فرهنگ و اندیشه 1399/08/14 |
![]() |
بیتفاوتی؛ آسیب جدی در روابط اجتماعی و فرهنگ عمومی |
در فرهنگ کنونی با گسترش گرایش فردگرایی، همگرایی و همدلی اجتماعی دچار ضعف و لغزش شده است. به نظر میرسد در شرایط حاضر برای پیشگیری از آسیبهای فرهنگی و اجتماعی، تقویت درک متقابل و توجه به همنوع و به تعبیری فرهنگ عمومی حاکم بر جامعه ضرورتی اجتنابناپذیر است. فرهنگ عمومی مجموعه رفتارها و عادات اجتماعی است که برای حضور مردم کنار هم، برخورد تعداد زیادی از افراد با یکدیگر و در راستای برآوردن نیازهای بشری بسته شکل میگیرد، شاید تخطی از این قوانین نانوشته و غیررسمی، مجازاتی نداشته باشد اما به یقین مورد تایید جامعه نیست. اهمیت نظارت بر این قوانین و اصلاح آن به قدری واضح و مبرهن است که ۱۴ آبان مصادف با سالروز تصویب آییننامه شورای فرهنگ عمومی، "روز فرهنگ عمومی" نام دارد. "دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی استان آذربایجان غربی به مناسبت 14 آبان، روز فرهنگ عمومی بیانیه ای صادر کرد. در این بیانیه آمده است؛ اعلام روز چهاردهم آبان هر سال به عنوان روز فرهنگ عمومی در تقویم فرهنگی و اجتماعی کشور نیز برآیند رویکرد فرهنگی _ راهبردی شورای فرهنگ عمومی به مقوله فرهنگ عمومی و از سویی نشانه اهتمام درخور تحسین شورای مزبور به امر فرهنگ غالب یا همان فرهنگ عمومی است. این شورا با تدوین طرحهایی برای هماهنگ کردن فعالیت های فرهنگی نهادها و دستگاه های مختلف، اولویت قرار دادن دیدگاه های مقام معظم رهبری و فراهم آوردن بستر اجرایی سیاست های فرهنگی مورد نظر معظم له در موضوعات تایید شده و سیاست گذاری، هدایت و نظارت در محدوده کم و کیف هماهنگی فیمابین دستگاه های اجرایی عضو شورا در صدد تاثیر گذاری بر سپهر فرهنگ عمومی استان است و به تبع آن انتظار می رود با هدف گذاری های موثر شاهد وقوع پاره ای از تغییرات در اقدامات و رفتارهای عمومی واجتماعی در میان مدت و درازمدت باشیم." نکته حائز اهمیت این است که یکی از مهارتهای بسیار مهم از مهارتهای ده گانه زندگی ، مهارت همدلی اجتماعی است. یعنی درک و فهم دنیای اشخاصی که در شبکه ارتباط اجتماعی با آنان همراه هستیم. نقطه مقابل همدلی اجتماعی، بیتفاوتی اجتماعی است که به معنی زندگی در گروهی است که جنس سخنانتان را درک نمی کنند، اهداف گروه برایشان مهم نیست، رفتارشان بسیار آزاردهنده است، بر تداوم رفتارشان اصرار می ورزند و جز خود به هیچ چیز نمی اندیشند. در شرایط حساسی مثل شیوع ویروس کرونا، بی تفاوتی اجتماعی از سوی برخی از افراد جامعه میتواند موجب تشدید این بیماری در روزهای اخیر شده است . بر مبنای تعلق اجتماعی باید چنان رفتار کنیم تا موجب آزار و اذیت دیگران نشویم و در کارکرد روزمره افراد و نهادهای اجتماعی اختلالی ایجاد نکنیم اما امروز بسیاری از افراد با وجود به توصیه ها و تدابیر شدید از زدن ماسک و همچنین رعایت فاصله گذاری فیزیکی اجتناب می کنند که نشانگر پایین بودن تعلق اجتماعی اینگونه افراد است که در دراز مدت گسست اجتماعی در سطح جامعه را با خود به همراه می آورد. هر چقدر افراد در خانواده و محیطی گرم و انسجام اجتماعی قوی تری رشد یافته باشند به همان نسبت روحیه تعلق اجتماعی در آنان قوی تر خواهد بود. کسانی که در خانواده های گسسته رشد یافته اند عموما دارای تعلق اجتماعی پایین تری نسبت به دیگران هستند چون دربیشتر موارد جامعه و شرایط اجتماعی را موجب مشکلات و مصایب خود می دانند و میخواهند به نوعی انتقام بگیرند. به نظر میرسد از دیگر عوامل اصلی موثر در مهارت همدلی اجتماعی می توان از نهاد های آموزشی نام برد. اینکه تا چه اندازه محتوی آموزشی آنان منطبق بر تقویت رفتارهای همدلانه باشد اما متاسفانه در سیستم آموزشی ما آنگونه که باید و شاید به این مهارت پرداخته نشده است. برای افزایش تعلق اجتماعی و همدلی اجتماعی باید از نظرات اندیشمندان علوم اجتماعی استفاده نمود و با تزریق امید و اعتماد اجتماعی حس مسئولیت پذیری افراد را افزایش داد تا به این باور برسند که همه ما در یک کشتی نشسته ایم و سرنوشت همه به هم گره خورده است و در این بین نیز نباید سهم رسانه های جمعی را نادیده گرفت که نقش بسیار مهمی را در این خصوص ایفا میکنند. انتهای پیام/ |