| جامعه و شهروند 1399/08/19 |
 |
| بزه‌دیدگی و بزهکاری؛ کمترین آثار کار کودکان |
مريم افشاري/ امروزه شاهد كودكاني هستيم كه به علل و عوامل ناخواسته اجتماعي، خانوادگي، فرهنگي و اقتصادي مجبور به كار كردن هستند كه ضرورت مقابله با اين پديده رامشخص مي‌نمايد. كار كودك ويژگي‌هايي دارد، ازجمله‌ويژگي‌هاي اصلي آن، مزد ناچيز وناعادلانه است و اغلب كودكان مستقيما مزد خود را دريافت نمي‌كنند و پرداخت مزد به پدر يا مادر يا ديگر افراد خانواده داده مي‌شود. اغلب كودكان كار در كارگاه‌هايي كار مي‌كنند كه فعاليت آنها غيرمجاز است و از ويژگي‌هاي ديگر كودك كار، انعطاف‌پذيري و تبعيت بيشتر نسبت به بزرگسالان وكارفرمايان است. كودكان كار دچار آسيب‌هايي نيز مي‌شوند كه مهم‌ترين آنها «بزه‌ديدگي» و «بزهكاري» كودك كار است. بر‌مبناي ماده (١) اعلاميه سازمان ملل متحد «بزه‌ديدگان» اشخاصي هستند كه در پي فعل يا ترك فعل‌هاي ناقض قوانين كيفري دولت‌هاي عضو، به آسيب‌هاي بدني يا رواني، درد و رنج عاطفي، زيان اقتصادي يا آسيب به حقوق بنيادين خود دچار مي‌شوند. همچنين «بزهكاري كودكان»، فعل يا ترك فعلي است كه قانونگذار آن را منع كرده است و چون كودك و رفتار او بازتاب رخدادها و وقايع جامعه است آنچه از فعل يا ترك فعل از رفتار كودك سر مي‌زند انعكاس محيط وجامعه‌اي است كه آنها را پرورش داده، بنابراين؛ مجازات آنها هم محلي از اعراب ندارد؛ بلكه بايد به تربيت صحيح آنها منجر شود وتوجه شود هيچ برچسب مجرميت هم بر آنها قرار داده نشود كه آثار مخربي بر آينده آنها خواهد گذاشت. به گفته اين حقوقدان، ماده ٣٢ كنوانسيون حقوق كودك به كار كودكان اختصاص دارد. حداقل سن كار، شرايط مناسب براي كار و ساعات كار را مورد اشاره قرار داده است. كودكان كار را نبايد به كارهاي طاقت‌فرسا گمارد و بايد سن حداقلي براي كار در‌نظر گرفته شود. شرايط مناسب و ساعات كار محدود نيز بايد مد‌نظر قرار گيرد. كنوانسيون حقوق كودك، پروتكل‌هاي الحاقي دارد كه يكي از آنها پيرامون منع استفاده از كودكان زير ١٥سال در مخاصمات مسلحانه است و ايران به اين پروتكل ملحق نشده است. از اين پروتكل مي‌توانيم چنين استنباط كنيم كه كار كودكان، خصوصا كارهاي سخت براي كودكان زير ١٥سال را بايد ممنوع كرد و كار فقط براي كودكان بالاي ١٥سال مجاز باشد كه در آن صورت نيز، بايد ساعات كار محدودي نسبت به بزرگسالان و با شرايط بهتري مد‌نظر قرار گيرد. انتهای پیام/ |