1401/02/04

علی اوسط حضرتی / شرکت‌های دانش بنیان به عنوان مرکز تولید، توزیع و کاربرد دانش و محرک رشد اقتصادی باید فرایندهای خلق، ایجاد دانش، اشاعه و کاربرد عملی در آنها به دقت برنامه ریزی گردد تا بتوان به سطح مطلوبی از توسعه فناوری دانش بنیان در قالب اقتصاد دانش بنیان دست یافت. توسعه پایدار، شکلی از توسعه امروزی است که میتواند توسعه مستمر شهرها و جوامع شهری نسل‌های آینده را تضمین کند. استان آذربایجان غربی دارای 30 شرکت دانش بنیان و 22 شرکت مستعد دانش بنیان است که ازین منظر جایگاه مناسبی را در مقایسه با سایر استانها ندارد و همواره جزو سه استان آخر است.

شرکت‌های دانش بنیان می‌توانند در توسعه پایدار به کار گرفته شوند و با بکارگیری دانش خود در بخش اقتصادی می‌توانند به رشد اقتصادی کمک کنند و در جهت توسعه استان به کار گرفته شوند.

*اقتصاد دانش‌بنیان

به موجب آیین نامه تشخیص شرکت ها و موسسات دانش بنیان، شرکت های دانش بنیان، موسسات خصوصی یا تعاونی هستند که به منظور افزایش علم و ثروت، توسعه اقتصادی بر پایه دانش و تحقق اهداف علمی و اقتصادی در راستای گسترش اختراع و نوآوری و در نهایت تجاری سازی نتایج تحقیق و توسعه ( شامل طراحی و تولید کالا و خدمات) در حوزه فناوری های برتر و با ارزش افزوده فراوان ( به ویژه در تولید نرم افزارهای مربوط) تشکیل می شود.

اقتصاد دانش بنیان اقتصاد نوینی است که در آن تولید، توزیع و استفاده از دانش، منبع اصلی رشد و ایجاد ثروت است. موتور محرک اقتصاد دانش بنیان شرکت های دانش بنیان هستند.

شرکت‌های و موسسات دانش بنیان شرکت یا موسسه خصوصی یا تعاونی است که به منظور هم افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش محور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی (شامل گسترش و کاربرد اختراع و نوآوری) و تجاری سازی نتایج تحقیق (شامل طراحی و تولید کالا و خدمات) در حوزه فناوری های برتر و باارزش افزوده فراوان به ویژه در تولید نرم افزارهای مربوط تشکیل می شود.

*نقش شرکت‌های دانش‌بنیان در توسعه اشتغال و کارآفرینی استان

با توجه به مزیت نسبی استان آذربایجان غربی در خصوص نیروهای متخصص و ظرفیت انسانی موجود، تغییر جهت اقتصاد مبتنی بر منابع طبیعی، به اقتصاد دانش‌بنیان تنها از مسیر ساماندهی و راه اندازی این شرکت ها می گذرد.ثروت زایی از علم و فناوری، ایجاد اشتغال پایدار، ارزش افزوده و تولید و صادرات کالاهای دانش‌بنیان به عنوان اهداف توسعه این شرکت ها به حساب می آیند که براساس افق برنامه 20 ساله کشور، مقرر شده ، بیش از 50 هزار شرکت دانش بنیان در کشور فعال شوند.

این گروه شرکت ها به عنوان بنگاه‌های اقتصادی از ارکان مهم توسعه و تحول در عرصه اقتصادی به شمار می روند و با توجه به شرایط و زیرساخت های مناسب استان آذربایجان غربی مانند نیروی کار تحصیل کرده و وجود دانشگاهها و مراکز آموزش عالی بستر خوبی برای فعالیت این شرکت‌ها فراهم شده است.

با توجه به اینکه بیکاری به خصوص در قشر تحصیل کرده به یک دغدغه مهم تبدیل شده شرکت های دانش بنیان ظرفیت غنی توسعه و اشتغال زایی برخوردارند.

بنابراین برای افزایش سطح کارآیی و توسعه و رونق فعالیت های اقتصادی و تولیدات باید اساس بخش تولید مبتنی بر علم و دانش و پژوهش شکل گیرد تا کسب و کارهای موجود حفظ و ارتقاء یابد و چه بسا برخی مشاغل فراموش شده را دوباره احیاء کرد.

یکی از اهداف مهم اقتصاد مقاومتی رسیدن به اهداف سند چشم انداز 20 ساله توسعه و متناسب با آن نرخ رشد اقتصادی است و شرکت های دانش بنیان با ظرفیتهای خود مانند ارزش افزوده بالا و برخورداری از توان رقابت بیشتر به نسبت دیگر واحدهای تولیدی به دلیل اتکاء به خلاقیت و دانش و پژوهش ارکان مهم تحقق اقتصاد مقاومتی به شمار می روند و سرمایه گذاری در این بخش اشتغال پایدار را به همراه دارد.

با وجود اشباع ظرفیت استخدامی در دستگاه های اجرایی و از سویی اهمیت تزریق تفکر نخبگان و حضور بخش‌خصوصی در عرصه‌های تولید و کارآفرینی و شرکت های دانش‌بنیان را به یک ضرورت مهم تحقق اقتصاد مقاومتی تبدیل کرده است.

تولیدات دانش بنیان برخلاف تولیدات سنتی، بر ابتکار و خلاقیت استوار است و به همین دلیل فراوانی نیروی انسانی تحصیل کرده و متخصص نقش مهمی در پدید آمدن مزیت رقابتی آنها ایفا می کند و بهره گیری از این شرایط سبب توسعه شرکت های دانش بنیان و پیشرفت اقتصاد مقاومتی می شود.

