چند سالی است که بازار فروش پایان نامه داغ شده و فروشندگان آن دیگر تنها محدود به خیابان انقلاب نیستند و در هر خیابان یا در فضای مجازی اقدام به فروش پایان نامه به دانشجویان می‌كنند كه اين خود مي‌تواند با تبعات منفي بسياري همراه باشد، اما در اين ميان برخورد نكردن با اين افراد خود مي‌تواند نشان از جاي خالي نظارت يا مسئوليت پذيري برخي از افراد را داشته باشد. گفتنی است بیشترین مشتریان خرید پایان نامه دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد و كارشناسي هستند و تنها در موارد اندک دانشجویان دوره دکتری اقدام به خرید پایان نامه می‌كنند. هرچند در اين ميان افراد متقاضي خريد مقاله نيز رو به افزايش است.
آنچه مسلم است، بازار کاسبان علم بیش از هر زمان دیگری پر رونق شده چرا که در حال حاضر دیگر فعالیت کاسبان علم به نوشتن پایان نامه خلاصه نمی‌شود و به انجام تحقیقات، يادداشت مقالات علمي و موارد دیگر نیز سرایت پیدا کرده است، به گونه‌ای که بسیاری از فارغ التحصیلان یا دانشجویان براي كسب درآمد مشغول به فعالیت در این شغل می‌شوند كه اين خود نشان از بي‌تاثيری قوانين و راهكارهاي ارائه شده موجود را دارد.
به طور كلي بايد در نظر داشت كه پس از برنامه‌ريزي‌هاي كارشناسي شده صورت گرفته از سوي مجلس و وزارت علوم و تحقيقات دو راهكار براي كاهش پايان‌نامه فروشي در نظر گرفته شده است که تا به امروز هيچ يك از آنها به صورت جدي اجرا نشد است كه اين خود نشان از جاي خالي نظارت و فراهم نشدن شرايط براي تحقق برنامه‌ها و قوانين تدوين شده دارد.
بررسی میزان پایان نامه‌های خریداری شده
طبق آمار موجود در حال حاضر بیش از 15 درصد از پایان نامه‌های ارائه شده توسط دلالان علم جمع‌آوری شده و با قيمت اندک به فروش مي‌رسد. هرچند بايد متذكر شد كه محتوای بسیاری از آنها چندان پایه علمی ندارد و در بیشتر موارد توسط گردآورندگان به راحتی سرهم بندی می‌شود که همین امر خود در برخی از موارد باعث رد شدن پایان نامه و ایجاد مشکلات دیگر برای دانشجویان می‌شود و در برخي از موارد نيز به دليل سهل انگاري مورد تائيد قرار مي‌گيرد. از سوي ديگر بايد متذكر شد كه به‌دليل افزايش بي‌رويه تعداد دانشجويان و هم‌خواني نداشتن تعداد دانشجويان و اساتيد شاهد رواج بي‌رويه فروش پايان و مقالات علمي هستيم، چرا كه در حال حاضر تعداد دانشجويان تحصيلات تكميلي بيشتر از آن چيزي كه در سند چشم انداز پيش بيني شده بود،است. در واقع اين خود باعث كاهش دقت برخي از اساتيد شده است، البته در اين مجال بايد به نقش تاثيرگذار مدرك‌گرايي نيز اشاره كرد، چرا كه طي چند سال گذشته تب بالاي مدرك گرايي در ميان عموم مردم رواج پيدا كرد و در سايه آن شاهد افزايش بي‌سابقه تعداد دانشجويان بوديم، دانشجوياني كه در بيشتر موارد از نظر سطح علمي با تنزل مواجه بودند. همچنين وجود نداشتن شغل متناسب با رشته تحصيلي خود ديگر در پي كسب علم و تجربه بر نمي‌آيند كه اين خود آفت بزرگي براي دانشگاه‌ها و سطح علمي آنها محسوب مي‌شود.
خرید پایان‌نامه تزلزل وجه علمی ایران
پر واضح است که افزایش بی‌رویه خرید پایان نامه و مقالات علمی در دانشگاه‌ها سبب شده تا چهره علمی ایران در دنیا زیر سوال برود که ادامه داشتن این روند میتواند تبعات منفی را به دنبال داشته باشد. هر چند در اين ميان برخي از كارشناسان بر اين باور هستند كه در رتبه بندي دانشگاه‌ها تنها كميت مورد بررسي قرار مي‌گيرد و ديگر توجه كمتري به كيفيت مقالات و پايان‌نامه‌هاي موجود در دانشگاه‌ها مي‌شود، پايان‌نامه‌هاي كه تنها در گوشه‌اي از كتابخانه‌ها خاك مي‌خورد و حاصل دسترنج برخي از دانشجويان داراي هيچ كاربردي نيست كه اين مهم خود عاملي براي دلسردي دانشجويان و تمايل هر چه بيشتر آنها به خريد پايان‌نامه شده است.
