1400/05/19

محمدعلی خالق نژاد/ محرم، ماه ایثار و از جان گذشتگی، ماه حماسه و خون، ماه شجاعت و جوانمردی و ماه ظلم ستیزی و مبارزه با ذلت است.

محرم ماه شور و شعور، عشق و فریاد است ای ماه خون دوباره می‌آیی و سکوت تاریخ را درهم می‌شکنی و بغض ناله را از حنجره ها آزاد می‌سازی. بانگ کاروانت به گوش می‌آید و عاشقان را دوباره به مهمانی فرا می‌خوانی. سلام بر حسین سیدوسالار شهیدان و یاران باوفایش. آن اصحاب شهادت طلبش که مصداق واقعی آگاهی و ایمان و شجاعت و فداکاری بودند، چه آن هایی که در رکابش به فیض شهادت رسیدند و چه آن‌هایی که پیش از عاشورا شهید شدند مصائب امام حسین (ع) و اهل بیتش در این راه آنقدر عظیم و جانسوز است که اگر همه ایام محرم هم از آن گفته شود باز هم نمی‌توان حق مطلب را به درستی ادا کرد.

نهضت امام حسین(ع) حادثه‌ی عظیم و تاثیرگذاری در تاریخ اسلام است که از یک سو اوضاع سیاسی و اجتماعی موجود را دستخوش تغییرات اساسی کرده است و از سوی دیگر نتایج روحی و معنوی عمیقی گذاشته. واقعه عاشورا منحصر به زمان و مکان خاصی نمی‌توانست باشد، بلکه بقای آن در سراسر حیات بشری، یک امر ضروری به نظر می رسید و لازم بود در قالبی ماندگار به هر عصری ارائه گردد. تحلیل و تبیین قیام امام حسین(ع) می تواند افق بسیار تعیین کننده ای را پیش روی جوامع مسلمان ترسیم کند، از این رو تدقین و تبیین زمینه ها، علل، درس ها و عبرت های این حرکت عظیم در جهت تجدید بنای نظام و جامعه ی اسلامی و احیای سنت نبوی و پایه گذاری تمدن شکوهمند اسلامی ضرورتی اجتناب ناپذیر است. نهضت امام خمینی (ره) که حیات اسلام ناب محمدی (ص) را تجدید کرد و وسیله تطبیق و تحقق اسلام در زمان معاصر شد، ملهم از مکتب نورانی امام حسین (ع) می باشد و در مقاطع مختلف یادآور حماسه عاشورا است، این تأثیرپذیری از نهضت عاشورا در تمامی روندهای جمهوری اسلامی ایران ادامه دار بوده است و جمهوری اسلامی ایران در همه‌ی مقاطع عبرت های عاشورا را به عنوان الگو در نظر گرفته است، درس ها و عبرت هایی را که در قیام امام حسین (ع) نهفته دارای ابعاد مختلفی است که در این نوشتار به گوشه هایی ازآن اشارتی می رود.

حادثه تلخ عاشورا که رویارویی جبهه حق و باطل و درگیری خونین میان سپاه ایمان و سپاه کفر پنهان و نفاق بود، گرچه در ظاهر به شهادت یاران حق انجامید، لکن از نظر آموزندگی و عبرت گیری، درس های نهفته و افتخارآفرین بسیاری دارد، چرا که قافله سالار شهیدان کربلاء این حرکت و نهضت بزرگ را با برنامه ریزی دقیق و اجرای آن براساس معیارهای اصیل اسلام ناب محمدی(ص) به صورت دانشگاهی درآورد که ابعاد گوناگون دین مبین اسلام در آن تجلی یافته و برای مسلمانان و همه احرار و آزادی خواهان جهان الگوی انسان بودن، انسان زیستن، انسان مردن و به سعادت جاودانه رسیدن را ارائه داد.

یکی از جلوه‌های بارز فلسفه عاشورا در کلام امام حسین (ع) قیام آن حضرت در راستای انجام اصلاحات بود که هنوز هم شاید بتوان گفت این بعد فلسفه نهضت عاشورا به درستی واکاوی نگردیده و حق مطلب آنچنان که باید ادا نمی‌شود لذا با توجه و امعان نظر به وضعیت جامعه کنونی لازم است خطبا و علما و حتی مداحان این بعد از قیام خونین ابا عبدالله الحسین (ع) را در بین اقشار مختلف و آحاد مردم علی الخصوص نسل جوان تبیین و نهادینه نمایند. ماهیّت قیام عاشورا مبتنی بر رشد و آگاهی بخشیدن و بیدار کردن مردم بود.

