۲۱ تیرماه در بین فعالان محیط زیست به نام روز «بدون نایلکس» نامگذاری شده است، روزی برای نه گفتن به یکی از اختراعات بشر که بی‌شک غیر قابل جبران‌ترین ضربه ممکن را به پیکره محیط زیست زده است.

روز بدون نایلکس هرچند در ظاهر خیلی شعاری است و حتی شاید غیر قابل باور باشد، اما واقعا با یک عزم جدی و از همه مهم‌تر آشنایی با معضل بزرگی که شاید در آینده‌ای نه چندان دور زندگی خیلی از ما را تحت تاثیر قرار دهد، یک عزم جدی برای استفاده کمتر و کمتر از پلاستیک، می‌شود تا اندازه‌ای جلوی یک فاجعه زیست محیطی را گرفت، کار سختی نیست. 

اگر در روز حتی یک کیسه پلاستیکی کمتر استفاده کنید، به همین راحتی، جلوی ایجاد یک زخم کوچک بر پیکر کره زمین را می‌گیرید.

واقعا تا رسیدن به روزهای بدون پلاستیک راه زیادی باقی نیست به شرط اینکه یادمان باشد خیلی از این پلاستیک‌های به ظاهر رنگارنگ که امروز از فروشنده‌ها می‌خواهیم، فردا در کوه انبوهی از زباله‌های غیر قابل بازیافت جا خوش کرده‌اند.

*موج تنبلی  و ظروف‌یک بار مصرف‌

حتما این جمله‌ها برای شما هم آشناست: «راستی فردا که مهمان داری چرا از ظروف یک بار مصرف استفاده نمی‌کنی که نیاز به شستن هم ندارد؟» یا: «استفاده از سفره‌های یک بار مصرف خیلی راحت‌تر از سفره‌های قدیمی است که پاک و تمیز کردنشان سخت است.» یا: «بهتر است برای پیک‌نیک و مسافرت از این به بعد از لیوان‌ها و قاشق‌های یک بار مصرف استفاده کنیم، راحت‌تر و سبک‌تر است.» و ...  

تقریبا محال است کسی بگوید که تا به حال به او چنین راهکارهای مثلا راحتی پیشنهاد نداده‌اند! متاسفانه در برخی مواقع حق هم دارند چون قیمت این ظروف یک بار مصرف پلاستیکی ارزان است و با یک دو دو تا چهار تای ساده هم متوجه می‌شویم که هزینه خریداری آن‌ها خیلی از هزینه خرید ظرف‌ها و سفره‌های معمولی و آب و مواد شوینده و شستن آن‌ها کمتر است! تازه دردسر جمع‌آوری و شستن و خشک کردن و چیدن دوباره ظروف را هم ندارند. خب چه چیزی بهتر از این؟ هم هزینه کم و هم راحتی بیشتر. بی‌خیال ظروف چینی گل قرمز قدیمی. الان مهم راحتی است. یعنی حرف اول را راحتی می‌زند حالا اینکه ممکن است این راحتی به قیمت ویرانی و تخریب تدریجی کره زمین تمام شود، واقعا برای چند نفر مهم است؟ متاسفانه این موج با چنان سرعت وحشتناکی به راه افتاده که حالا جا‌ماندن از آن تقریبا محال است.

*مصرف روزانه‌ی ۵۰۰ هزار کیسه پلاستیکی در ارومیه

رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری ارومیه گفت: روزانه ۵۰۰ هزار کیسه پلاستیکی تولید شده، توسط خانواده‌های ارومیه به محل دفن زباله (سایت نازلو) ارسال می‌شود.

احد یوسفی در جمع خبرنگاران اظهار کرد: کیسه‌های پلاستیکی حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ سال در طبیعت ماندگار است و به راحتی تجزیه نمی‌شود‌ لذا خطرات زیست محیطی فراوانی برای طبیعت دارند.

رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری ارومیه با اشاره به این که کیسه‌های پلاستیکی بلای جان طبیعت هستند، گفت: تجزیه کیسه‌های پلاستیکی قرن‌ها به طول می‌انجامد و زندگی جانواران به ویژه آبزیان و پرندگان را به مخاطره می‌اندازد.

یوسفی تاکید کرد: از مهم‌ترین راه‌های کاهش مصرف کیسه‌های پلاستیکی فرهنگسازی و آگاه کردن شهروندان از خطرات استفاده از کیسه‌های پلاستیکی است.

وی فرهنگ‌سازی در مقوله کاهش استفاده از کیسه‌های پلاستیکی را ضروری دانسته و تصریح کرد: امروزه همه خانواده‌ها کم و بیش از خطرات پلاستیک آگاه هستند ولی در این برهه نیازمند آن هستیم که امر فرهنگ‌سازی کاهش زباله‌های پلاستیکی بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.

رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری ارومیه افزود: کیسه‌های پارچه‌ای جایگزین مناسبی برای کیسه‌های پلاستیکی است که خانواده‌های ارومیه به هنگام خرید می‌توانند از کیسه‌های پارچه‌ای استفاده کنند.

