1400/03/25 |
 |
| مباحث قومیتی نشانه ناکارآمدی‌هاست/ بلبشوی رسانه‌‌ای در استان وجود دارد |
لعیا نورانی زنوز "مشارکت سیاسی، یکی از عناصر اصلی تشکیل‌دهنده نظام‌های مردم‌سالاری و بخش لاینفک دموکراسی به شمار می‌آید. مشارکت سیاسی به عنوان یک متغیر وابسته همواره از عواملی چون ساختار نظام سیاسی، تنوع‌های قومی و وجود خرده فرهنگ‌های متفاوت منطقه‌ای، مسائل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی گوناگون تأثیر و تأثر پذیرفته است. در بین متغیرهای مورد اشاره، اثرگذاری اقوام برای استان‌هایی که از قومیت‌های متعدد تشکیل شده‌اند پررنگ‌تر از سایر مناطق است و به خوبی می‌توان در رفتارهای انتخاباتی شهروندان مشاهده کرد. قوم‌گرایی افراطی پدیده‌ای است که در دو دهه گذشته در استان آذربایجان غربی و شهر ارومیه، به ویژه در انتخابات مجلس و شورای شهر ظهور و بروز داشته به طوری که برخی از به اصطلاح نخبگان ملی، محلی و وابستگان جریان‌های سیاسی، مواضع تنش‌زای قومی اتخاذ کرده و بر این موضوع دامن می‌زنند که رویه‌ای است کاملا هزینه‌بر و مخالف با مصالح، منافع و همبستگی ملی و روح قانون اساسی. افزایش مشاجرات و تنش‌های سیاسی و قومی در سده گذشته پیامدها و هزینه‌های سنگینی بر هم وطنان وارد کرده و هنوز در حافظه تاریخ این دیار باقی مانده است لذا تداوم این افراطی‌گری‌ها بر افکار عمومی و تاثیر آن بر ثبات و امنیت منطقه پدیده‌ای نیست که بتوان به آسانی از آن گذشت. " چرایی بروز مباحث قوم‌گرایی، راهکار برخورد با این پدیده، نقش احزاب و اهمیت مشارکت در انتخابات از جمله محورهای گفتگوی تفصیلی با مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان غربی است. حجت‌الاسلام ناصر خدایاری، می‌گوید، مبارزات نامزدهای انتخاباتی اصولا بر سه مبنا انجام می‌گیرد، مبارزات یا شخص‌محور یا برنامه‌محور و یا جریان‌محور است. وی توضیح می‌دهد که در فردمحوری نامزد انتخابات براساس داشته و اعتبار شخصی، پایگاه و خاستگاه اجتماعی خود وارد گود مبارزه می‌شود. در برنامه‌محوری بیشتر نگاه‌ها به برنامه و و وعده‌ها برای حل مشکلات معطوف می‌شود و محور سوم جریانات سیاسی است که به دلیل فقدان احزاب و تشکل‌های سیاسی بروز و ظهور پیدا می‌کند. خدایاری اشاره می‌کند که جریان و حرکتی محکوم به شکست است که فاقد فکر، نقشه، پشتوانه بوده و تراوش فکر یک نفر باشد. او سپس متذکر می‌شود، افرادی مباحث قومیتی را برجسته می‌کنند که حرفی برای گفتن ندارند و به دلیل فقدان پایگاه اجتماعی، برنامه و تخصص و سرپوش گذاشتن بر ضعف‌ها مسائل قومیتی را پررنگ می‌کنند، در واقع این موضع‌گیری‌ها نشانه ناکارآمدی‌هاست. * زبان، نژاد و جنسیت معیار برتری نیستند مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان با بیان اینکه زبان، نژاد و جنسیت معیار برتری نیستند، می‌افزاید: امروزه عصر، عصر شایسته‌محوری است و ملاک بدون تردید تخصص، مهارت، لیاقت و شایستگی افراد است. خدایاری به این نیز اشاره می‌کند که در جوامع غربی اینکه نامزدها چه برنامه‌ای برای ایجاد شغل، درآمد سرانه، حجم خانوار و تامین مسکن دارند حائز اهمیت هستند در حالیکه در شرق برخی از مسائل از قبیل قومیت، نژاد، زبان