لعیا نورانی زنوز/ دوم اسفندماه انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی برگزار می شود و هرچه به این روز نزدیک می شویم بازار رفتارهای نمایشی و پوپولیستی داغ می شود.
برخی از کاندیداها و نمایندگان فعلی مجلس روانشناسی مردم را خوب می دانند و به دلیل دارا بودن کاریزمای قوی و شناخت جامعه هدف خوب می دانند چگونه به صورت عامیانه دل مخاطبانشان را به دست آورند.
این افراد بدون استدلال عقلانی و خردورزی صرفا به منظور پیشبرد اهداف شخصی خویش به گونه ای وعده های ویترینی سر می دهند که توده های مردم خیال می کنند این بار با همیشه فرق دارد.
پوپولیست ها برای پر کردن سبد آرای خویش شعارهای توخالی و پرآب و تاب را در بوق و کرنا کرده و درست از موضوعاتی سخن می گویند که به مذاق مردم خوش بیاید در حالیکه خود نیز واقفند نه قصد و نه توان برآوردن آنها را دارند.
نکته قابل تامل این است که پوپولیست ها واقعیت های عریان اجتماع را هدف قرار می دهند، پشت مفهوم موسع و تعریف نشده "منافع ملت" سنگر گرفته اند و نیروی خود را از سرخوردگی مردم نادار و فقیر اجتماع می گیرند؛ آنهایی که کمبودها را با پوست، گوشت و استخوانشان احساس می کنند اما به دلیل ناآگاهی، بی سوادی و ...گول وعده های دروغین را می خورند و بر این گمان باطل هستند که نجات دهنده را یافته اند.
جالب اینکه برخی از نمایندگانی که سودای تکرار حضور در پارلمان را دارند نیز این روزها آرام و قرار ندارند و برخی از رفتارهای آنها حالت نمایشی و خودنمایی پیدا کرده است به طوری که مهمترین تاکتیک آنها سوار شدن بر موج نارضایتی ها، کلی گویی، برانگیختن احساسات مردم و تلاش برای حل مشکلات جاری است.
از طرفی شاهدیم درگیری های نفرت انگیز قومی نیز وارد عرصه رقابت های انتخاباتی شده است.
متاسفانه کاندیداهای عوام فریب به منظور تشکیل بانک های رای، چتر قومی را فرصتی برای خود می دانند فارغ از اینکه اختلافات قومی در درازمدت بیشتر و ریشه دارتر می شود و متضرر اصلی مردمی هستند که قرار است سالیان سال باهم و در یک جامعه زندگی کنند.
قطع یقین تداوم این روند به افزایش بی اعتمادی به حاکمیت، شکاف بین دولت و ملت و از همه مهمتر افول سرمایه اجتماعی منجر می شود.
سرمایه اجتماعی موضوعی است که نمی توان به سادگی از کنار آن گذشت، وقتی منبع اصلی زایش این مهم اجتماع است، یعنی بسترهای لازم برای فعالیت های سیاسی را در جامعه فراهم می سازد بنابراین هر جامعه ای سطح بالایی از سرمایه اجتماعی را دارا باشد ساختارهای سیاسی موثرتر و نخبگان سیاسی پاسخگوتری خواهد داشت.
برای داشتن سرمایه اجتماعی بالا باید اعتماد و مشارکت افزایش یابد. وقتی وعده های داده شده تحقق نمی یابد اسباب بی اعتمادی بیشتر فراهم می شود و این خود در میزان مشارکت تاثیر می گذارد.
هیچ کس نمی تواند منکر این باشد که مشارکت سیاسی آحاد مردم از نشانه های همبستگی سرمایه های اجتماعی است و پایه های اجتماعی قدرت را مستحکم می سازد.
برای اینکه این مهم تحقق یابد نیازمند پوست اندازی جدی هستیم. بسیاری از متفکران لازمه تحول در عرصه سیاسی و تبدیل مشارکت توده ای به مشارکت فعال را ایجاد ساختارهای حزبی واقعی می دانند.
احزاب سیاسی باید با پشتوانه جدی مردمی بتوانند افکار عمومی را نمایندگی کنند در اینصورت عوام گرایان نخواهند توانست مقابل عقلانیت و خردورزی قرار گیرند و منفعت بلندمدت مردم را فدای منافع شخصی خود کنند حال آنکه گروه های سیاسی به نام حزب در ایام انتخابات به طور موقت فعالیت می کنند و بعد از آن هیچ رابطه دقیق و تعریف شده ای میان نمایندگان و احزاب وجود ندارد.
بنابراین اگر آسیب ها و موانع تحزب رفع شود و حزب به معنی صحیح کلمه شکل بگیرد تأثیر به سزائی در کاهش خطاهای انتخاباتی داشته و مسیر توسعه سیاسی را هموارتر خواهد کرد.
انتهای پیام/ |
