در يک قرن گذشته جهان سرشار، عجين و آبستن حوادث و وقايعي بوده و هست؛ محصول عملکرد بشر يا خارج از يد قدرت و اراده او که پيامدهاي مثبت و منفي و به تعبيري، خير و شر را با خود به ارمغان آورده است.

امروز با شيوع کرونا‌ويروس گذشته از نظريات متعدد علت وجوديِ آن و پيامدهاي منفي و بعضا جبران ناپذيرِ ناشي از ابتلا و از دست رفتن بسياري از مهمترين سرمايه کشورها يعني انسان‌ و آسيب‌هاي گسترده اقتصادي و تاثيرگذاري آن در حوزه‌هاي مختلف اجتماعي، فرهنگي‌، سياسي‌، مديريتي و... ناشي از طولاني شدن حضورش در سطح جهان و تاثير وتغييرات گسترده اي که ايجاد خواهد کرد، جهان ديگري را مي‌توان متصور بود که از آن مي‌توان به جهان پسا کرونا ياد کرد که کشور ما نيز از اين مهم مستثنا نخواهد بود؛ اما‌، چون در آثار اين واقعه نيک تأمل شود، درس ها و عبرت‌هاي نيکويي از اين ميهمان ناخوانده نيز مي‌توان آموخت.

درخصوص تاثير حضور اين ويروس در حوزه هاي مختلف، متخصصان هر حوزه خواهند گفت و خواهند نوشت. لذا در اين نوشتار قصد آن نيست که بدان‌ها پرداخته شود‌، بلکه قصد آن داريم از منظري ديگر که در حوزه نظري و بحث‌هايي که در گذشته‌ها هم مورد توجه اهالي انديشه بوده است، بدان پرداخته شود.

با عنايت به تغييرات اجتماعيِ حاصل از ورود تکنولوژي به زندگي بشر نه‌تنها در جهان، که در ايرانِ پس از دهه 50 و رويکرد سياستگذاران و مجريان قوانين کشور به سوي برخورداري از تنعمات مادي از سويي و در نتيجه تغيير سبک زندگي ناشي از آن با تاثيرگذاري بر فرهنگ مصرف گراييِ متاثر از تبليغات زندگي غربي از سوي ديگر، توجه قشر عظيم و اکثريت افراد جامعه را به جمع آوري پول به‌عنوان ابزار برخورداري از نعمات مادي و زيستي مدرن هدايت کرده، به‌گونه‌اي که بعضا براي برخي افراد، هدف وسيله را توجيه مي‌نمايد؛ اختلاس‌ها، بالاخص در دو دهه اخير، گواهي است بر ادعاهاي مطروح.

از همين روست که با حضور در بين جوانان، نوجوانان و حتي ميانسالان (غير از بسياري دلايل که در اين وجيزه قصد پرداختن به آنها را نداريم) رفتن به دانشگاه را نه به هدف فراگيري علم، که چون کسب مدرک به‌عنوان ابزار دستيابي به ثروت مي‌پندارند. در طول سال هاي تحصيلي به دفعات با اين موضوع که «علم بهتر است يا ثروت» انشا نوشته‌ايم (دانش‌آموزان امروز کمتر و قديمي ها بيشتر) و بدون اغراق بيش از 90 درصد‌، اگرچه برخلاف نظر و عقايد درونيِ برخي، به تشريحِ دلايل برتري علم از ثروت پرداخته‌ايم؛ چرا‌که به مدرسه آمده بوديم تا علم بياموزيم و آموزه‌هاي ديني که هم بر برتري علم صحه گذاشته‌اند، آنجا که آموختن آن را حتا در چين آن روز و از گهواره تا گور واجب و پاداشش را آزاد کردن اسيران قرار داده است و اين در حالي بود که تعدادي که به برتري ثروت باور و اذعان داشته‌اند‌، بارها باورمندان به برتري علم، معلم و ساير دانش آموزان را به تفکر وادار کرده بودند؛ آنگاه که دانش آموزي مي نوشت «اگر پول يا ثروت داشتم پدرم، مادرم، خواهرم و يا برادرم را به بيمارستان مي رساندم تا مثلا در اثر فلان بيماري نمي‌مرد يا معلول جسمي و حرکتي يا ذهني يا ... مبتلا نمي‌شد و ده‌ها درد ديگر ناشي از بي‌‌‌پولي.

امروز با حضور کرونا ويروس و بحران جهاني ناشي از آثار آن، چشم جهان به دست دانشمندان حوزه سلامت دوخته شده است تا شايد - و صد البته حتما- با ساخت دارو و يا واکسن مدنظر، به تعبيري از شرِ اين ميهمان ناخوانده خلاص و زندگاني عادي خود را در پيش گيرند، چرا که اگرچه ثروتمندترين فرد جهان هم باشيم احتمال ابتلا و مرگ ناشي از اين ويروس گريزناپذير است و ثروت‌مان کاري از پيش نخواهد برد؛ يعني همان‌که در دوران تحصيل به تشريح دلايل برتري آن در انشاي خود مي‌پرداختيم که «علم بهتر است از ثروت».

رضا جعفری

انتهای پیام/