جامعه و شهروند 1399/03/07 |
![]() |
سوگ غریبانه |
نیلوفر رحیم زاده / تجربه فوت نزديکان، اتفاقي است که همه در زندگي آن را تجربه ميکنند و بسياري از واکنشهاي افراد داغديده که ناشي از فقدان عزيزان است بهدليل حضور و توجه ديگران باعث ميشود تا خانواده سوگوار بتوانند به شکل طبيعي و با صبر و بردباري بيشتري اين ضربه روحي و دوران سخت را طي کنند، ولي فاصلهگذاري اجتماعي، مشکل در برگزاري مراسم خاکسپاري و عدم حضور دوستان و افراد همدل در اين شرايط سخت باعث شده تا طي اين مدت، خانوادههاي سوگوار نتوانند فرآيند سوگواري اصولي را طي کنند و همين امر خطر ابتلا به افسردگي و اضطراب را در بين آنها افزايش داده است. اولين واکنش در سوگواري، انکار واقعيت است، در اين مرحله فردي که بهتازگي سوگوار شده دچار بهت و شوک ميشود، احساس کرختي يا بيحسي کرده و نميتواند باور کند که چه اتفاقي افتاده است، اين مرحله يک نوع مکانيسم دفاعي محسوب ميشود که در چنين موقعيتي، اين واکنش کاملا طبيعي است. شرکت در مراسم خاکسپاري حتي ديدن فرد فوت شده قبل از خاکسپاري ميتواند او را از حالت انکار خارج کند ولي کرونا و خودداري از مراسم مرسوم باعث شده تا اين مرحله در خانواده سوگوار سرکوب شود که البته اين موارد باعث طولانيتر شدن فرآيند انکار واقعيت در آنها مي شود. توجه و صحبت در مورد خشم و عصبانيت ميتواند بخشي از فشار رواني ضربه فوت نزديکان را تخليه کند، اين خشم يا عصبانيت و سرزنش و احساس گناه براي اتفاقات پيش آمده در کنار نزديکان به فرد داغديده کمک ميکند تا حالت تدافعي به خود نگيرند، اغلب صحبت کردن دوستان و نزديکان، انرژي و دلداري دادن مانع از جمع شدن ناراحتي و فشار عصبي در درون فرد سوگوار مي شود در حالي که کرونا و نبود دوستان در اين شرايط تلخ باعث ميشود خشم و عصبانيت فرد سوگوار بيشتر و حتي باعث بروز آن به شکل مشکلات جسماني رواني و يا درگيري با ديگران شود. يکي ديگر از فرآيند سوگواري، خودخوري، احساس دلتنگي و بيقراري ناشي از ترس از دست دادن است؛ اين امر فعاليتي است که جهت به تعويق انداختن واقعيت مرگ به کار مي رود، در چنين شرايطي اغلب بزرگان فاميل سعي ميکنند علاوه بر همدلي و دلداري، شنونده خوب نيز باشند که اين مرحله نيز در شرايط کرونا براي افراد سوگوار وجود ندارد. اگر فرد مراحل ذکر شده را بهطور سالم طي کند وارد مرحله پذيرش ميشود و اين موضوع به اين معنا نيست که فرد داغديده از موقعيت پيش آمده راضي است بلکه پذيرفته است که از دستدادن و مرگ غيرقابل تغيير است ولي ممکن است مدت زيادي طول بکشد تا شخص سوگوار خود را به اين مرحله برساند ولي در بيشتر موارد حضور دوستان و آشنايان باعث سالم طي کردن اين مراحل ميشود. افرادي که طي دوران کرونا سوگوار شدهاند، در بيشتر موارد قادر به عبور از مراحل غم و اندوه و پذيرش واقعيت فقدان نيستند؛ اين افراد بايد کمک تخصصي از روانشناسان در زمينه آموزش روشهاي مديريت هيجانات و تنظيم مراحل سوگ و عدم تثبيت در مراحل آن و ريشهيابي ضربههاي عاطفي، دريافت کنند تا رسيدن به مرحله پذيرش، يعني سوگواري، بدون عارضه اي به پايان برسد، درحالي که اين روزها کمتر شاهد اين پذيرش هستيم. واقعيت اين است که بايد بيش از پيش به مساله فرآيند سوگواري پرداخته شود، چرا که خانوادههايي که در دوران کرونا عزيزان خود را بر اثر بيماري، کهولت سن ، حوادثي چون تصادف و يا هر عامل ديگري از دست دادهاند بهدليل طي نکردن مراحل طبيعي داغديدگي در معرض افسردگي و اضطراب قرار دارند که بايد مديريت اين دوران تلخ به آنها آموزش داده شود و يا مشکلاتشان تحت مراقبت و درمان قرار گيرد. انتهای پیام/ |