طی چندسال گذشته شاهد راه‌اندازی دوره پیش‌دبستانی بودیم که البته این دوره نباید به صورت اجباری باشد. گفتنی است که در برنامه درسی ملی درباره دوره پیش‌دبستانی آمده است: «دوره پیش‌دبستانی، به دوره دوساله رسمی و غیراجباری اطلاق داده می‌شود که کودکان ۵ و ۶ساله را تحت پوشش برنامه‌های آموزشی و تربیتی قرار می‌دهد.
برنامه‌های آموزشی و تربیتی این دوره و میزان حضور نوآموزان در مراکز پیش‌دبستانی، با توجه به ویژگی‌های کودکان، منعطف و سیال است.» بنابراین این دوره آموزش در کشور ما غیراجباری و البته رسمی است، هرچند در این مجال باید یادآور شد که درباره معنای رسمی و غیراجباری‌بودن این دوره، توضیحی داده نشده که این خود عاملی برای اجباری‌شدن دوره پیش‌دبستانی در بسیاری از مناطق شده است.
*اهمیت دوران پیش‌دبستانی برای کودکان
آنچه مسلم است دوره پیش‌دبستانی از اهمیت بسیار بالایی برای تربیت کودکان برخوردار می‌باشد، به‌گونه‌ای که در بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا این دوره رایگان و اجباری است و در آن خدمات مناسبی به کودکان ارائه می‌شود، به‌گونه‌ای که آنها برای حضور در مدرسه آماده می‌شوند و البته کودک بیشتر زمان خود را به بازی و سرگرمی توأم با یادگیری می‌پردازد که این خود می‌تواند برای او بسیار موثر باشد اما این در حالی است که متاسفانه در کشور این مهم به‌گونه دیگری اجرا می‌شود.
به عبارت بهتر غیررایگان‌بودن دوره پیش‌دبستانی خود باعث بروز مشکلات جدی برای بسیاری از خانواده‌ها شده است، چراکه در بسیاری از موارد شهریه‌های این دوره بسیار بالا است که این خود از توان مالی بسیاری از خانواده‌ها خارج است. از این‌رو انتظار می‌رود مسئولان امر نظارت بیشتری بر دریافت شهریه دوره پیش‌دبستانی داشته باشند تا شاید از این طریق فشار مالی کمتری بر خانواده‌ها تحمیل شود.
پرواضح است که در برخی از موارد شاهد سخت‌گیری‌های نه‌چندان مناسب از سوی مربیان دوره پیش‌دبستانی هستیم که این خود می‌تواند تاثیرات منفی بسزایی را بر کودکان داشته باشد، چراکه انتظار می‌رود کودک در این دوره بیشتر از طریق بازی و سرگرمی مواردی را آموزش ببیند لذا اجبارکردن کودک به انجام تکالیف خود می‌تواند تبعات منفی گسترده‌ای را برجای بگذارد.
لازم به ذکر است که یکی دیگر از نکات قابل توجه در دوران پیش‌دبستانی استفاده از نیروهای متخصص و کارآزموده است، چراکه این دوره یکی از حساس‌ترین دوره‌های تربیت کودکان محسوب می‌شود. بنابراین استفاده از نیروهای متخصص خود می‌تواند باعث افزایش کارایی دوره پیش‌دبستانی شود در غیر این صورت نه‌تنها این دوره از کارایی لازم برخوردار نیست بلکه می‌تواند عاملی برای عدم تمایل کودکان به مدرسه و تعلیم و تربیت نیز شود. یکی دیگر از نکات قابل تامل در دوره پیش‌دبستانی را می‌توان آشنایی با انجام کار گروهی عنوان کرد؛ اتفاقی که متاسفانه در بسیاری از موارد در دوره‌های پیش‌دبستانی داخل کشور رخ نمی‌دهد که می‌تواند تبعات منفی گسترده‌ای را به‌دنبال داشته باشد، چراکه باید به خاطر داشت یادگیری انجام کار گروهی خود عاملی اصلی برای اجتماعی‌شدن و مسئولیت‌پذیربودن و مواردی از این دست می‌شود که این خود تاثیر بسزایی در تربیت کودک برجای می گذارد. به عبارت ساده‌تر امروزه در حالی شاهد برگزاری کلاس‌های دوره پیش‌دبستانی هستیم که بیشتر آنها در کلاس‌های درس و متاسفانه در برخی از موارد با سخت‌گیری مربیان صورت می‌گیرد که این خود می‌تواند آثار تربیتی مدنظر برگزاری دوره پیش‌دبستانی را خنثی کند.
*برگزاری دوره پیش‌دبستانی لاکچری
متاسفانه در برخی از موارد شاهد برگزاری دوره پیش‌دبستانی به‌صورت لاکچری و استثنائی هستیم، چراکه در برخی از مناطق این دوره‌ها با ارائه آموزش‌ها و امکانات بسیار خاص صورت می‌گیرد که می‌تواند عاملی برای تبعیض میان کودکان باشد. از این‌رو انتظار می‌رود مسئولان با برگزاری این دوره‌های لاکچری مخالفت نمایند اما این در حالی است که متاسفانه برخی بر این باور هستند که والدین با پرداخت هزینه‌های آموزش کودکان می‌توانند بهترین امکانات را برای آنها در نظر بگیرند؛ باید متذکر شد که با یکسان‌شدن و همچنین افزایش سطح کیفی دوره پیش‌دبستانی به‌راحتی می‌توان آینده جامعه را بهتر و مناسب‌تر پیش‌بینی کرد، چراکه این‌گونه آموزش‌های تبعیض‌آمیز خود در سلامت آینده جامعه و افراد نیز بسیار تاثیرگذار خواهد بود.
شایان ذکر است که استفاده از کتاب‌های کار در دوره پیش‌دبستانی می‌تواند یکی دیگر از معایب این دوره محسوب شود، چراکه این کتاب‌ها تنها عاملی برای پرورش خلاقیت و هوش کودکان نیست بلکه آنها را به کار روزمره و تکراری عادت می‌دهد که این خود به هیچ‌عنوان توصیه نمی‌شود؛ کارشناسان بر این باور هستند که استفاده از کتاب‌های رنگ‌آمیزی و مواردی از این دست نه‌تنها می‌تواند باعث افزایش خلاقیت و هوش کودکان شود بلکه در پرورش آنها نیز تاثیر بسزایی خواهد داشت.
باید در نظر داشت که دوره پیش‌دبستانی در مناطق محروم از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، چراکه گذراندن این دوره می‌تواند عاملی برای از بین رفتن شکاف میان مناطق محروم و مناطق توسعه‌یافته شود. بنابراین گذراندن دوران پیش‌دبستانی در این مناطق از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. در پایان باید یادآور شد که پیش‌دبستانی دوره تاثیرگذاری در رشد و تعلیم دانش‌آموزان است اما باید دقت و نظارت بیشتری در این دوران صورت بگیرد، چراکه در غیر این صورت دوره پیش‌دبستانی از کارایی لازم خود بازخواهد ماند.
تدوین: مریم مروی
انتهای پیام/ |
