1396/04/16

ابراهیم نودوست/ استفاده از داروهای اعتیاد‌آور مانند ترامادول و ریتالین در میان برخی از افراد جامعه دیده می‌شود و گاهی آنها این داروها را نه به دلیل مسائل پزشکی و درمانی، بلکه به‌عنوان دارویی اعتیادآور استفاده می‌کنند. برای مثال در حالی که پزشکان درباره استفاده از قرص ترامادول هشدار داده و خطر آن را برای مصرف‌کننده چند برابر تریاک می‌دانند، اما معتادان برای تهیه این قرص در کمین داروخانه‌ها نشسته‌اند و مصرف آن در بین معتادان بسیار رواج دارد.

مصرف ترامادول در میان معتادان بدون در نظر گرفتن اثرات منفی استعمال آن شیوع یافته، زیرا مصرف سه‌روز این قرض می‌تواند موجب تخریب اعصاب مغز شود. ریتالین نیز یکی دیگر از این داروهاست که مصرف آن به‌ویژه در میان دانشجویان بسیار شایع است. دانشجویان این دارو را برای تقويت‌حافظه، افزايش تمرکز و دقت در هنگام درس خواندن استعمال می‌کنند و از علل گرايش دانشجويان به مصرف این دارو امکان مطالعه کافی و شبانه‌روزی مطالب درسی خود در زمان امتحانات است. عموما تجويز اين دارو براي درمان افسردگي است و به خاطر ترکيب‌هايي که دارد، براي درمان افراد درخودمانده، افسرده‌ها و کودکان بيش‌فعال مورد استفاده قرار مي‌گيرد. اما در سال‌هاي اخير با هدف ارتقاي سطح تحصيلي و ميزان مطالعه، شاهد افزايش گرايش دانش‌آموزان و دانشجويان به اين دارو هستيم. مواد مخدر صنعتی و قرص‌های روانگردان به سهولت در دسترس جوان‌ها قرار دارد، در حالی که استفاده از مواد مخدر صنعتی و قرص‌های روانگردان به‌علت قیمت پایین و تغلیظ با هروئین موجب آسیب‌های شدید جسمی و روحی مصرف‌کنندگان می‌شود. متاسفانه هر روز مواد مخدر جدیدی در دسترس معتادان قرار می‌گیرد و به‌سادگی در جامعه تسری پیدا می‌کند. دسترسی به برخی از این مواد آن‌چنان ساده و با قیمت اندک است که تصور آن برای بسیاری از اقشار جامعه غیرممکن است. این داروهای دارای مجوز هرچند در بسیاری موارد و در صورت تجویز می‌توانند جان بیماران را نجات دهد، اما بسیاری از این داروها اگر به‌صورت نابجا استفاده شود، نقش مواد مخدر را به خود می‌گیرند و موجب اعتیاد و مرگ مصرف‌کننده می‌شوند. اعتیاد به برخی از این داروها حتی از تریاک و مواد مخدر صنعتی نیز بیشتر است. این مواد با قیمت بسیار اندک در دسترس مصرف‌‌کننده قرار می‌گیرند و مصرف آنها نیز آن‌چنان آسان است که خانواده‌ها به هیچ‌وجه از اعتیاد فرد مصرف‌کننده اطلاع پیدا نمی‌کنند. فرد مصرف‌کننده در خانواده و به صورت مخفی از این مواد استفاده می‌کند و استفاده از این داروها اثری بسیار مخرب‌تر از مواد‌مخدر مشهور در جامعه دارد.

