جمهوریت در مقابل استبداد و دیکتاتوری به معنای تعیین سرنوشت مردم توسط خودشان در انتخابات و با مشارکت آزادانه آحاد مردم معنا و مفهوم می یابد.

جمهوری اسلامی تاکنون ده دوره انتخابات مجلس را با تجربه های مختلفی از ترکیب اکثریت یا اقلیت دو گروه عمده سیاسی پشت سر گذاشته است. در جامعه ما موضوع انتخابات و  کیفیت آن با بیطرفی یا جانبداری سلایق افراد در شوراهای اجرایی و نظارت گره خورده است و میزان اثرگذاری شورای نگهبان در تصمیم انتخاب کنندگان و انتخاب شوندگان امری حیاتی و پرچالش است.

دراسفندماه سال جاری یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی برگزار می شود که اکثر تایید صلاحیت شدگان از جناح اصولگرایان هستند و در این دوره تعداد 90 نفر از نمایندگان کنونی مجلس که کاندیدای دوره بعدی هستند رد صلاحیت شده اند. لذا در این دوره جامعه با حجم عمده ای از عدم احراز یا رد صلاحیت داوطلبان نمایندگی مجلس رو برو است که طبق اظهار داوطلبان دو دلیل عمده عدم التزام به اسلام و عدم التزام به نظام جمهوری اسلامی را شامل می شود که عمدتا مربوط به احزاب و افراد اصلاح طلب می شود.

با شرایط کنونی و عدم تغییر در نگرش اتخاذ شده به نظر می رسد رقابت انتخاباتی به رقابت بین گروهی در بین اصولگرایان تقلیل خواهد یافت.

زمینه و زمانه انتخابات چندین کارکرد اساسی دارد. در انتخابات تقویت وحدت و همبستگی با مشارکت حداکثری مردم به همراه پویایی احزاب و گروه های سیاسی در رقابت سالم و فراگیر محقق می شود و موجب معرفی جوانان و نخبگان و بهره گیری از پتانسیل ها و ظرفیت های نیروی انسانی مستعد و الیت در سپهر سیاسی در راستای گردش نخبگان است.

 همچنین افزایش نرخ  مشارکت و تکثرگرایی با حضور گروههای مختلف سیاسی موجب تایید و تقویت جمهوریت و افزایش مشروعیت ساختار سیاسی است. رویه کنونی در حذف موج عظیمی از نخبگان و دلسوزان موجب می شود که سلایق مختلف مردم در این عرصه ملی نادیده گرفته شود و تک صدایی نه تنها سطح مشارکت را تنزل داده بلکه وحدت ملی و همبستگی ملی خدشه دار شده و خطر آن می رود که پروسه انتخابات به پروژه ای جناحی تبدیل شود. یقینا حذف نخبگان به جای جاذبه به دافعه نظام سیاسی و تشدید بی اعتمادی منجر خواهد شد.

شرایط بد اقتصادی ناشی از تحریم ها و ناکارآمدی برخی مسئولین در اداره امور در کنار رویدادهای بزرگ اخیر همانند شهادت سردار ایرانی و سقوط هواپیمای اوکراینی فضای افکار عمومی ایران و جهان را بشدت تحت تاثیر قرار داده است و به تبع آن فضای انتخابات تحت تاثیر این موج رخدادها تحت الشعاع قرار گرفته است.

لذا گرچه فضای انتخاباتی بر خلاف دوره های گذشته بدلایل ذهنی و عینی جامعه در محاق است ولی روند تائید صلاحیت ها مزید بر این عوامل، سکوت و انزوا و بی اعتنایی را بیشتر می کند.

نکته بعدی اهمیت و نیاز به تکثرگرایی و حضور همه قشرها در گام دوم انقلاب است. یقینا هنگامی که در خصوص آینده ایران و توسعه و پویایی کشور سخن به میان می آید هرگز نباید امور مهم همانند انتخابات و مجلس را به گروه خاصی سپرد. اداره امور سیاسی و برنامه ریزی و آینده نگری باید بر دوش همه افراد و گروهها و رضایت همه شهروندان باشد. تکصدایی و حذف، آینده مطلوبی ندارد و گام دوم انقلاب با این رویه پیش رو با مشکل مواجه می شود.

در تاریخ ایران تجربه های تلخ فراوانی از گرایشات یکتا انگارانه و یک صدایی ثبت شده است، شایسته است بزرگان و تصمیم گیران بزرگی و مطلوبیت تکثرگرایی را به کوتاهی و نارضایتی یک جانبه نگری ترجیح دهند.

علی اکبر مختاری

انتهای پیام/