و جنسیت محور انتخاب است. وی تاکید می‌کند که نسخه برچیده شدن مباحث قومیتی این است که انتخابات "فردمحور" نباشد، مردم باید به کسانی رای دهند که می‌تواند درد را بشناسد و درمان کند نه اینکه فرد از چه نژادی است و به چه زبانی صحبت می‌کند. مدیرکل فرهنگ و ارشاد استان از شهروندان خواست مساله کارآمدی را به عنوان یکی از مطالبات جدی مورد توجه قرار دهند و رسانه‌ها در این راستا فرهنگ‌سازی کنند. خدایاری تصریح می‌کند که اگر رویکردهای قومی برچیده نشود و منافع ملی و منویات ملت ایران مورد توجه قرار نگیرد، نمی‌توان فردای روشنی برای پیروزی جریان ملت و منافع ملی ترسیم کرد. "موضوع بحث بعدی بررسی مولفه‌ها و شاخصه‌های توسعه سیاسی است. در کشورهایی که نظام‌های سیاسی‌شان بر مشارکت عمومی استوار است تشکل‌های سیاسی نقشی مهم و اساسی در انتخابات برعهده دارند تا بتوانند ضمن تقریب و تلفیق گرایش‌های فردی و اجتماعی، دیگران را به پذیرش اندیشه‌ها و ایده‌های خود وادار کنند. برای اینکه مشارکت توده ای به مشارکت فعال و سازمان یافته تبدیل شود، خطاهای انتخاباتی کاهش یابد و مسیر توسعه سیاسی هموار شود، تاسیس و فعالیت احزاب به معنای واقعی کلمه ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است." مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اظهار می‌دارد که توسعه سیاسی یعنی ارتقای ظرفیت‌های سیاسی جامعه که احزاب، رسانه‌های کارآمد و انتخابات آزاد و رقابتی از ارکان آن به شمار می‌آیند. خدایاری در عین حال توضیح می‌دهد که وقتی از احزاب سخن می‌گوییم یعنی احزاب فراگیر، نه احزابی که قارچ‌گونه در ایام انتخابات رشد می‌کنند و تا انتخابات بعدی تعطیل می‌شوند. احزاب فراگیر دارای مانیفست هستند، سالانه کنگره برگزار می‌کنند، تربیت نیروی انسانی و نقش نظارتی بر رفتارهای سیاسی و اقتصادی دولتمردان و گزاره‌های اجتماعی آنها را برعهده دارند، رقابت‌های درون حزبی برای معرفی فردی به عنوان نامزد نهایی طی فرآیند و پروسه‌ای تعریف شده صورت می‌گیرد، براساس مرامنامه خود دارای برنامه‌هایی در قلمرو سیاست داخلی و خارجی است و در نهایت خروجی مبارزات اجتماعی به شکلی تعیین‌کننده و اثربخش بروز و ظهور می‌کند در حالیکه ما حزب به معنای واقعی نداریم. * بدون رسانه‌ها، توسعه سیاسی امکان‌پذیر نیست وی به حوزه رسانه‌ها نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: بدون رسانه‌ها، توسعه سیاسی در هیچ جامعه‌ای امکان‌پذیر نیست، اما روزنامه‌ای که روزی‌نامه نباشد بلکه واقعیت‌های جامعه را درست اطلاع‌رسانی کند، راه و روش، منش و سبک ارائه دهد در اینصورت می‌تواند حتی از احزاب موثرتر و گره‌گشاتر باشد. خدایاری با اشاره به اینکه اگر در رسانه‌ها معایبی وجود دارد به علت ضعف‌های اقتصادی رسانه‌ها و متاثر از ضعف فرهنگ و مناسبات، اجتماعی، سیاسی و سایر حوزه هاست، تاکید می‌کند باید پایه‌های استقلال اقتصادی خبرنگاران فراهم شود در این صورت دید و نگرش رسانه‌ها بهتر می‌شود و این از رهگذر توسعه متوازن می‌تواند اتفاق بیفتد. وی در عین حال متذکر می‌شود، رسانه‌های استان ضمن اینکه اثربخش و سازنده هستند اما آشوب و بلبشوی رسانه‌‌ای در استان وجود دارد و برای