ارائه خدمات سلامت همواره جزئي از وظايف نظام‌هاي سلامت بوده و سازمان جهاني بهداشت، مشارکت مردم در امر تامين سلامت خود را به‌عنوان يکي از اصول مراقبت‌هاي اوليه سلامت معرفي کرده است؛ بر اين اساس منطق مشارکت مردم آن است که جامعه بتواند به بالاترين حد بهره‌گيري از منابع مختلف از جمله منابع محلي و ملي برسد.

در حقيقت در کنار تلاش نظام سلامت براي ارتقاي توانمندي‌هاي مردم و ارائه بهترين خدمات به آنها، مردم مي‌توانند براي بالابردن سطح سلامت خود، در هر سطحي که امروز هست، تلاش کنند. به اين روند «ارتقاي سلامت» مي‌گوييم.

مشارکت مردم در ارتقاي سلامت جامعه، نقشي محوري و اساسي دارد. از طرف ديگر در يکي دو دهه اخير، رويکرد جديدي در زمينه شناخت عوامل تامين‌کننده سلامت جامعه و مقابله با عواملي که آن را تهديد مي کنند پديد آمده است. اين رويکرد که به مولفه‌هاي اجتماعي سلامت معروف است بيانگر اين حقيقت است که تا 80 درصد عواملي که در ايجاد بيماري‌ها نقش دارند، از عوامل اجتماعي نشأت مي‌گيرند.

طبيعي است که با سهم چشمگيري که عوامل اجتماعي دارند، نظام سلامت حتي در شرايط آرماني نيز نمي‌تواند به تنهايي از عهده تامين سلامت افراد جامعه برآيد. وقتي درصد عمده‌اي از بيماري ها ناشي از عوامل اجتماعي هستند، آنچه به‌وضوح مي‌تواند به تامين و ارتقاي سلامت در جامعه کمک کند، مشارکت اجتماعي مردم در امور مربوط به سلامت خود است.

اپيدمي جهاني حاضر (ناشي از ويروس کروناي جديد)، نمونه‌اي از تاثير مشارکت مردم در مقابله با بيماري و تامين سلامت است. بيماري کوويد19، بيماري ويروسي است که به‌طور مستقيم يا غيرمستقيم از راه‌هاي تنفسي از فردي به فرد ديگر منتقل مي‌شود.

ويژگي‌هاي خاص اين ويروس، تشخيص و درمان موارد ابتلا را پيچيده کرده است. وقتي واکسن يا پيشگيري دارويي موثر براي بيماري وجود ندارد، تنها راه مطمئن براي کنترل آن، استفاده از ضوابط پيشگيرانه و مراقبت‌هايي است که جز با مشارکت مستقيم مردم عملي نخواهد بود.

براي مبارزه با اين پاندمي (همه‌گيري جهاني) مردم بايد آگاهي لازم در مورد چگونگي پيشگيري از ابتلا و مقابله با بيماري را کسب کرده و براي عملي کردن اين اقدامات توانمند شوند. اقداماتي که نيازي به مداخلات مدرن و پيشرفته تشخيصي و درماني نداشته و اگرچه در نگاه اول بسيار ابتدايي و بديهي به‌نظر مي‌رسند، ولي اهميت فراوان دارند. مشارکت مردم در رعايت فاصله فيزيکي با ديگران، ماندن در خانه و رعايت شرايط قرنطينه، پرهيز از حضور بي‌مورد در سطح جامعه و حمايت‌هاي اجتماعي از افرادي که به هر شکل از اين همه‌گيري آسيب‌ ديده‌اند، نمود مشارکت جامعه در سلامت خود است.

نوید محمدی

انتهای پیام/