از منظر دیگر شرکت‌های دانش‌بنیان، با توجه به ویژگی‌های خود و پویایی و تطبیق با شرایط محیط پیرامونی و انعطاف‌پذیری بالا، ظرفیت مناسبی برای روبه‌رو شدن با شرایط تحریم را دارا هستند.

در راستای بهره ور کردن اقتصاد نیز که سهم بالایی در نرخ رشد اقتصادی برای آن تعریف شده شرکتهای دانش بنیان و دانش محور با قابلیت های خاص خود می توانند دغدغه عمومی جامعه و مسوولان ذیربط برای کاهش وابستگی های اقتصادی و ضرورت افزایش بهره‌وری تولید را جامه عمل بپوشانند و راههایی برای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی بیابند. شرکت‌های دانش‌بنیان باعث افزایش بهره‌وری و استفاده بهینه از منابع می‌شوند و با صرف کمترین انرژی‌ها به بالاترین سطوح ارزش افزوده دست می‌یابند و این مسائل بستر تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی را هموار می کند.

*اهمیت تجاری‌سازی فناوری و تولیدات دانش‌بنیان در توسعه پایدار

تجاری‌سازی را می‌توان به عنوان فرآیند تبدیل دانش نظریه‌ای موجود در نهادهای دانشگاهی به بعضی انواع فعالیت‌های اقتصادی تعریف کرد. در سایه روابط بین المللی سازنده با دیگر کشورها ورود ایده های نوآورانه به کشور تسهیل شده و سرعت انتقال دانش و توسعه و کاربرد آن بهبود می‌یابد و موجب به وجود آمدن روز افزون شرکت های دانش محور و دانش بنیان و رشد این نوع از اقتصاد می شود.

با وجودی که خام فروشی یکی از معضلات و موانع و تهدیدات توسعه پایدار استان به شمار می رود توجه به تجاری‌سازی فناوری و تولیدات دانش‌بنیان موجب کاهش این معضل و فروش محصولات فرآوری شده نیز در خود کفایی و کاهش وابستگی کشور، و در نهایت امر توسعه پایدار موثر است.

بنابراین جهت دهی این ایده ها در مسیر تولید و برند سازی و ورود در بازارهای داخلی و خارجی کمک بزرگی به ایجاد فضای امید و نشاط متصدیان و مدیران شرکتهای دانش بنیان می کند.

یکی از اموری که می تواند تولید دانش بنیان را در کشور تسهیل کند و موجب فروش تولیدات آنها با قیمتهای پایین تر شود، زیرساخت ها و شرایط مواد اولیه موجود در استان است. طبق تئوری تجارت بین الملل، هر کشور در صورتی می تواند کالایی را ارزان تر تولید کند که تولید آن کالا بیشتر به نهاده هایی نیاز داشته باشد که آن نهاده ها در آن منطقه از وفور نسبی بیشتری برخوردار باشند.

تولید محصولات دانش بنیان نیازمند صرف هزینه و زمان بالایی است و ایجاد زیرساخت های توسعه تولیدات این شرکتها به منظور حفظ استقلال ضرورتی انکارناپذیر است. لذا شرکت‌های دانش بنیان و کارآفرین باید از طریق کمک های مالی بلاعوض ، پیش خرید یا خرید تضمینی محصولات تولیدی، ارائه وام ها و اعتبارات با بهره پائین حمایت مالی شوند و با ارایه خدمات مشاوره ای مدیریتی، بازرگانی ، مالی، بازاریابی ، حسابداری وحقوقی کارآفرینان دارای ایده های دانش محور را برای تبدیل نوآوری های فناورانه به محصولات قابل عرضه در بازار و ایجاد کسب و کاری موفق حمایت کرد.

دیگر اقدام‌ها برای ایجاد بستر ارتباط بین مدیران سایر واحدهای تولیدی با متصدیان شرکتهای دانش بنیان برای رفع مشکلات فنی و فناوری و کاهش هزینه ها، افزایش بهره وری و اصلاح خطوط تولید می باشد.

دولت براساس فرمایش های رهبر معظم انقلاب و در راستای حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و دانش‌محور، قوانین زیادی وضع کرده‌اند که در آخرین نقاط و در پایین‌ترین سطوح مدیریتی به دلیل بروکراسی‌های اداری و کوتاهی برخی پرسنل ادارات تابعه اجرا نمی شوند و روند اجرای آنها ابترمی ماند بروکراسی‌های اداری و برخوردهای سلیقه ای باعث دلسردی برخی فعالان شرکت های دانش بنیان شده و لذا اجرای قوانین موجود و توجه ویژه به شرکت‌های دانش‌بنیان و دانش‌محور در حوزه‌های اقتصادی نخستین گام جهت حرکت در مسیر توسعه و رونق اقتصادی، و راهکار برای برون رفت از مشکلات و موانع است.

بحث طرح های صنعتی و مالکیت معنوی محصولات، همیشه از دغدغه های اصلی شرکت محسوب می شود که حفظ حقوق معنوی این اطلاعات ،یکی از مهم ترین مسائل حقوقی در شرکت های دانش بنیان می باشد،زیرا در اصل این دارایی ها قابل لمس نمی باشند. آموزشهای لازم به نیروهای انسانی شرکتهای دانش بنیان در زمینه های مختلف کارآفرینی و مدیریت کسب و کار درقالب کارگاه، سمینار وبرگزاری دوره های متعدد آموزشی کمک فراوانی به پیشرفت روز افزون این شرکت ها می کند.

انتهای پیام/