1399/07/21

 محمدعلی خالق‌نژاد/ انتخابات، یکی از مهم‏ترین ارکان دموکراسی و مجموعه عملیاتی است که در جهت گزینش فرمانروایان یا تعیین ناظرانی برای مهار کردن قدرت، تدبیر شده است. مفاهیمی نظیر مشارکت سیاسی، توزیع قدرت، چرخش نخبگان، مشروعیت حکومت، آزادی انتخاب، رقابت سیاسی و احزاب سیاسی که با انتخابات مانوس شده اند بیانگر اهمیت و حساسیت این مکانیسم سرنوشت‌ساز است.

این روزها در حالی به پایان دولت دوازدهم نزدیک می‌شویم و مجلس یازدهم نیز تازه در بهارستان استقرار یافته است که کشور در شرایط سختی قرار دارد و فشارهای اقتصادی و معیشتی شرایط به شدت نامطلوبی را در کشور ایجاد کرده و امید در جامعه رنگ باخته است؛ به طوری که نارضایتی‌ها و دغدغه‌های مردم قابل کتمان و لاپوشانی نیست.

میزان مشارکت در انتخابات مجلس یازدهم در دوم اسفند ۹۸ به ویژه مرحله دوم آن تلنگر و زنگ خطری است که باید حاکمان و دولتمردان آن را جدی بگیرند چرا که میزان مشارکت مردم با مشروعیت حکومت نسبت مستقیم دارد.

جو نامطلوب و اوضاع آشفته و بیمار اقتصاد حاکم بر کشور می‌طلبد که سیاست‌های غلط و تنگ‌نظری‌های گذشته حذف و روش‌های نوین توسعه سیاسی جایگزین شود.

گشایش سیاسی و گشاده‌رویی در مقابل منتقدان و هموار کردن مسیر دموکراسی گام اول و ابتدایی توسعه سیاسی است.

متاسفانه فیلتر شورای نگهبان و رد صلاحیت‌های گسترده، دایره‌ی اختیار و انتخاب مردم را چنان محدود کرده است که اعلام نتیجه بررسی صلاحیت‌ها از اعلام نتیجه اصل انتخابات مهم‌تر و گاهی با اعلام نتیجه‌ی این بررسی ها، حتی نتیجه‌ی انتخابات هم از پیش مشخص می شود.

به نظر اینگونه می‌رسد انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰متفاوت‌تر و حساس‌تر از دوره‌های قبل باشد.

بلوغ سیاسی جامعه، پیشرفت فنآوری اطلاعات و ارتباطات، سرعت گردش اطلاعات و همچنین اوضاع وخیم اقتصادی کشور و شیوع گسترده پاندمی کوید ۱۹و اثرات مخرب مرگ‌آفرین آن از جمله عوامل اصلی چالش‌های پیش روی انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جمهوری در ۱۴۰۰ خواهند بود.

بررسی رفتار گروه‌های سیاسی، حاکی از پیچیدگی اوضاع سیاسی در روزهای باقیمانده تا انتخابات است.

اصولگرایان که نگرانی بابت رد صلاحیت گزینه‌های شاخص خود ندارند در این روزها سعی دارند با ناامید کردن جامعه، از آب گل‌آلود سپهر سیاسی کشور ماهی مقصود خود را گرفته و در یک انتخابات با مشارکت پایین و حداقلی گزینه مورد نظرشان را در پاستور مستقر کنند.

اصلاح‌طلبان اما روزهای سخت‌تری در پیش خواهند داشت؛ چرا که از یک طرف گزینه‌های شاخص این طیف سیاسی نمی‌توانند از فیلتر نظارت استصواب عبور کنند و از طرفی حمایت اصلاح‌طلبان از دولت تدبیر و امید نارضایتی‌هایی به دنبال داشته است و در نهایت همراه کردن مردم برای شرکت در انتخابات کار دشواری خواهد‌ بود و این اتفاقی است که اصولگرایان به آن امید بسته اند. (مشارکت حداقلی و پیروزی حتمی اصولگرایان)

اما در بین گروه‌های سیاسی اصلاح‌طلب دو رویکرد نسبتا متفاوت وجود دارد.

- مشارکت در انتخابات تحت هر شرایطی و انتخاب بین بد و بدتر و ممانعت از پیروزی تندروها.

طرفداران این رویکرد سیاسی عمدتاً اصلاح‌طلبان معتدل و محافظه‌کار هستند که حمایت از دولت اعتدالی تدبیر و امید برایشان تجربه‌ی تلخی است.

- مشارکت در انتخابات به شرط حضور گزینه‌ی اصیل و شاخص اصلاح‌طلب و پرهیز از هرگونه معامله‌ی سیاسی بر روی کاندیدای نیابتی با جریان رقیب.

این گروه‌های سیاسی معتقدند که معامله با جریان رقیب دستاوردی جز تجزیه‌ی احزاب اصلاح‌طلب در انتخابات یازدهم مجلس شورای اسلامی در دوم اسفند ۱۳۹۸ نخواهد داشت و در نهایت هم منجر به استحاله‌ی جریان اصلاح‌طلبی می‌شود.

آنچه مسلم است در انتخابات ۱۴۰۰ شورای نگهبان و اصلاح‌طلبان روزهای سختی را در پیش خواهند داشت؛ رد صلاحیت گزینه‌های شاخص اصلاح‌طلبان، انتخابات را با چالش جدّی روبرو خواهد کرد و از طرفی اصلاح‌طلبان برای مشارکت در انتخابات ۱۴۰۰ قبل از هر حرکت سیاسی به درهای شورای نگهبان چشم دوخته‌اند. حال باید منتظر اقدامات شورای نگهبان در بررسی صلاحیت‌ها ماند که آیا با وسعت نظر برخورد خواهند کرد یا اینکه با اعمال نظارت استصوابی در همچنان برداشته قبلی خواهد چرخید؟!

فعال رسانه ای و کنشگر سیاسی اصلاح طلب

انتهای پیام/