«کلاهبرداران اينترنتي همواره در کمين نشسته‌اند.»؛ اين هشداري است که پليس فتا بارها به شهروندان گوشزده کرده است، اما متاسفانه همچنان افراد در دام فريب گروهي از سودجويان گير مي‌افتند.
با اينکه بخشي از تخلفات هکرها ريشه در بي‌احتياطي و گاه کم‌اطلاعي مال‌باختگان دارد، اما سامانه‌هاي ارتباطي، اطلاعاتي و بانکي هنوز آنچنان به‌روز و تکنولوژيک نشده‌اند که فعاليت کلاهبرداران و هکرها را به صفر برسانند. به‌عنوان مثال گسترش استفاده از رمز دوم ايستا بهترين امکان را براي سودجويان مجازي فراهم ساخت تا به شيوه‌هاي مختلف تور خود را براي سپرده بانکي مردم پهن کنند.
بانک مرکزي در راستاي مقابله با سوءاستفاده از رمزهاي اينترنتي ايستا، سرانجام از سال جاري عزم خود را براي جايگزين‌کردن رمزهاي پوياي يک‌بار مصرف جزم کرد؛ در حالي که قرار بود از ابتداي دي اين رمزها به‌طور کامل جايگزين رمزهاي ايستا شوند، اما همچنان شاهد تاخير در اجراي عمومي اين طرح هستيم. عدم‌همکاري اپراتورهاي تلفن همراه و تعلل بانکها در راه‌اندازي اپ‌هاي کاربردي اصلي‌ترين عامل اين تاخير به حساب مي‌آيد که طي چند روز گذشته شهروندان را با مشکلاتي مواجه ساخته است؛ اما همين سوءمديريت و اجراي بد ايده‌اي خوب، بهترين فرصت را در اختيار کلاهبرداران قرار داده تا با ارسال لينک‌هاي مخرب به شهروندان سود هنگفتي را به جيب بزنند.
تيغ دو لبه اينترنت، گزاره‌اي است که اهالي علوم ارتباطات و رسانه همواره به آن تاکيد دارند. يعني گستردگي اينترنت در حالي که جهاني بدون مرز براي مردم به وجود آورده، اما از سوي ديگر، آفاتي به همراه داشته که گريزي از آن نيست. ورود تکنولوژي به حوزه اقتصاد، به‌ويژه در بخش بانکي، نيز به همين شکل بوده است. به‌عنوان مثال استفاده از رمزهاي دوم اين امکان را براي شهروندان به وجود آورد تا بدون نياز به مراجعه به شعب بانکي و حتي عابربانک‌ها و صرفا با استفاده از يک گوشي هوشمند يا رايانه، اقدام به جابه‌جايي پول کنند. پس از فراگيرشدن اين امکان، سايت‌هاي خريد و فروش آنلاين و اپ‌هاي خدماتي نيز رونق خاصي در ايران پيدا کردند و به اصلي‌ترين رقيب کسب‌وکارهاي سنتي تبديل شدند.
با ارائه اين خدمات ديگر نياز نيست شهروندان براي تامين نياز خود حتي از خانه بيرون بروند؛ با اين حال هرچه دسترسي مردم به خدمات تسهيل شده، کلاهبرداران نيز به همان نسبت از اين ماجرا منتفع شده‌اند. آنها نيز در گذشته براي خالي‌کردن جيب مردم ريسک بالايي را به جان مي‌خريدند، اما اکنون تنها با يک کليک به سود ميليوني دست پيدا مي‌کنند.
بانک مرکزي براي به حاشيه راندن فعاليت مخرب کلاهبرداران اينترنتي از چندي پيش استفاده از رمزهاي دوم پويا به‌جاي رمزهاي دوم ايستا را در دستور کار قرار داد. با اينکه هدف اصلي بانک مرکزي و پليس فتا کاهش سودجويي‌ها به حساب مي‌آيد، اما تاخير و تعلل بانک‌هاي عامل در ارائه اين خدمات باعث شده تا اين طرح خود به ابزاري در دست کلاهبرداران و هکرها تبديل شود تا کيسه محکم‌تري براي جيب مردم بدوزند.
«رمز يک‌بار مصرف بانکي يا پويا براي شما فعال شده است، براي تکميل اطلاعات به لينک مربوطه وارد شويد.»؛ اين متني پيامکي است که در روزهاي اخير به گوشي بسياري از شهروندان ارسال شده است. لينک‌هايي که افراد را به همان درگاه‌هاي جعلي هدايت مي‌کند و شهروندان ناخواسته اطلاعات بانکي خود را در اختيار هکرها قرار مي‌دهند و همان فيشينگ اتفاق مي‌افتد. حال از بانک مرکزي انتظار مي‌رود به‌جاي دادن ضرب‌الاجل به بانکها و مشتريان، در ابتدا بسترهاي ورود يک امکان را فراهم سازد، سپس آن را به اجرا بگذارد. چنين ضرب‌الاجل‌هايي باعث مي‌شود تا طرحي خوب، به شکلي بد اجرا شود و مردم نتوانند از مزاياي آن بهره‌مند شوند.
امير داداشي
انتهای پیام/ |
