ابراهیم ساوالان/ زنوز شهری کوچک است که مشاهیر بسیاری از آنجا برخاسته است، کیمیا علیزاده زنوزی نخستین و تنها زن مدال آور المپیک در ایران است که مهرماه امسال شبکه جهانی بی‌بی‌سی او را در فهرست صد زن الهام بخش و تاثیرگذار سال 2019 جای داد.

اما هیچ یک از بزرگان زنوز به اندازه پروفسور مختار حسین‌زاده زنوزی در زادگاهش و فضای رسانه‌ای آذربایجان امروز غریب و گمنام نیست.

مختار روز اول بهار 1900 در زنوز به دنیا آمد و 13 ساله بود که خانواده‌اش به مانند بسیاری دیگر از شدت فقر و نداری راهی جمهوری آذربایجان شد و بعد از چند سال دربدری در شهر گنجه اسکان یافتند.

با وجود آنکه 10 سالی از سن ثبت نام او برای مدرسه گذشته بود ولی مختار توانست از موقعیتی که جمهوری اول آذربایجان (1918-1920) برای محرومان از تحصیل فراهم کرده بود استفاده کرده و در مدرسه ثبت نام کند. او با تلاش فراوان راهی دانشگاه باکو شده و تحت هدایت بکیر چوبان‌زاده در 35 سالگی دکترای زبانشناسی را از آن دانشگاه اخذ کرده و عضو هیئت علمی آن دانشگاه شود.

پروفسور حسین‌زاده پنجاه سال استاد زبانشناسی دانشگاه باکو بود و با نوشتن بیش از 40 جلد کتاب جوایز و مدال‌های علمی فراوانی را از آن خود کرد.

به جرات می‌توان گفت که اکثر زبانشناسان معاصر آذربایجان یا شاگرد پروفسور حسین‌زاده هستند یا شاگرد شاگردان او. این نابغه زنوزی در مباحثی مانند لکسیکلوژی، فرازیولوژی، سینتاکس، اورفوگرافی، ترمینواوژی و آوانگاری زبان ترکی آذربایجانی نوآوری‌ها و اصلاحات بسیاری انجام داد.

کتاب مشهور وی با نام «معاصیر آذربایجان دیلینده تک طرفلی و مرکب تعیینی سؤز بیرلشمه‌لری» بیش از نیم قرن است که به عنوان کتاب درسی و منبع مورد استفاده دانشگاهیان و نویسندگان دستور زبان ترکی آذربایجانی اعتبار خود را حفظ کرده است.

زبانشناسان بزرگ آذربایجان مانند عادلوف، رجبوف، یوسف سیدوف، آخوندوف و... هر کدام با نوشتن مقالات و کتاب‌هایی در مورد فعالیت‌های علمی پروفسور حسین‌زاده زنوزی، دین خود را به او ادا کرده‌اند.

دکتر زهتابی نیز همیشه از پروفسور حسین‌زاده با عبارت مختار معلم و بزرگ استاد زبانشناسی یاد کرده و می‌گفت که او محقق بزرگ زبانمان و روشنی بخش زوایای ناگشوده و تاریک گرامر ترکی بود.

انتهای پیام/