دانش و بینش 1399/09/24 |
![]() |
وضعیت نامطلوب حوزه پژوهش |
غلامحسین بیابانی/ پژوهش مهمترین راه کشف و رفع مشکلات کشور است. امروز ضرورت و اهمیت پژوهش برای هیچ مدیری پوشیده نیست، چرا که پژوهش يکي از رکن های اساسی و ضامن پيشرفت در هر سازمان به شمار مي آيد. عصر جدید را میتوان دوران پژوهشهای کاربردی و ارگانیک نامید و بازیگران و گردانندگان آن نخبگانی هستند که توانایی حل معضلات و مشکلات جامعه را دارند. زیرا هر چه مسائل جامعه پیچیدهتر باشد، الزام برای انجام تحقیقات، بیشتر خواهد بود و هر چه دامنه تحقیقات گستردهتر شود، لزوم سرمایهگذاری، تربیت، جذب، بکارگیری و نگهداشت نیروهای مـحقق محور برای فعالیتهای پژوهشی در سازمان ها بیشتر برجسته و خود را نمایان میکند. به همین خاطر است که در دنياي دانايي يکي از محورها و شاخص هاي پيشرفت، تحقیق و پژوهش است و ابزارهای سطح دانايي توليد و مصرف صنایع دانايي می شود. اگر اين دانسته ها بر اساس نتايج پژوهش هاي قبلي باشد در واقع به مصرف اطلاعات پرداخته ايم و اگر مبتني بر تحليل روند جاري باشد به توليد اطلاعات کمک کرده ایم، لذا موفقيت و توسعه پژوهش در سازمانهای هوشمند به ویژه پلیس به رويکرد مدیران با نگاهي مبتني بر پژوهش بستگی دارد. در اين نوع نگاه قبل از تصميم مهم به يافته هاي پژوهش هاي قبلي که به موضوع تصميم گيري ارتباط دارد توجه ميشود. به بيان ديگر، در رويکرد پژوهش پایه از يافتههاي پژوهش هاي قبلي براي بهبود وضع موجود استفاده به عمل مي آيد. برای همین است اگر امروز قادریم به فضا، برویم این موفقیت حاصل چیزی جز پژوهش نیست. پژوهش مهمترین راه کشف و رفع مشکلات کشور است. امروز ضرورت و اهمیت پژوهش برای هیچ مدیری پوشیده نیست، حتی برای مدیران سطوح پایین؛ چرا که پژوهش يکي از رکن های اساسی و ضامن پيشرفت در هر سازمان به شمار مي آيد. اگر پژوهشي صورت نگيرد دانشی تولید نمی شود. بدون پژوهش آموزش خود بخود ساقط خواهد شد. آنچه که اندیشمندان تا به حال از خود بجا گذاشته اند نتیجه فعاليت هاي پژوهشي آنان بوده است. اگر فعالیتی مبتنی بر پژوهش باشد عمر ماندگاری آن طولانی تر خواهد بود. کنکاش در سوابق پژوهش در کشور نشان میدهد که در این حوزه از وضعیت مطلوبی برخوردار نبوده ایم. به واقع اگر به آمار تعداد محققان کشور، سهم بودجه در نظر گرفته شده برای پژوهش، تعداد مراکز تحقیقاتی، اندیشکده ها، پژوهشکده ها، انجمن ها و ... در مقایسه با کشورهای توسعهیافته، در نظر بگیریم نشان از لزوم تدبیر هرچه بیشتر مسئولان در اینباره دارد. آنچه در این بحث اهمیت دارد، استفاده مفید و موثر از ظرفیتهای موجود تحقیقاتی کشور به منظور انجام اقدامات مدبرانه در بهبود کشور است. به هر حال پژوهش یعنی گشایش افقهای جدید و موتور محرک توسعه علمي کشور است و بدون پرداختن به آن موفقيت چنداني همراه نخواهد بود. اگر نشانه هايي از توسعه بدون پرداختن به پژوهشي رخ دهد آن توسعه پايدار نخواهد بود و نمي تواند مسير مطمئني را طي کند. بنابراين، پژوهش مبناي توسعه است و تضميني براي استمرار توسعه به شمار ميآيد. یک پژوهشگر واقعی کسی است که باید ببیند در آینده چه تحولاتی پیش روی او قرار دارد و چگونه میتوانیم ضمن بقای سازمان خود؛ با سازمان های متناظر در دیگر کشورها تمایز داشته باشیم؟ چگونه میتوانیم از فراز گذشته درسی برای قدرت خود در آینده بگیریم تا کمترین اشتباهات را مرتکب شویم. بنابراین باید یاد بگیریم آن بخش از فعالیت های پژوهشی از گذشته که قابل ارزش است بستانیم و به فکر تکثیر و تقویت آن باشیم و تلاش کنیم پژوهش خود را با همکاری یکدیگر انجام دهیم و نتایج یافتههای خود را به طور کارآمدی منتشر کنیم و آن در اختیار دیگران به اشتراک بگذاریم. امروز با پژوهش خیلی از کشورها رشد و توسعه پیدا کردند و متاسفانه برخی کشورهای دنباله رو و مصرف کننده بدون پژوهش یا عقب مانده اند یا سقوط کردند. اکنون در این میان سوال این است که آیا ایران قویتر از امروز میشود؟ پژوهش در کشورهای نظامدار و پیشرفته ارگانیک هستند یعنی بین سیاست های اقتصادی و اجتماعی با سیاست های تحقیقاتی یک پیوند مستمر وجود دارد، اما در کشورهای در حال توسعه سیاست پژوهشی به صورت موزائیکی است (یعنی هر شخص بر اساس توانمندی خود کاری انجام می دهد حال آیا این طرح مشکلی را حل می کند یا نمی کند؛ کسی مسئول نیست. به عبارت دیگر هدف انجام دادن کار است نه حل کردن مشکل ) و ما در این کشور ها شاهد عدم پیوند و ارتباط ارگانیکی میان عناصر در دل نظام تحقیقاتی هستیم. حال اگر ما بخواهیم به توسعه همه جانبه دست پیدا کنیم، باید مناسبات بین نظام های تحقیقاتی و نظام اجتماعی را به درستی درک و بین آنها تعادل و تعامل برقرار کنیم. انتهای پیام/ |