متاسفانه طي سال‌هاي اخير شاهد افزايش آلودگي‌هاي پلاستيکي هستیم که اين خود مي‌تواند زنگ خطري جدي براي نابودي زمين و از بين رفتن محيط زيست ميراث ماندگار براي نسل‌هاي آينده شود، چراکه پلاستيک‌ها در طبيعت هيچ‌گاه تجزيه نمي‌شود بلکه به ذرات ريز تبديل و در خاک وارد منابع خاکي و در آب وارد بافت ماهيان و ديگر جانداران و در نهايت وارد چرخه غذايي انسان مي‌شود که اين مهم در بلندمدت، مشکلاتي را براي سلامت انسان‌ها به همراه خواهد داشت.

گفتني است در سايه افزايش اشتغال زنان و همچنين شهرنشيني ميزان استفاده از ظروف يکبار مصرف و کيسه‌هاي پلاستيکي بسيار افزايش يافته که مي‌تواند عاملي براي افزايش آلودگي‌هاي پلاستيکي شود، به‌گونه‌اي که طبق اظهارنظر کارشناسان، پلاستيک‌هاي موجود در طبيعت نه‌تنها جذب طبيعت نخواهند شد، بلکه مي‌تواند لطمات جبران‌ناپذيري را نيز به آن وارد کند. از اين‌رو در شرايط موجود حذف اين نوع ظروف خود مي‌تواند عاملي براي نجات جان طبيعت و انسان‌ها شود.

*مضرات مصرف‌گرايي

يکي از مهمترين دلايل افزايش ميزان مصرف ظروف يکبار مصرف پلاستيکي و همچنين کيسه‌هاي پلاستيکي را مي‌توان مصرف‌گرايي عنوان کرد، چراکه امروزه اين پديده شوم در جامعه بسيار شيوع پيدا کرده که مي‌تواند نه‌تنها از نظر اجتماعي و يا اقتصادي با پيامدهاي منفي بسياري همراه باشد بلکه مي‌تواند بر سلامت افراد نيز تاثيرات منفي بسزايي را بر جاي بگذارد. از اين رو متخصصان معتقد هستند که استفاده از ظروف مناسب و يا کيسه‌هاي پارچه‌اي مي‌تواند عاملي براي کاهش ميزان مصرف ظروف پلاستيکي يکبار مصرف و همچنين کيسه‌ها شود، به‌گونه‌اي که در سايه تحقق اين مهم مي‌توان انتظار داشت که سطح سلامت افراد جامعه نيز ارتقا يابد.

*اعمال قوانين سختگيرانه

آنچه مسلم است امروزه براي حفاظت از محيط زيست قوانين سختگيرانه‌اي وجود ندارد که اين خود مي‌تواند عاملي براي حفاظت‌نکردن صحيح از محيط زيست باشد؛ هرچند در اين مجال بايد يادآور شد که وجود برخي از قوانين موجود براي حفاظت از محيط زيست نيز به‌درستي اجرا نمي‌شود که مي‌تواند نشان از کم‌اهميت‌بودن حفاظت از محيط زيست داشته باشد. در اين فرصت بايد متذکر شد که کشورهاي موفق در حفاظت از محيط زيست اقدامات تنبيهي را به‌عنوان آخرين گزينه و مکمل فرهنگ‌سازي استفاده مي‌کنند. بنابراين اولين گام براي حفاظت از محيط زيست را مي‌توان انجام فرهنگ‌سازي‌هاي لازم و همچنين ارائه آموزش‌هاي مناسب دانست و سپس در گام بعدي وجود قوانين سختگيرانه براي تخريب محيط زيست نيز مي‌تواند نقش بسزايي در حفاظت از اين ميراث ماندگار داشته باشد. به‌عنوان مثال يکي از قوانين موجود براي حفاظت محيط زيست ماده 16 قانون مديريت پسماند است که براساس آن اگر رهاسازي يا تخليه پسماند در محيط انجام شود محيط زيست پيگيري مي‌کند؛ اتفاقي که امروزه بنا به دلايل مختلف چندان محقق نمي‌شود که اين خود مي‌تواند به‌ دليل نبود قوانين لازم براي حفاظت از محيط زيست باشد.

*ظروف يکبار مصرف گياهي

پرواضح است که در سايه حذف تدريجي ظروف يکبار مصرف پلاستيکي شاهد رواج ظروف گياهي هستيم؛ ظروفي که تجديدپذير هستند و آثار مخرب آن بر طبيعت تا حدودي کمتر است. بنابراين انتظار مي‌رود در سايه استفاده از اين ظروف يکبار مصرف گياهي شاهد کاهش تخريب محيط زيست باشيم. هرچند بايد متذکر شد که استفاده از ظروف يکبار مصرف گياهي نيز به دليل قيمت به نسبت بالا چندان مورد استقبال مردم قرار نگرفته است و اين ظروف نيز تا حدودي مي‌تواند براي محيط زيست خطرناک باشند.

يکي ديگر از پيامدهاي منفي استفاده از ظروف يکبار مصرف پلاستيکي را مي‌توان آثار منفي آن در زيبايي شهر و افزايش حجم زباله عنوان کرد، چراکه متاسفانه به دليل استفاده از اين نوع از ظروف يکبار مصرف شاهد تجمع گسترده زباله‌هاي اين ظروف در محل عبور آب‌ درياچه‌ها و يا حتي سدها هستيم که اين خود مي‌تواند در کاهش زيبايي‌هاي شهر موثر واقع شود.

همچنين بايد يادآور شد که براي جمع‌آوري و از بين بردن اين نوع زباله‌ها نيز نياز به صرف هزينه‌هاي بالا است. همچنين رهاسازي زباله‌هاي ظروف يکبار مصرف در رودخانه‌ها، درياچه‌ها و يا حتي به دريا مي‌تواند عاملي براي از بين رفتن موجودات آبزي و انقراض نسل آنها شود. همچنين اين روند باعث افزايش هزينه براي تصفيه آب خواهد شد، بنابراين به‌راحتي مي‌توان اين ادعا را داشت که ظروف يکبار مصرف به‌کلي داراي معايب است؛ از اين رو بسياري از کشورهاي دنيا با درک اهميت اين مساله استفاده از اين ظروف را از چرخه خريد‌هاي روزانه افراد کم و در نهايت حذف کرده‌اند؛ اتفاقي که امروزه بنا به دلايل مختلف مانند به خطر افتادن منافع برخي از افراد در کشور هنوز چندان محقق نشده که مي‌تواند نشان از جاي خالي نظارت برخي از دستگاه‌هاي ذي‌ربط باشد‌.

از سوي ديگر بايد خاطرنشان کرد که ظروف يکبار مصرف براي دام‌ها نيز بسيار مضر هستند، چراکه رهاسازي اين ظروف در طبيعت و محل نگهداري حيوانات خود مي‌تواند تاثير بسزايي در کاهش سلامت آنها و ابتلا به بسياري از بيماري‌ها شود، چراکه حيواني که از تغذيه مناسب برخوردار نباشد به‌يقين آثار منفي آن در افرادي که از گوشت و يا شير آن استفاده مي‌کنند پديدار خواهد شد.

در نهايت...

بايد يادآور شد که نظارت هرچه بيشتر براي کاهش آلودگي‌هاي پلاستيکي مي‌تواند عاملي براي افزايش حفاظت از محيط زيست و همچنين سلامت افراد باشد.

تدوین: مریم مروی

انتهای پیام/