فضای مجازی این روزها بستری را فراهم آورده تا افراد بتوانند در آن شناخته شوند و دنبال کنندگان زیادی داشته باشند. برای رسیدن به این هدف اما برخی افراد نه به استعداد و توانایی های خود بلکه به روش های نادرست و غیراخلاقی دست می زنند.
فضای مجازی این روزها فرصتی است تا افراد بتوانند در آن هنر، استعداد و توانایی خاص خود را با دیگران به اشتراک بگذارند و این گونه شناخته شوند و دنبال کنندگان زیادی داشته باشند. این اتفاق به خودی خود اتفاق بدی نیست و از جمله فرصت هایی به شمار می رود که رسانه های مجازی در اختیار افراد برای دیده شدن و حتی موفقیت قرار می دهند.
با این وجود گاهی برخی افراد این فرصت موجود در فضای مجازی را به تهدید تبدیل می کنند؛ تهدیدی که گاه به خودشان ضربه می زند و گاه آبروی دیگران را بازیچه قرار می دهد.
بسیاری از کارشناسان معتقدند فضای مجازی شمشیری دو دم است که فرصت ها و تهدیدها در آن شانه به شانه یکدیگر در حرکتند؛ یعنی اگر از آن درست استفاده شود فرصت ساز و اگر از آن نادرست استفاده شود تهدید آفرین خواهد بود.
در سال هایی که رسانه های مجازی فراگیر شده اند در کنار امکانات مناسبی که در اختیار افراد قرار داده اند، شاهد موارد زیادی از سوءاستفاده از فضای مجازی و استفاده نادرست از آن بوده ایم. انتشار اخبار کذب یا خبرهای مربوط به زندگی چهره های شناخته شده در فضای مجازی توسط برخی افراد، یکی از همین سوءاستفاده هاست که با هدف دیده شدن در فضای مجازی صورت می گیرد.
سوءاستفاده کنندگان از فضای مجازی فقط به افرادی ختم نمی شوند که با دستمایه قرار دادن زندگی خصوصی دیگران سعی در بالا بردن دنبال کتندگان خود دارند. اینگونه رفتارها سویه های متفاوتی دارد. برخی اشخاص که می توان آنان را اوباش مجازی نامید نیز با اشتراک گذاری عکس ها و ویدیوهای نامتعارف از خود، افراد و محیط اطرافشان سعی در دیده شدن در فضای مجازی را دارند. گاه محتواهای به اشتراک گذاشته شده توسط این افراد در فضای مجازی آنچنان با اصول اخلاقی و انسانی مغایر است که می‌تواند روح و روان جامعه را خدشه دار سازد. در اینجا شاید این سوال پیش آید، که راه مقابله با اینگونه رخدادها در فضای مجازی چیست؟ آیا می توان به دلیل آسیب های موجود در فضای مجازی فرصت های بی شمار آن را نادیده گرفت؟
در پاسخ به این سوال ها کارشناسان می گویند، نمی توان با رویکرد سلبی به قضاوت در مورد فضای مجازی نشست و فیلترینگ را راه حل اول و آخر دانست.
«فرهنگ سازی» در خصوص نحوه استفاده از فضای مجازی چیزیست که به باور بیشتر صاحبنظران باید آن را در مواجهه با فضای مجازی در نظر داشت. در کنار فرهنگ سازی و آموزش به جامعه در خصوص نحوه استفاده کاربران از فضای مجازی، مسوولان باید برنامه هایی برای بالا بردن سطح نشاط اجتماعی و ایجاد تفریحات و سرگرمی‌های جایگزینِ فضای مجازی در دستور کار خود قرار دهند.
همراستا با این رویکرد، متولیان فضای مجازی با همکاری نهادهای امنیتی و انتظامی باید متخلفان حقیقی و حقوقی در این فضا را که امنیت روانی جامعه و گاه حیثیت و حریم خصوصی افراد را به بازی می گیرند، شناسایی و مورد پیگرد قانونی قرار دهند.
در کنار مسوولیتی که متولیان دولتی در کنترل و هدایت فضای مجازی دارند، جامعه نیز مسوولیت هایی دارد. مسوولیت اجتماعی مردم در فضای مجازی را می توان در چند بخش خلاصه کرد. نخست آنکه جامعه مسوول است آگاهی خود در خصوص نحوه استفاده از فضای مجازی را بالا ببرد. اینگونه است که کاربران خواهند توانست از ظرفیت های مثبت فضای مجازی به خوبی بهره ببرند. کاربران این فضا باید تا می توانند به حفاظت از حریم خصوصی خود در فضای مجازی بپردازند تا اطلاعات شخصی آنان در این فضا مورد سوءاستفاده واقع نشود.
استفاده کنندگان از فضای مجازی همچنین باید به حریم شخصی دیگران در این فضا احترام بگذارند و از دست به دست کردن عکس ها و فیلم هایی که گاه ناخواسته از برخی چهره های شناخته شده یا ناشناس در فضای مجازی منتشر می شود پرهیز کنند.
کابران فضای مجازی همچنین باید بیاموزند که محتواهای منافی عفت عمومی و آسیب زننده به اخلاق و روح و روان جامعه را در فضای مجازی بازنشر نکنند. رعایت این نکات از سوی جامعه و مسوولان می تواند گام مثبتی به سوی نحوه استفاده درست از فضای مجازی و کاهش آسیب های این فضا باشد.
تدوین: مهسا نوری
انتهای پیام/ |
