اولین نکته اساسی است که و نهادهای مدنی باید هیچگاه از این امر مهم غافل نشوند، رشد و حرکت و تغییر از ویژگی بارز هستی و جهان زیست است و جوامع بشری با آزمودن رویه های نوین و دگردیسی به شکوفایی دست یافته اند. اینک شکوه و عظمت مدرنیته و رویه های اثبات گرایانه مدرن نیز دچار تغییر و تحول است. اندیشه پسامدرن تمامی ساختارهای ذهنی و عینی که مروج قالب های دایمی و همه زمانی و همه مکانی است را به نقد می کشد و مرگ فرانظریه ها و فرا روایت ها را اعلام می کند. لذا جوامع توسعه یافته به مرتبه بالایی از تغییرپذیری و مواجهه با گوناگونی و تغییرات دایمی عادت کرده اند و در فرایند دایمی تحولات از اسطوره پرستی تا یکتاانگاری افراطیون کلیسا به صلح و تکثر و عشق رسیده اند.
تغییرات همیشگی شاید به دلیل ترویج نسبی گرایی و اصالت زدایی مورد نقد قرار گیرد ولی تجربه نشان داده است رهایی بشر از ساختارهای خودساخته و ذهنیات ثابت تاریخی، بالفعل شدن ظرفیت ها و شناخت بیشتر هستی و انسان را به ارمغان آورده است.
جامعه ما همانند جوامع دیگر به توسعه و پیشرفت و دگرگونی علاقمند است. ساختارها و ظرفیت ها باید با دگرگونی و جوشش اجتماعی همخوانی و سازگاری داشته باشد.
چنانچه جامعه همانند ظرف و مظروف فرض شود، مجموعه دولت و نهادها باید به تبع رشد جامعه تغییر کند و با گستردگی و وسعت، رشد و تغییر جامعه را پذیرا باشد تا واگرایی و تضاد و تزاحمی رخ ندهد و شکوفایی با همبستگی وهمگرایی همراه باشد. چنانچه ظرف و ظرفیت نهادها و ارگان ها ثابت بماند و جامعه رشد و برانگیختی داشته باشد نهایتا مظروف سرریز می کند و به نابسامانی و ناهنجاری های سیاسی- اجتماعی و پدیده هایی همانند فرار مغزها منجر خواهد شد. در یکی از نقدهایی که در دوره کنونی وارد است ایستایی، تغییرناپذیری و ترویج الگوها و شیوه های ثابت و ناکارآمد در حوزه های سیاست، اقتصاد و فرهنگ است.
اولین نکته اساسی بازاندیشی و نقد خود است که جامعه و نهادهای مدنی باید هیچگاه از این امر مهم غافل نشوند. در متون دینی نیز برای تغییر، رشد و تعالی مومنین، حساب کشیدن از خود و تقوا و مراقبه توصیه شده است. لذا هر چند گاه باید جامعه ساختارها و رفتارهای خود را مورد ارزیابی و بررسی قرار دهد تا از فساد، کژتابی و انحراف جلوگیری شود.
امروزه نخبگان و نسل جوان ما، محافظه کاری و مصلحت گرایی حوزه سیاست را برنمی تابند و نسبت به رویه های شکل گرفته در سپهر سیاست معترضند. نسل جوانی که چند دهه با قوانین و ذهنیت پدران و اجداد زندگی کرده اند چنین ساختاری را مستلزم تغییر و اصلاح می داند و چنین رویه هایی را برای خود و فرزندان خود نمی پسندند.
رد صلاحیت بخشی از نیروهای جوان مومن و پاک که پا به عرصه سیاست گذاشته اند نه تنها موجب حذف بخشی از سلایق جامعه و ایده های تحول خواه در مشارکت و سیاستگذاری می شود بلکه در گزینش سیاسی، چهره هایی ثابت را برای چندین دهه و برای همه گروه های اجتماعی تحمیل می کند.
افرادی که با شعار حرکت جهادی متخصص همه مسائل هستند و در مناصب گوناگون القاب مختلفی را یدک می کشند یقینا به جای نمایندگی مردم بیشتر تمایل دارند همه مناصب سیاسی را تجربه کند و چنین کلیشه های شخصیتی توسط مراکز قدرت در چند دهه گذشته تجویز شده است. در واقع عملکرد و قدرت طلبی عده ای خاص تاریخ یک کشور و چندین نسل را رقم می زند. لذا باید به تکثرگرایی، تغییر و آینده روشن بیندیشیم تا رویای تغییر در باور مردم بزرگ ما به واقعیت تبدیل شود.
علی اکبر مختاری
انتهای پیام/ |