قیام عاشورا بشریت و تاریخ را سر افراز کرد و بهترین پیام‌ها و اندرزها و حتی جاودانه ترین مؤلفه‌های انسانیت و آزادگی در فرهنگ عاشورا نهفته است. امام حسین (ع) فلسفه و علت قیام خودشان را اصلاح امت جدش و امر به معروف ونهی از منکر ذکر کرده و می‌فرمایند:«اِنَّما خَرَجتُ لِطَلَبِ الاِصلاح فیِ اُمَّتِ جَدّی مُحَمَّدِ (ص) اُریدُ اَن آمُرَ بِالمَعروف وَاَنهی عَنِ المُنکَر وَ اَسیرو لِسیرَتِ جَدّی لِسیرَتِ عَلیّ اِبنِ اَبیطالِب (ع) .من برای اصلاح امت جدم قیام کرده‌ام و می‌خواهم در جامعه امر به معروف و نهی از منکر نموده و بر سیره و سنت جدم رسول خدا (ص) و پدرم علی (ع) گام بردارم».آیا واقعاًوبه درستی این پیام گُهرباردرجامعه علی الخصوص بلاد اسلامی نهادینه شده؟ و یا می‌شود؟

حسین ابن علی (ع) مظهر عدالت جویی و آزادی خواهی و آرمان طلبی تا مرز جان فشانی در راه تحقق این ایده خویش بودند عاشورای حسینی واقعه‌ای نبود که تنها در وجود حسین ابن علی (ع) در کربلا و در مقطع خاصی خلاصه گردد. بلکه تحولات و تأثیرهای آن در وجود شخصیت‌های بسیاری چه آنان که در کربلا حضور داشتند یا نداشتند به شهادت رسیدند یا به اسارت رفتند ... در سده‌ها و اعصار تجلی یافته است و حرکت ارزشمدارانه حضرت امام حسین (ع) که به انگیزه احیای سنت نبوی و علوی و نیز امر به معروف و نهی از منکر صورت پذیرفته بود بایستی به عنوان الگویی الهی و قابل پیروی وعمل برای دیگران باشد.

به راستی باید این پیام نواده رسول گرامی اسلام (ص) را همچون چراغ پرفروغ، فرا راه خویش قرار داده و اصلاحات واقعی را از آن وجود مبارک بیاموزیم و در ساختن جامعه ای ایده‌آل و نیز زندگی شخصی برنامه عمل قرار دهیم، امام حسین (ع) اسلام راستین جدش پیامبر اکرم (ص) را با تقدیم خون خود احیا کرد و بزرگترین مبارزه را با ظلم و استبداد و فساد و جهالت انجام داد . نبرد امام حسین (ع) در واقعه کربلا باشکوهترین و با عظمت ترین جنگ تاریخ بشر است که زیباترین تراژدی بشری را رقم زده است.

باید اذعان داشت که رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران حضرت امام خمینی (ره) با الهام گرفتن از این پیام ماندگار و مکتب‌ساز امام حسین (ع) قدم در وادی پر فراز و نشیب نهاده و با تحمل سختی‌ها و رنج‌های فراوان، انقلاب اسلامی ایران را پایه‌گذاری نموده و با بذل مال و فرزندان آن را به ثمر رسانیده و برای ما به ودیعت نهادند و در اهمیت این حماسه تاریخ‌ساز فرمودند«ما هر چه داریم ازمحرم وصفراست ومحرم وصفر است که اسلام رازنده نگه داشته است. »

بدون شک فهم درست وشناخت ومعرفت  صحیح فرهنگ عاشورا و شخصیت واقعی حضرت اباعبدالله الحسین (ع) و آگاهی عمیق از رویه سیاسی و اجتماعی ایشان در حفظ و نگهداری و انتقال فرهنگ عاشور عاشورا به آیندگان مفید و مؤثر خواهد بود.

لکن اکنون بر ماست که این حرکت اصلاح را پاس داشته و به عنوان رهروان حضرت اباعبدالله (ع) در جهت اصلاحات حقیقی و احیای راستین و واقعی سنت امر به معروف و نهی از منکر در متن سیاسی و اجتماعی جامعه قدم برداریم.

فعال رسانه ای و کنشگر سیاسی، اجتماعی