همگان متفقند که نظام اداری حاکم، فرسوده، انگیزه‌کش و ناکارآمد است و بی‌تردید برای دستیابی به تحول، پویایی و توسعه پایدار در همه ابعاد، ناگزیر به اصلاح آن هستیم. در این راستا سال‌های اخیر گام‌هایی در راستای تحول در نظام حقوق و دستمزد، شفاف سازی وظایف و اختیارات، کاهش تصدی‌گری و اعمال فرهنگ تنبیه و تشویق برداشته شده است اما برای دستیابی به نظام اداری کارآمد و پویا همچنان در ابتدای راه هستیم.

برای تحقق این مهم ناگزیریم بر اساس شاخص‌های علمی و شناخته شده جهان، ساختار نظام اداری موجود را اصلاح کنیم.

تدوین قانون ارتقای سلامت نظام اداری و مقابله با فساد، شرط کافی برای اصلاح نظام اداری است، اما شرط لازم آن است که اصول ۱۴گانه ذیل در دستور کار فوری و برنامه نظام اداری قرار گیرد.

۱. رعایت اصل آموزش و پرورش کارکنان و مدیران (برای نهادینه کردن آموزش باید نگاه سرمایه‌ای به آموزش جایگزین نگاه هزینه‌ای به آن گردد، چراکه نیروی انسانی آموزش دیده، سرمایه‌ای جاودان و مهم‌ترین آیتم توسعه پایدار است)

۲. تغییر نگرش و تقویت باورهای دینی و اعتقادی کارکنان (نهادینه‌سازی این گفتمان و عقیده که رضایت خداوند منوط به تامین رضایت خلق اوست به‌علاوه تامین سایر حقوق مسلم شهروندی کارکنان به‌طور قطع زمینه تکریم ارباب رجوع را فراهم خواهد کرد).

۳. قانون‌گرایی کارکنان و مدیران (کار بر مبنای قانون و مقررات، نماد بارز همدلی و همزبانی دولت و ملت است).

۴. عدم تمرکز اداری(اعمال سیاست تمرکززدایی و تفویض اختیار امور به زیرمجموعه نقش موثری در چابک سازی سیستم اداری و نهایتا جلب رضایت ارباب رجوع دارد).

۵. اعمال عدالت در برخورد با کارکنان (یک با یک، باید در همه جا مساوی باشد، حتی در برخورد با کارکنان، منتها سیستم باید بر حسب نوع و نحوه خدمت کارکنان عدالت پیشه باشد).

۶. نظارت مستمر بر عملکرد کارکنان(اعمال نظارت مستمر و کارشناسی بر عملکرد کارکنان، از ایجاد فساد و رانت آنان ممانعت به عمل می‌آورد).

۷. رعایت اصل شایسته سالاری(به‌کارگیری نیروها و انتصاب مدیران باید بر اساس شایسته سالاری صورت گیرد و همواره باید سعی شود امور کلان و مهم به نخبگان و شایستگان تفویض شود).

۸. نهادینه سازی فرهنگ نقد و نقادی(به منظور کارآمدسازی سیستم اداری، نهادینه کردن فرهنگ نقد و نقادی و ممانعت از مداحی و چاپلوسی کارکنان در سیستم اداری یک انتخاب نیست، بلکه ضرورتی اجتناب ناپذیر است).

۹.نهادینه سازی فرهنگ تنبیه و تشویق(تشویق و تنبیه به‌جای کارکنان رشد و تعالی سیستم اداری را کاتالیزوری خواهد کرد).

۱۰.بهبود وضع معیشتی کارکنان(وضع معیشتی مناسب کارکنان، علاوه بر اینکه استرس ایشان را می‌کاهد، موجب می‌شود کارکنان خلاقیت‌های فردی بیشتری از خود بروز دهند).

۱۱.گزینش صحیح کارکنان و اصلاح سیاست‌های گزینشی(همیشه ورودی‌ها مهمند، در جذب نیرو باید به لحاظ روان‌شناسی به روحیات فردی متقاضی استخدام توجه ویژه شود، که آیا متقاضی جویای کار وطن پرستی مردم دوست و موحد است یا ارادت و اعتقادی به خدا، میهن و مردم ندارد).

۱۲.پاکسازی نظام اداری از کارکنان و مدیران فاسد (در سیستم اداری پویا و کارآمد باید همواره تلاش کرد که نیروی انسانی فاسد و تباه نشود اما اگر باوجود مراقبت‌های حراستی فاسد شد باید سیستم را از وجود مفسدین پاکسازی نمود و در این راستا حذف مفسدان مالی الزامی است).

۱۳.شفافیت در امور و پرهیز از پنهان کاری (در یک نظام مردمسالار دینی، دانستن حق شهروندی مسلم مردم است، لذا باید آنان را محرم بدانیم و شفاف در جریان امور قرارشان دهیم، مضاف بر اینکه پنهان‌کاری نگهبان جدی فساد است).

۱۴.رعایت اصل پاسخگویی کارکنان و مدیران (به تعبیر مولا علی(ع) همه باید به مصداق «کلکم راع و کلکم مسئول عن الرعیته» باشیم و در قبال مسئولیت‌مان به مردم پاسخگو باشیم). امید است با نصب‌العین قانون و اصول صدرالذکر به زودی شاهد ارتقای سلامت نظام اداری و توسعه پایدار کشور در همه ابعاد باشیم، نظامی کارآمد که در سایه تدبیر و پویایی‌اش، عزت ایران و ایرانی تامین شود.

رضا دوستی

انتهای پیام/