یکی از مهمترین دلایل رونق پایان نامه فروشی را می‌توان افزایش روز افزون تقاضا نام برد، چرا که از گذشته تا به امروز بسیاری از دانشجویان برای راحتی خود با پرداخت هزینه‌ای به نسبت اندك اقدام به خرید پایان‌نامه و مقاله علمی می‌كنند که علت اصلی این امر را می‌توان در مقام نخست پایین بودن سطح علمی دانشگاه‌ها و در مرحله بعد نیز توانایی نداشتن دانشجویان در انجام کارهای دانشجویی، تحقيقاتي و پژوهشي جستجو کرد. ایجاد اشتغال کاذب را می‌توان یکی دیگر از دلایل رونق پایان‌نامه فروشی دانست، چرا که با توجه به عدم وجود بازار کار مناسب بسیاری از افراد به راحتی جذب این کار می‌شوند، به طور كلي بايد در نظر داشت كه بازار كار مناسبي براي فارغ‌التحصيلان وجود ندارد. بنابراين اين افراد كه ديگر به راحتي حاضر به تن دادن به هر شغلي نيستند. از اين‌رو در برخي از موارد جذب اين مشاغل مي‌شوند. اخراج اساتید با تجربه و کارآزموده را می‌توان یکی دیگر از دلایل رونق خرید پایان نامه توسط دانشجویان دانست. چرا که امروزه در برخی از دانشگاه‌های کشور از اساتید کم تجربه‌ای استفاده می‌شود که این خود بازار پایان‌نامه فروشی را از حالت زیر زمینی به مغازه‌ها و دفترهای لوکس کشانده است. کاهش تعداد اساتید در مقابل افزایش روزافزون دانشگاه‌ها را نیز می‌توان یکی دیگر از دلایل رونق روز افزون پایان‌نامه فروشی عنوان کرد، چرا که امروزه تعداد دانشگاه نسبت به چند سال گذشته هشت برابر افزایش یافته است، اما در مقابل تعداد اساتید تغییر چندانی است که این خود میتواند دلیل دیگری بر نظارت نكردن استادان بر پایان‌نامه‌ها و تحقیقات علمی باشد كه در نهایت منجر به خرید پایان‌نامه مي‌شود. گسترش بی‌رویه تحصیلات تکمیلی را نیز می‌توان در زمره دیگر دلایل رونق پایان نامه فروشی عنوان کرد، چرا که میزان تحصیلات تکمیلی نسبت به 10 سال گذشته افزایش یافته است که این خود میتواند دلیل دیگری برای رونق کار دلالان علم محسوب شود.
جای خالی نظارت در افزایش پایان نامه فروشی
مهمترین دلیل افزایش بی‌رویه پایان نامه فروشی را می‌توان به علت جای خالی نظارت و اجرا نشدن قوانين موجود برای برخورد با افراد خاطی عنوان کرد، چرا که امروزه نظارت بر امور پایان‌نامه در برخی از دانشگاه ضعیف است. همچنین قوانيني كه برای برخورد با افراد خاطی در نظر گرفته شده است، به مرحله اجرا در نيامده است که همین امر میتواند زمینه‌ساز رواج بی‌رویه پایان نامه فروشی محسوب شود. به عنوان مثال در بسياري از دانشگاه‌هاي مطرح دنيا افرادي كه اقدام به سرقت علمي نمايند براي هميشه از فعاليت و ادامه تحصيل باز خواهند ماند كه اين خود عاملي مهم براي انجام ندادن سرقت علمي است. كيفيت پايين پایان نامه خريداري شده و تایيد آن از سوي برخي از اساتيد يكي ديگر از مسائل پيش روي اين پديده است، چرا كه طبق بررسی‌های به عمل آمده مهمترین ایراد وارده بر پایان‌نامه‌های خریداری شده توسط دانشجویان کیفیت پایین آنها است، چرا که به طور متوسط بیشتر پایان‌نامه‌های خریداری شده از ابتدایی‌ترین فاکتورهای کلی که باید در پایان‌نامه و مقالات علمي رعایت شود بهره‌مند نیستند یا اینکه در برخی از موارد به علت آشنا نبودن کامل دانشجو به مقالات، کتاب‌ها یا پایان‌نامه‌های موجود، کتابی که مدت‌ها پیش منتشر شده را بدون اعمال کوچک‌ترین تغییری و تنها با تغییر در جلد آن به عنوان پایان‌نامه به دانشجو می‌فروشند و از آنجا که دانشجو هیچ شناختی نسبت به کتاب‌های موجود ندارد، آن را به راحتی و با اطمینان خاطر به عنوان پایان نامه خود ارائه می‌دهد كه اين خود جاي بسي تاسف دارد.
چه کسی از خرید پایان‌نامه متضرر می‌شود
بدیهی است، تنها کسی که در این میان متضرر می‌شود، تنها خود دانشجو است، چرا که وجود پایان‌نامه‌های خریداری شده هیچ ضرری به دانشگاه نخواهد داشت. هر چند میتواند در کاهش رتبه علمی دانشگاه موثر باشد، اما به طور کلی ضرر و زیان این مهم تنها متوجه خود دانشجو خواهد شد. از اين رو با توجه به اینکه بسیاری از دانشجویان در شغل‌های مرتبط با رشته‌های تحصیلی خود فعالیت ندارند. بنابراین این مهم نیز نمي‌تواند آینده کاری آنها را به مخاطره بیاندازد. در پايان بايد خاطرنشان كرد كه طبق تحقيقات صورت گرفته از سوی نشریه ساینس، ایران در آسیا به عنوان اولین کشور در خرید و فروش علم و پایان‌نامه شناخته شده است. همچنين رتبه دوم خرید و فروش علم نیز به کشور چین اختصاص یافته است که این رتبه بندی میتواند مخاطرات جبران ناپذیری را برای آینده علم و تحقیق در محافل آکادمیک این کشور ها رقم بزند.
تدوین مهسا نوری
انتهای پیام/ |