استعمال ترامادول و آسیب‌جدی به مغز انسان

ترامادول به‌دلیل فروش بدون نسخه در برخی داروخانه‌ها به‌سادگی در اختیار معتادان قرار می‌گیرد و به عقیده کارشناسان از تریاک اعتیاد‌آور‌تر و خطرناک‌تر است. استفاده از این دارو برای معتادان خطری جدی است که جامعه را تهدید می کند و می‌تواند دروازه‌ای به سمت مواد‌مخدر صنعتی باشد، هرچند که این دارو به خودی خود نیز می‌‌تواند موجب اعتیاد شدید شود. همچنین معتادان از بسیاری از داروهای آرامبخش دیگر هم به‌عنوان ماده‌مخدر استفاده می‌کنند و کار به جای می‌رسد که معتاد وقتی دستش از تمام این داروها کوتاه می‌شود، حتی به داروهای کودئین‌دار روی می‌آورد. به گفته یک متخصص بیماری‌های اعصاب و روان، مصرف مواد‌مخدر صنعتی و همچنین قرص ترامادول می‌توان صدمات جبران‌ناپذیری بر اعصاب و روان و حتی جسم مصرف‌کننده در کوتاه‌مدت داشته باشد و در بلندمدت نیز فرد را معتاد و دستگاه عصبی را مختل می‌کند و در نهایت مقصدی جز مرگ ندارد. مصرف این دارو تشنج‌زاست و فرد معتاد هم هرچند نیاز جسمی خود را برطرف می‌‌کند، اما دقایقی پس از مصرف دچار تشنج می‌شود و معتادانی که در خیابان‌ها دچار حمله عصبی می‌شوند نیز به همین دلیل در معابر تشنج به آنها دست می‌دهند. نکته مهم در استفاده از ترامادول آن است که شخص تنها با یک بار استفاده از این قرص نیز معتاد آن می‌شود. افزایش فشار خون، بالا رفتن دمای بدن و حملات عصبی از پیامدهای مصرف این داروست. استفاده از این قرص همگون مواد مخدر صنعتی و قرص‌های اکستازی موجب تخریب سلول‌های مغزی می‌شود و در نهایت صدمات جبران‌ناپذیری به همراه دارد. عمده مصرف پزشکی قرص ترامادول كاهش درد‌های مفصلی، جراحی و زایمان با میزان درد متوسط تا شدید است و اثر تسکین‌دهنده آن ضعیف‌تر از مورفین، پتدین و قوی‌تر از مسكن‌هایی نظیر پروفن و استامینوفن است. مصرف این دارو بیش از دو هفته در موارد پزشکی اشاره‌شده، به دلیل وابستگی دارویی و اعتیاد توصیه نمی‌شود. اکنون تزریق ترامادول تنها در اورژانس بیمارستان‌ها وجود دارد و از سطح دارو‌خانه‌های شهر جمع‌آوری شده است، اما متاسفانه كپسول و قرص ترامادول به‌صورت گسترده‌ای به فروش می‌رسد و به‌رغم هشدار‌های مكرر وزارت بهداشت و درمان عرضه می‌شود. در دسترس بودن ترامادول، قیمت نازل آن، ارائه بدون نسخه در داروخانه‌ها و عدم اطلاعات كافی در مورد عوارض سوء‌مصرف باعث شیوع گسترده مصرف آن شده است.

عوارض خطرناک استفاده از ریتالین

ريتالين مانند هر دارويي عوارضي دارد که طبیعت استفاده از آن است، اما استفاده خودسرانه و بی‌تجویز پزشک از این دارو عوارضی مانند عصبانيت و بي‌خوابي، حالت تهوع و استفراغ، احساس سرگيجه و سردرد و افزايش ضربان قلب و فشار خون را به همراه دارد. متاسفانه گاهي ورزشكاران ريتالين را سوءمصرف مي‌كنند تا انرژي‌شان براي ورزش افزايش يابد. دانشجويان هم شب‌هاي امتحان به آن پناه مي‌برند، اما اين كار كاملا اشتباه است. اين سوءمصرف‌ها باعث شده رسانه‌ها درمورد اين دارو تبليغات منفي كنند، اما اين تبليغات نیز خود پدر و مادرهايي را كه فرزندشان دچار بيش‌فعالي و كمبود تمركز است، تحت‌تاثير قرار داده و به‌شدت نگران مصرف ريتالين فرزندشان ساخته، گرچه اين دارويي است كه روان‌پزشكان كودك به صورت قانوني و علمي براي اين بچه‌ها تجويز مي‌كنند و مقادير آن تحت‌كنترل است. خانواده‌هایی که فرزندانی بیش‌فعال دارند، معمولا به‌دلیل تبلیغات منفی که در رسانه‌ها درباره استفاده از این دارو شده است، در استفاده کودکانشان از این دارو دچار تردید می‌شوند و حتی گاهی مصرف آن را برای کودک قطع می‌کنند. بر اساس گزارش‌هاي عيني از داروخانه‌هاي مجاور خوابگاه دانشجويان، مصرف ريتالين با مناسبت‌هاي موضوعي مانند فصل امتحانات و کنکور به‌نوعي ارتباط مستقيمي دارد و در اين زمان‌ها تا 50‌درصد مصرف اين دارو افزايش مي‌يابد.. داروي ريتالين بايد فقط با تشخيص پزشک متخصص مصرف شود و فروش اين داروها بدون نسخه پزشک مجاز نيست، ولي شاهد اين معضل هستيم که در برخي از داروخانه‌ها اين دارو به‌عنوان داروي آزاد با قيمت بالاتري به فروش مي‌رسد. هر دارويي در صورتي كه تحت‌نظر پزشك و براي درمان اختلالي خاص مصرف نشود، امكان دارد اعتياد و سوءمصرف ايجاد كند. ريتالين هم همين‌گونه است و در صورتي كه نوجوان يا فرد بزرگسالي آن را به مقدار زياد روزانه مصرف كند، حتما دچار سوءمصرف مي‌شود و در مواردي اعتياد به آن هم ممكن است اتفاق بيفتد. دارو‌هایی مانند ترامادول یا ریتالین در مواقع ضروری باید استفاده شوند و آنچه استفاده آنها را دچار مشکل می‌کند، استفاده غیرمجاز و اعتیادآور آنهاست. این دارو‌ها مانند موادمخدر نیستند و به دلیل آنکه در داروخانه‌ها وجود دارند، مردم تصور نادرستی از استفاده از آنها دارند که استفاده از آنها مشکلی ندارد، اما این تفکر تصوری اشتباه و دردسر‌آفرین است.

انتهای پیام/