1396/05/31

 مخالفت نمایندگان آذربایجان غربی با اجرای فاز دوم انتقال آب زرینه رود به آذربایجان شرقی در حال گسترش است.

اجرای فاز دوم انتقال آب زرینه رود میاندوآب به آذربایجان شرقی، مخالفت مردم و اكثر نمایندگان استان آذربایجان غربی را در بحبوحه حواشی مربوط به رای اعتماد به وزرا و ویدئو و تصاویر منتشر شده از یکی از نمایندگان استان در فضای مجازی به دنبال داشته است.

فاز نخست انتقال آب زرینه رود در اول شهریور ماه سال ۷۸ از سد انحرافى نوروزلو در ۱۵ کیلومترى شهرستان میاندوآب آغاز و پس از طى مسیر ۱۸۰ کیلومترى در شهر تبریز به بهره برداری می رسد؛ اما اخیراً مدیرعامل آب منطقه ای آذربایجان شرقی از آغاز عملیات اجرایی خط دوم انتقال آب زرینه رود به تبریز خبر داده و اعلام می كند كه اجرای این طرح در ۴۷ کیلومتر و با پیمانکاری قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا (ص) عملیاتی شده و ۷۰۰ میلیارد ریال اعتبار برای آن هزینه خواهد شد.

بنا بر اعلام ارسلان هاشمی، در قالب اجرای این طرح تاکنون ۴۷۰ متر کانال کنی،‌ پنج هزار متر لوله گذاری فولادی دو هزار میلیمتری و ۹ هزار متر پوشش زغالی لوله فولادی با پیگیری های معاون پارلمانی رئیس جمهور، ‌مدیریت ارشد استان و معاون عمرانی استاندار آذربایجان شرقی و تکلیف وزارت نیرو به قرارگاه خاتم الانبیا (ص) عملیاتی شده است.

جزئیات فازهای خط انتقال آب زرینه رود از نگاه تبریزی ها
رسانه ها و مسئولان آذربایجان شرقی مدعی هستند كه طی ۱۰ سال گذشته خط لوله نخست زرینه رود به تبریز به دلیل فرسودگی و خوردگی در برخی مناطق بارها دچار ترکیدگی و آب تبریز برای مدتی قطع شده و گویا در ابتدا این طرح با دو خط طراحی شده بوده که در صورت بروز حوادثی از این قبیل بتوانند همدیگر را پوشش دهند اما به دلایلی تنها یک خط از آن اجرا شده و پس از گذشت این مدت به معضلی اساسی برای تبریز تبدیل شده است.

این در حالی است كه با روی کار آمدن دولت نهم و آغاز سفرهای استانی، احداث خط دوم انتقال آب زرینه رود به تبریز در مصوبات سفر رئیس جمهوری گنجانده شد اما به دلیل عدم تامین فاینانسر، تا چند وقت پیش به مرحله اجرا درنیامده و در همان سطح تصویب نامه مانده بود؛ برای تکمیل خط دوم انتقال آب زرینه‌رود به تبریز ۲۰۰ میلیون یورو اعتبار نیاز بوده که به دنبال عدم ارائه پیشنهاد از سوی فاینانسورهای خارجی، یک فاینانسور داخلی سال گذشته قراردادی به ارزش ۵۰۰ میلیارد ریال منعقد کرده كه ظاهراً در روزهای اخیر عملیات اجرایی آن آغاز شده است.

‌تبریزی ها همچنین مدعی هستند در صورت عدم احداث خط دوم زرینه رود، امکان تعمیرات اساسی خط نخست فراهم نبوده و به گفته مقامات ارشد استان آذربایجان شرقی، کلانشهر تبریز و صنایع اطراف آن طی پنج سال آینده به شدت با کمبود آب مواجه خواهند شد.

خط لوله انتقال آب زرینه رود، مهمترین شریان حیاتى این منطقه محسوب شده و این خط علاوه بر تأمین ۶۰ درصد نیاز کلانشهر تبریز، ۴۰ درصد نیاز شهرهاى میاندو آب، بناب، آذرشهر، ایلخچى، گوگان و شبستر را برطرف مى کند؛ همچنین خط لوله مذکور گردش بخش عظیمى از چرخه صنعتى این استان را برعهده دارد به طورى که حیات اقتصادى نیروگاه حرارتى تبریز، پتروشیمى تبریز، نیروگاه سهند بناب، طرح نفلین سیلیت، شهرک صنعتى شهید سلیمى و ... به عنوان عمده مصرف کنندگان آب خط مذکور به این مسیر وابسته است و در صورت هرگونه قطعى آب ادامه فعالیت این مراکز غیرممکن خواهد شد.