یوسفی عنوان کرد: سازمان مدیریت پسماند شهرداری ارومیه اقدام به تولید کیسه‌های پارچه‌ای کرده که به زودی این کیسه‌ها در غرفه‌های تفکیک پسماند خشک و فرهنگ‌سراها در دسترس شهروندان قرار می‌گیرد.

وی تاکید کرد: روش‌های سنتی همچون دفن زباله دیگر پاسخگوی میزان زباله تولید شده در ارومیه نیست  لذا کاهش تولید زباله و استفاده از روش‌های جدید مدیریت پسماند باید در دستورکار قرار گیرد.

رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری ارومیه با اشاره به این که تولید کیسه‌های پلاستیکی تجزیه پذیر و سازگار با محیط زیست نیز باید در دستور کار متولیان امر قرار بگیرد تاکید کرد: برای این راهکار باید از کمک و مشورت دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش بنیاد استفاده شود.

یوسفی عنوان کرد: در تولید این نوع کیسه‌ها تا 50 درصد کمتر از  ترکیبات پایه‌ نفتی و رزینی استفاده می‌شود و بسیار زودتر از کیسه‌های معمولی در طبیعت جذب و تجزیه می‌شوند.

*دلایل لازم برای اینکه به پلاستیک‌ها "نه" بگوییم

- مواد پلاستیکی و پلیمری به علت دارا بودن مواد نفتی و هیدروکربنی، فرمالدئید، فنل، ترکیبات کلرینه، ترفتالات، افزودنی‌های مختلف نظیر رنگ آمیزی (رنگدانه فلزی و پایه رزینی)، مقاوم کننده‌های حراتی مانند سرب و کادمیوم و ...تجزیه ناپذیر بوده و در خاک باقی می‌مانند. مواد شیمیایی موجود در آن‌ها به تدریج از طریق خاک وارد آب، بدن گیاهان و جانوران و به صورت مستقیم و غیر مستقیم وارد زنجیره غذایی انسان و حیوان می‌شود.

- میزان بازیافت پسماندهای پلاستیکی کمتر از یک درصد و حداقل زمان تجزیه این‌ها در طبیعت بین ۲۰۰ تا ۴۰۰ سال است.

- به طور کلی به جای استفاده از ظروف یکبار مصرف پلاستیکی می‌توان از ظروف شیشه‌ای و یا سایر ظروفی که دور انداختنی نیست، استفاده کرد تا در مجموع پسماند کمتری تولید شود؛ ولی در صورت لزوم می‌توان از ظروف یکبار مصرف گیاهی استفاده کرد.

- شکل و ظاهر ظروف یکبار مصرف گیاهی کاملا مشابه ظروف پلاستیکی است با این تفاوت که زیست تخریب‌پذیر هستند. طبق تحقیقات صورت گرفته زمان برگشت ظروف پلاستیکی یکبار مصرف به طبیعت ۲۰۰ تا ۴۰۰ سال است، اما این زمان برای ظروف یک بار مصرف گیاهی که از نشاسته ذرت اصلاح شده تهیه شده، پنج تا شش ماه بدون هیچ آسیب زیست محیطی است.

- برای کاهش مصرف پلاستیک همانند سایر کشورها می‌توان با وضع قوانین ممنوعیت مصرف، اتخاذ سیاست‌های تشویقی و تنبیهی نظیر معافیت‌های مالیاتی و وضع عوارض و جرایم استفاده کرد. در کنار این عوامل راهکارهای استراتژی تولید پلاستیک‌های زیست تخریب‌پذیر و جایگزینی آن‌ها با پلاستیک‌های مرسوم و حمایت از تولیدکنندگان این کالاها می‌تواند راهگشا باشد.

*چند راهکار ساده برای کاهش مصرف پلاستیک

-استفاده از ساک‌های پارچه‌ای به هنگام خرید از راه‌های موثر برای کاهش میزان ورود زباله‌ها به طبیعت است.

- استفاده از بطری آب چند بار مصرف: بطری های پلاستیکی آب پس از ته سیگارها دومین آلاینده‌های یک بار مصرف این سیاره به شمار می‌روند، بنابرایم می‌توانیم به جای اینکه هر روز یک یا چند بطری آب بخریم؛ از یک بطری دائمی (قمقمه) استفاده کنیم.

- حمل یک فنجان قابل استفاده مجدد: در برخی کشورها برخی از فروشگاه‌ها وجود دارند که در صورت به همراه داشتن فنجان برای صرف قهوه به شما تخفیف خواهند داد.

- اجنتاب از قاشق و چنگال‌های یک بار مصرف: اتحادیه اروپا در نظر دارد استفاده از قاشق، چنگال، چاقو، نی، بشقاب، گوش پاک کن و برخی اقلام یک بار مصرف دیگر را تا سال ۲۰۲۱ میلادی ممنوع سازد. متأسفانه در ایران در بسیاری از رستوران‌ها و سالن‌های غذاخوری ادارات و سازمان‌ها، از ظروف یکبار مصرف استفاده می‌شود که مسلماً راهکارهای جایگزین برای این موارد وجود دارد. برای مثال می‌توانیم در محل کار قاشق، چنگال، بشقاب خودمان را داشته باشیم تا از مصرف ظروف یکبار مصرف خودداری کنیم.

انتهای پیام/