 8 هزار سال تاریخ این خطه، شاید اثری باقی نخواهد ماند و هیچ‌چیزی از تعرض و دستبرد مافیای قاچاق آثار تاریخی منطقه مصون نخواهد بود.

 امید آن داریم بجای تهدید خبرنگاران و دلسوزان، اقدامات لازم برای روشن شدن همه زوایای تاریک آن از جانب حضرت‌عالی انجام پذیرد.

انتهای پیام/