آذربایجان غربی ناراضی از اجرای فاز دوم انتقال آب زرینه رود
نمایندگان میاندوآب، شاهین دژ و تکاب در مجلس دهم درخصوص اجرای فاز دوم انتقال آب زرینه رود به آذربایجان شرقی به رئیس جمهور نامه نگاری کرده و همچنین در تذکری این موضوع را در مجلس مطرح کرده و اعلام می كنند كه میاندوآب خود آب ندارد و مردم برخی از مناطق آن آب ۲۰ لیتری را ۳۰۰ تومان پول داده و می خرند.

اما استاندار آذربایجان غربی درباره انتشار اخباری مبنی بر اجرای عملیات انتقال فاز دوم انتقال آب از رودخانه زرینه رود میاندوآب به تبریز تاكید می كند كه براساس مصوبات کارگروه احیای دریاچه ارومیه هیچ گونه آبی نباید از این منابع آبی برداشت شود و تنها در راستای طرح پدافند غیرعامل قابل استفاده خواهد بود.
قربانعلی سعادت تصریح می كند كه در خصوص فاز دوم انتقال آب زرینه رود به تبریز شاید تا چند سال قبل امکان انتقال آب و برداشت از زرینه رود وجود داشت اما هم اکنون اجرای خط دوم انتقال آب با توجه به شرایط فوق به هیچ عنوان در حال حاضر امکان پذیر نیست و مردم در برخورد با چنین اخباری باید آرامش لازم را داشته باشند.

اما مردم و نمایندگان منطقه در قبول این موضوع كه اجرای خط دوم برای انتقال آب نبوده بلکه پدافندی است که اگر خط اول انتقال به هر دلیلی آسیب دید این خط دوم کمک کار باشد، نگران این هستند كه تضمینی بر عدم انتقال آب پس از اجرای خط دوم انتقال آب زرینه رود وجود نداشته باشد.

همزمان با اعتراض نمایندگان میاندوآب، شاهین دژ و تکاب، برخی دیگر از نمایندگان آذربایجان غربی در مجلس شورای اسلامی نیز مخالفت خود را با اجرای فاز دوم انتقال آب زرینه رود به آذربایجان شرقی ابراز داشته اند.

همچنین روح الله حضرت پور، هادی بهادری و نادر قاضی پور نمایندگان ارومیه در مجلس شورای اسلامی با انتشار عکسی از نامه های خود مبنی بر اعتراض از این اتفاق، خبر از لغو این پروژه دارند.

در سوی دیگر معاون امور عمرانی استاندار آذربایجان غربی تاكید كرده كه فاز دوم انتقال آب زرینه رود به تبریز تنها حالت پدافندی دارد و مطمئن است که خط دوم پدافندی بوده و آب بیشتری انتقال نمی یابد.

تا من نماینده هستم، این طرح اجرایی نمی شود مگر در این راه شهید شوم
مهدی عیسی زاده نماینده میاندوآب، شاهین‌دژ و تکاب در گفتگو با تسنیم با انتقاد از این طرح گفت: به تازگی از زرینه رود می خواهند فاز دوم انتقال آب به آذربایجان شرقی را نیز انجام دهند که نمی دانم چه وقتی می خواهند این کار انجام بگیرد اما به ضرس قاطع می گویم تا وقتی من نماینده این شهر هستم اجازه نمی دهم فاز دوم این طرح اجرایی شود حتی اگر به از دست دادن جانم منتهی شود. 
وی خاطر نشان کرد: من در زمان دفاع مقدس قرار بود شهید شوم که نشدم پس در زرینه رود شهید می شوم اما اجازه نمی دهم آب از زرینه رود به تبریز برود. 
این نماینده مجلس دلیلی قانع کننده برای ممانعت از انتقال آب زرینه رود به آذربایجان شرقی دارد و می گوید: خودمان و مردم شهرمان تشنه هستیم. میاندوآب امروز در شرایطی غیر از معنای واقعی نامش به سر می برد، آب ندارد و مردمانش آب ۲۰ لیتری را ۳۰۰ تومان پول داده و می خرند. 
عیسی زاده وضعیت کنونی میاندوآب را اینگونه توصیف می کند: عین زمان های گذشته که نفت پخش می کردند هم اینک عصرها یک تانکر آب می آورند و با شیپور مردم را دعوت کرده و آنها را به خیابان می ریزند و دبه هایشان را پر می کنند و می برند می گذارند توی خانه هایشان.

