بهرنگ منتخبی/ بدون شک یکی از نعمت های خداوند متعال برای بشر، نعمت آب است. این واژه بنابر تحقیقات قرآن پژوهان 63 بار در کلام الله تکرار شده و آیات مختلفی نوع بشر را به شکرگذاری خداوند از بابت این نعمت فراخوانده اند. آب به عنوان یکی از عناصر اربعه در آفرینش به قدری ارزشمند است که خداوند متعال در ارتباط با آن می فرمایند: و جعلنا من الماء كل شيءٍ‌حيٍّ يعني ما هر چيز زنده اي را از آب قرار داديم. نگاهی دقیق تر به آیات روشن الهی جنبه های دیگری از این نعمت الهی را برای ما می گشاید، طوری که پی می بریم حیات ما از همان بدو آفرینش با آب قرین بوده است. پدید آمدن محصولات، احیای زمین، بهرمنده ای از پاکیزگی و یا حتی آب به عنوان مایه امتحان و عذاب الهی مواردی هستند که در قرآن به آنها اشاره رفته است.

بسیاری بر این باورند که چون 70 درصد از سطح کره زمین را آب  پوشانده است پس ما همیشه  آب به قدر کافی داریم. اما باید بپذیریم که آب شیرین یعنی مقدار آبی که مصرف یا زمین های کشاورزی را آبیاری می کنیم، به طور باورنکردنی محدود است و تنها 3 درصد از آّب سطح زمین آب شیرین است که دو سوم از این مقدار نیز در یخچال های طبیعی منجمد و محصور می ماند و قابل دسترسی نیست. بیش از یک میلیارد نفر در سراسر جهان از آب شیرین بی بهره اند و نزدیک به 3 میلیارد نفر با بحران آب دست کم برای یک ماه در سال مواجه هستند. همچنین آمارها نشان می دهند که حدود 2 میلیون نفر که بیشتر کودک هستند از بیماری های مرتبط با آب جان خود را از دست داده اند. با این همه هنوز آب را هدر می دهیم و به هزینۀ بالا و وقت گیر بودن دسترسی به آب شیرین بی تفاوت هستیم.

  همانطور که اشاره شد  طبق آیات قرآن آب زیربنای زندگی است و کمبود آن تاثیر بسیار بدی بر ادامه حیات انسان خواهد گذاشت.  در سال 2025 دو سوم جمعیت جهان با کمبود آب مواجه می شوند و اکوسیستم نیز با شرایطی به مراتب بدتر روبه رو خواهد شد. همچنین احتمال جنگ و درگیری بین کشورها و جوامع بر سر آن نیز دور از ذهن نیست. افزایش جمعیت در طول 50 سال گذشته و دو برابر شدن جمعیت جهان در طول این مدت به این معناست که مردم به منابع آب بیشتری نیاز دارند که این امر یکی از دلایل بحران آب است.

از این گذشته شهرها روز به روز توسعه می یابند و کلانشهرها جمعیت را جذب می کنند و این به معنای مصرف و هدر رفتن مقدار بالایی از آب در ساخت و سازها و کارخانه ها و تولیدی هاست. تغییرات آب و هوایی، آلودگی آب، برداشت بی رویه از آب رودخانه ها و آب های زیر زمینی و دخالت های انسانی به بحران آب در جهان دامن می زنند.

در ارتباط با کشور خودمان نیز باید اشاره شود که ایران اسلامی ما در ناحیه خشک و نیمه خشک قرار دارد. علاوه بر کمبود ریزش های جوی، میزان تبخیر نیز در کشور ما بالاست و بیشتر نزولات آسمانی بخار می شوند و قابل استفاده نیستند. ایران زمانی با داشتن منبع آبی متعدد از پرآب ترین نقاط به شمار می رفت، اما اکنون بحران کم آبی به دغدغه بزرگ آن تبدیل شده است. به گفتۀ مسئولان بسیاری از روستاهای آب آشامیدنی ندارند و با تانکر آب شرب به آنجا انتقال می یابد. پایین آمدن سطح آب های زیرزمینی، مصرف غیر اصولی آب و کاهش نزولات جوی از عوامل مهم کم آبی در کشور است که زنگ خطر را به صدا درآورده و نقش برنامه ریزی اصولی برای برون رفت از مشکلات  بی آبی  را پررنگ تر می کنند.

در سوره مبارک یوسف آیات 47 و 48 می خوانیم:  هفت سال پى درپى کشت مى کنید، و آنچه درو خواهید کرد ـ جز اندکى را که در این سال ها مى خورید ـ در خوشه اش واگذارید تا فاسد نشود.آن گاه پس از آن، هفت سال سخت مى آید که آنچه را براى آن هفت سال ذخیره کرده اید ـ جز اندکى را که براى بذر نگاه مى دارید ـ خواهند خورد. توجه فرمایید که این آیات و آیات مشابه در قرآن کریم بر لزوم برنامه‌ریزی دقیق ازسوی مسوولان برای مقابله با بحران‌های اقتصادی و معیشتی تأکید می‌ورزند که انشالا در مورد آب نیز توسط مدیران برنامه ریز و اجرایی به دقت مراعات گردد.

همچنین ما ، در مقام شهروند نیز ظیفه داریم طبق آیات قرآن، نظیر آیه 31 سوره اعراف و یا 141 سوره انعام از اسراف دوری نماییم و تا آنجا که امکان دارد از نعمت های الهی به درستی استفاده کنیم.

استفاده از فلاش تانک ها و سر دوش های کم مصرف و استفاده از شیرهای تک اهرمه در مصارف خانگی تا حد زیادی به صرفه جویی در مصرف آب کمک می کند. زنان خانه دار نیز می توانند با استفاده از یک تشت برای شست و شوی میوه و سبزی، جارو کردن زمین به جای شستن آن، خیساندن ظروف کثیف پیش ازشستن آنها و استفاده از ماشین ظرفشویی و لباسشویی با ظرفیت کامل به صرفه جویی درمصرف آب کمک می کنند. ادارات و مکان های دولتی و دیگر اقشار استان باید بحران آب را جدی بگیرند و نقش خود را برای عبور از این بحران به درستی انجام دهند.

انتهای پیام/