فرهنگ و اندیشه 1394/09/15 |
![]() |
روزشمار تقويم تاريخ آذربايجان |
وقايع پانزدهم آذر 379/9/15 شمسي (يك محرم 391 قمري، 6 دسامبر 1000 ميلادي) روز شنبه تولد باباطاهر عريان در همدان. باباطاهر در زمان حكومت طغرل سلجوقي ميزيسته است. وقايع پانزدهم آذر 1287/9/15 شمسي (13 ذيالقعده 1326 قمري) روز دوشنبه آزادي شهرهاي خوي و سلماس به دست مشروطهخواهان. فتح خوي به وسيله مجاهدان راه آزادي و مشروطيت به امر انجمن تبريز به ياري كميته اجتماعيون و عاميون كه در راس آنها ميرزا جعفر زنجاني، نورالهخان يكاني و آقا ابراهيم قفقازي حضور داشتند و با همياري كساني چون اميرحشمت نيساري، جهانگير ميرزاي بدلآبادي و قهرماناني چون بخشعلي، قوچعليخان و شيرعلي و مجاهدان اروميه و سلماس از دست اميرامجد نماينده استبداد و از عوامل سردار ماكو بود استخلاص ميشود، اسماعيل سيمتكو، عزت اله خان و نعمت اله خان ايلخاني با پس از شكست اقبالالسلطنه ماكويي در مرند و سلماس، سپاهي بالغ بر سه هزار نفر به سركردگي عزت اله خان و سيمتكو و نعمت الله خان ايلخاني جمعآوري و در بين خوي و سلماس به مجاهدان حمله ميكنند. كميته اجتماعيون و انجمن ايرانيان، ابراهيم آقا و ميرزا جعفر را كه از مجاهدان رشيدي بودند به كمك نيروهاي خوي ميفرستند. نورالله خان با درايت خود قوچعليخان و بخشعليخان سه برادري كه در خدمت استبداديان بودند با ارشاد به جمع مجاهدان دعوت كرده و با ورود آنها به جرگه مجاهدان نيروي مجاهدان قوت گرفته و به خوي ميتازند. اميرامجد كه حاكم و نماينده حكومت استبدادي در خوي بود از وحشت سراسيمه خود را از قلعه شهر بيرون انداخته فرار ميكند و شهر خوي به دست مجاهدان آزاديخواه مشروطه فتح گرديده و حيدرخان عمواوغلو وارد خوي ميشود. قاطبه اهالي ملت آسايش خود را بازيافته و به حمايت از مشروطه و ثمرات آن در امنيت به زندگي خود ادامه ميدهند. وقايع پانزدهم آذر 1298/9/15 شمسي (14 ربيعالاول 1338 قمري 1919 ميلادي) روز يكشنبه افراد سيمتكو شترهاي عبدل آقاايرواني را از اطراف سلماس جمع كرده و به قلعه چهريق ميبرند. شبانه افراد عبدل آقا مخفيانه آنها را فراري ميدهند. سيمتكو آن شترها را مال خود قلمداد كرده و از عبدل آقا پنج هزار تومان پول شترها را طلب ميكند، مجلس تحبيب با تعيين مبلغي كمتر آن را حل و فصل كرده مال دزديده شده مردم را از دزد با پول خريده و به خودش پس ميدهند. برگرفته از اثر اسفنديار حاجيلو |