زرینه رود رگه حیاتی دریاچه ارومیه
تامین نیمی از آب دریاچه ارومیه در شرایط بحرانی این دریاچه توسط زرینه رود میاندوآب، نگرانی ها در خصوص اجرای فاز دوم انتقال آب زرینه رود به تبریز را بیشتر كرده و رسانه های آذربایجان غربی و حامیان احیای دریاچه ارومیه را نیز به جمع مخالفین طرح اضافه كرده است.

اینها همه در حالی است كه اولویت اول طرح های عمرانی برای شمال غرب ایران، باید و باید احیای نگین آذربایجان باشد و حساسیت بیش از پیش مسئولان استان آذربایجان غربی و بخصوص ستاد احیای دریاچه ارومیه درخصوص اخذ تضمین های لازم ضروری است؛ چرا كه متاسفانه با مروری بر اظهارات برخی از مسئولان استان آذربایجان شرقی در روزها و هفته های اخیر، شاید بتوان زیاده خواهی های قابل تاملی را مشاهده كرد، اما قطعاً مسئولان آذربایجان غربی مخالف هرگونه انتقال آب بیشتر به استان همجوار بوده و هرگز منافع دریاچه ارومیه و مردم آذربایجان غربی را فراموش نخواهند كرد.

اذعان نماینده ارومیه مبنی بر توقف عملیات اجرایی پروژه
نادر قاضی‌پور نماینده ارومیه امروز در مصاحبه با یکی از پایگاه های خبری محلی از توقف عملیات اجرایی فاز دوم طرح انتقال آب از زرینه رود به تبریز خبرداد.
وی در این مورد خاطرنشان کرد: با پیگیری های صورت گرفته و با دستور سرپرست وزارت نیرو، اجرای پروژه خط دوم انتقال آب از زرینه‌رود به تبریز متوقف شد. 
نماینده ارومیه اضافه کرد: نمایندگان دلسوز برای دریاچه ارومیه ۹ سال مقاومت کردند تا دولت از اجرای این پروژه منصرف شود. بالاخره ۳۰ مرداد، کارگاه مربوطه که تجهیز شده بود، به طور موقت تعطیل شده و امیدواریم پس از این نیز اجرای پروژه از سر گرفته نشود.
قاضی پور گفت: مقاومت نمایندگان به این دلیل است که انتقال آب برای آب شرب تبریز نیست بلکه برای استفاده در کارخانجات است که در رابطه با این موضوع نیز پیشنهاد شده تأمین آب از ارس صورت گیرد چراکه حوضه آبریز دریاچه ارومیه فقط مربوط به دریاچه است.

طرحی برای تبریز به ضرر تبریز
طرح انتقال آب از زرینه رود به تبریز یکی از پروژه هاییست که موجبات کاهش آب ورودی به دریاچه ارومیه و در نتیجه سرعت بخشیدن به خشکسالی نگین آذربایجان داشته که متاسفانه مشخص نیست به چه دلیلی هیچ مسئول و هیچ ارگانی حتی ستاد احیای دریاچه ارومیه به این موضوع اشاره نداشته است و حالا بدنبال از سرگیری فاز دوم این پروژه هستند تا عملا تلاش های دولت برای احیای این دریاچه ملغی شود.
از طرفی با از سرگیری این پروژه و از بین رفتن تدریجی دریاچه ارومیه، ضربات جبران ناپذیری به طبیعت منطقه، افزایش دمای هوا و برهم خوردن اکوسیستم منطقه و همچنین ایجاد بادهای نمکی بسمت شهر تبریز بعنوان یکی از شهرهای استراتژیک کشور وارد می شود و باید شاهد مهاجرت میلیون ها نفر از دو استان درگیر برسر این مسئله به مناطق مرکزی کشور باشیم.

بهرحال امیدواریم حسن روحانی رئیس جمهور برگزیده مردم که شعار احیای دریاچه ارومیه را سرلوحه برنامه های خود قرارداده است با ممانعت از فعال شدن دوباره این پروژه، به احیای نگین آذربایجان کمک کند که درصورت عدم این اتفاق شاهد ضررهای جبران ناپذیر در این منطقه باشد.

سینا افشاریان