اینکه حرکت‌آفرین باشند، جامعه را جهت دهند و اثرگذاری بیشتری داشته باشند نیازمند آسیب‌شناسی، کیفی‌بخشی، اصلاح، نظم و انسجام بیشتری هستند. به گفته مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان، توسعه متوازن و همه جانبه دوشادوش هم هستند، به این معنی که توسعه اقتصادی بدون توسعه سیاسی منجر به خودکامگی و استبداد و توسعه سیاسی بدون توسعه اقتصادی منجر به خمودی می‌شود. * فقر فرهنگی مهلک‌تر از فقر مادی است او در عین حال تاکید می‌کند که اهمیت اقتصاد بر کسی پوشیده نیست اما فقر فرهنگی مهلک‌تر از فقر مادی است و تا فقر فرهنگی حکمفرماست از گشایش مادی خبری نخواهد بود لذا برای تحدید دامنه فقر فرهنگی نگاه ویژه فراملی را می‌طلبد چرا که فرهنگ فنداسیون و بن‌مایه هر نوع توسعه است و بن‌مایه توسعه فرهنگی، انسان توسعه‌یافته و فرهنگی است. "سرنوشت سیزدهمین رییس‌جمهوری ایران و شوراهای شهر در ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ مشخص می‌شود و در این اندک زمان باقی‌مانده، آنچه بیش از همه حائز اهمیت به نظر می‌رسد، موضوع "مشارکت مردم" است. در حالی که مردم، چهره های سیاسی و احزاب خود را آماده حضور گسترده در ۲۸ خرداد می کردند اما اعلام اسامی تایید صلاحیت شده ها توسط شورای نگهبان برای انتخابات ریاست جمهوری باعث ایجاد شوک به جامعه شد. به گونه ای که برای همه سوالاتی پیش آمده که چگونه چهره های مطرح نظام نتوانستند احراز صلاحیت شوند؟ آیا این موضوع می تواند در میزان مشارکت تاثیر داشته باشد؟" مدیرکل فرهنگ و ارشاد آذربایجان غربی در این رابطه می‌گوید: در محتوای حکومتی ما دو جزء لاینفک، سازنده و کلیدی "جمهوریت و اسلامیت" وجود دارد که اگر هر کدام از آنها سلب شود سیستم دچار فروپاشی می شود. خدایاری اظهار می‌دارد: برای این که نشان دهیم این حاکمیت مردمی است، ناگزیر به راستی‌آزمایی و مراجعه به افکار عمومی هستیم لذا انتخابات ترازویی است که وضعیت جمهوریت را به ما نشان می دهد. *فونداسیون یک سیستم سیاسی مردم است وی با بیان اینکه فونداسیون یک سیستم سیاسی مردم است، مردم را شریک حکومت، عامل به وجود آورنده، نگهدارنده و تقویت‌کننده نظام عنوان می‌کند. اما چه باید کرد تا مردم خود را جدا از حاکمیت ندانند؟ مدیرکل فرهنگ و ارشاد آذربایجان غربی در پاسخ به این سوال لازمه مشارکت مردم را برخورد "صادقانه" و "شفافیت در امور" عنوان می‌کند و توضیح می‌دهد: برای اینکه مردم علاقمند مشارکت باشند باید با آنها شفاف برخورد شود و علل داخلی یا خارجی ناکامی‌ها و حتی موفقیت‌ها توضیح داده شود. وی در عین حال اشاره می‌کند که متاسفانه در مواردی اطلاع‌رسانی دقیقی صورت نگرفته، شبهات به درستی شناسایی نشده و این عوامل باعث ایجاد شائبه‌هایی در فضای مجازی شده است. خدایاری ادامه می‌دهد، پاره‌ای از انتظارات مردم به حق است چرا که انتظارات براساس شعارهای ماست. وقتی ایده آل‌گرا هستیم، ادعاهای بزرگ داریم و وعده‌های بزرگ به مردم می دهیم مردم نیز خواستار تحقق آنها هستند. مدیرکل فرهنگ و ارشاد آذربایجان غربی اضافه می‌کند که مشکلات اقتصادی واقعیت هایی هستند که دولت نیز قبول دارد اما باید علل و ریشه‌های گرانی و تورم آسیب‌شناسی و تبیین شود و اینکه چرا از سال 96 به بعد مسیر تغییر یافت؟ وی سپس تغییر نگرش‌ها را ضروری می‌داند و در توضیح آن می‌گوید، اگر در ترسیم وضع موجود تنها باعث و بانی آن را دولت به مفهوم قوه مجریه معرفی کنیم، در حقیقت مبادرت به افزایش انتظارات مردم از قوه مجریه و شخص رییس جمهور کرده و در نتیجه قوه مجریه را به عنوان قوه‌ای که به تنهایی قادر به تغییر وضع موجود است معرفی کرده‌ایم و از فردای تغییر دولت تمام نگاه‌ها به دولت به عنوان قدرتی معجزه‌گر دوخته می‌شود و دولت بعدی با این مسائل و مشکلات فعلی که پاره‌ای از آنها دارای عوامل بسیار پیچیده‌ای هستند باید دست و پنجه نرم کرده و در زمان اندک بتواند توقعات جامعه را تامین و برآورده کند. * راهکار حل مشکلات کشور از راه صندوق‌های رأی می‌گذرد خدایاری یادآور می‌شود که راه‌حل مشکلات اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، حقوقی و بین‌المللی قهر کردن با صندوق رأی نیست اتفاقا راهکار حل مشکلات کشور از راه صندوق‌های رأی می‌گذرد. وی با بیان اینکه مطالبات و اقتضائات امروز با هشت سال گذشته تفاوت دارد، بیان می‌کند که انتخابات به مفهوم ناکارآمد بودن انتخابات گذشته نیست ضمن اینکه فلسفه مشارکت نیز این نیست که مردم از سیستم راضی باشند تا در انتخابات شرکت کنند بلکه به این معنی است که مردم خواهان تغییر هستند، ایده‌ها و منویات جدید را دنبال می‌کنند و به دنبال حل مساله یا مسائلی هستند که در انتخابات‌های گذشته به نحوی از انحا مورد غفلت و با کم‌توجهی و یا با وجود مورد توجه بودن به دلایل مختلف در اولویت‌های اول قرار نگرفته‌اند. وی اضافه می‌کند که این تمرین دموکراسی است و برای جامعه‌ای که می‌خواهد به دموکراسی برسد 40 سال مدت زمان طولانی نیست که ناامید شویم. دموکراسی را مردم با تحمل، سعه صدر، بردباری، آسییب‌شناسی، بررسی ضعف‌ها، آگاهانه رای دادن و در نظر گرفتن مصالح و منافع ملی محقق می‌سازند. خدایاری تاکید می‌کند: ما باید منافع شخصی خود را از رهگذر منافع ملی دنبال کنیم و این را همه باید درک کنند. وی در ادامه سخنان خود با بیان اینکه در فرایند اطلاع‌رسانی شایعات منجر به شبهات و شبهات منجر به ابهامات می شود و در مرحله چهارم به تلقین می‌رسد، توضیح می‌دهد: در جوامعی که روح تحقیق ضعیف است شایعه و شبهات گسترش می‌یابد، به دنبال آن جامعه آلوده و اراده‌ها تضعیف می‌شود، افراد پیگیر مناظره‌ها و دیدگاه نامزدها نمی‌شوند، دچار یاس و ناامیدی شده و این تفکر که رای من تاثیری ندارد غالب می‌شود. وی اذعان می‌کند، در واقع حاکمیت اقلیت بر اکثریت به دست خود اکثریت از طریق عدم مشارکت روی می‌دهد لذا مشارکت اجتناب‌ناپذیر است و علاوه بر مشارکت حداکثری انتخاب باید آگاهانه، فعالانه، با مطالعات قبلی و آسیب‌شناسانه باشد. خدایاری با اشاره به اینکه تضعیف دولت‌ها به منزله تضعیف نظام است، تصریح می‌کند که زیر سوال بردن نظام باید خط قرمز ما باشد چرا که در غیر اینصورت مسیری را طی می‌کنیم که رسانه‌های بیگانه تبلیغ می‌کنند. انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جمهوری و ششمین دوره شوراهای اسلامی شهر و روستا جمعه هفته جاری برگزار می‌شود. انتهای پیام/ |