امروزه، آسيب هاي اجتماعي پديده هايي واقعي، متغير، قانونمند و قابل کنترل و پيش گيري اند.

آسيب هاي اجتماعي پديده هايي واقعي، متغير، قانونمند و قابل کنترل و پيش گيري اند. کنترل پذيري آسيب هاي اجتماعي، شناخت علمي آنها را در هر جامعه اي براي پاسخ به پرسش هاي نظري و عملي و کاربردي از ايده ها و يافته هاي علمي توليد شده در برنامه ريزي هاي کوتاه و بلند مدت براي مقابله صحيح با آسيب هاي اجتماعي، درمان يا پيشگيري از گسترش و پيدايش آنها را ضروري و پر اهميت مي سازد.

به اذعان كارشناسان امور اجتماعي، «آسیب اجتماعی» به هر نوع عمل فردی یا جمعی اطلاق می شود که در چارچوب اصول اخلاقی و قوامد عام عمل جمعی رسمی و غیر رسمی جامعه محل فعالیت کنشگران قرار نمی گیرد و در نتیجه با منبع قانونی و یا قبح اخلاقی و اجتماعی روبرومی گردد.

آسیب های اجتماعی همواره، از دیرباز در جامعه بشری مورد توجه اندیشمندان بوده است. با گسترش انقلاب صنعتی در چند قرن گذشته و گسترش دامنه نیازمندی ها، محرومیت های ناشی از عدم امکان برآورده شدن خواسته ها و نیازهایزندگی موجب گسترش شدید و دامنه دار فساد، عصیان، تبهکاری، سرگردانی، دزدی، و انحرافات جنسی و دیگر آسیب ها شده است.

به بيان جامعه شناسان، در بینش جامعه شناختی در تعیین انحرافات و هرگونه کجروی، روی چند نکته تأکید بیشتری می شود؛ یکی اجتماعی بودن این پدیده یعنی انحراف و جرم؛ چرا که زاییده جامعه و اجتماع است و ناشی از نوع اختلال کارکردی و بی نظمی در ابعاد اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی نظام اجتماعی می باشد. دیگری، نسبیت آن است، زیرا از جامعه ای به جامعه دیگر و از زمانی به زمان دیگر در یک جامعه تفاوت می پذیرد به دلیل ویژگی های فرهنگی متمایز و منحصر به فرد هر جامعه و تغییرات اجتماعی که یک جامعه در طول زمان شاهد آن است .

اما همينجاست كه بايد از خودمان و جامعه مان مورد سئوال واقع شويم كه: چه چیزی به عنوان آسیب شناخته می شود؟ عوامل زمینه ساز و علل آشکار کننده آن کدام ها هستند؟ چه راهکارهایی برای کنترل و کاهش آسیب ها وجود دارد؟

آسیب های اجتماعی به دسته ای از نابسامانی ها و ناهنجاری های رفتاری افراد یک جامعه چه به صورت فردی و یا جمعی اطلاق می شود که ریشه در بی نظمی ها، کژکارکردی های پدیده های اجتماعی و پیامدهای نامطلوب آنها دارد به طوري كه این آسیب ها غالبا باعث رنجش روانی، جسمی و مادی اقشار خاص و آسیب پذیر جامعه می شوند و بحدي نياز به توجه جدي و مقابله هستند كه مي توانند جامعه اي را به انحطاط و ورطه سقوط بكشانند!

پيدا كردن اين آسيب ها و پاسخ صحيح به آنها و نيز توجه حل و فصل صحيح شان، قطعا در ترميم اين آسيب ها و چه بسا از بين رفتنشان بسيار موثر خواهد بود.

به بيان جامعه شناسان، عوامل اجتماعی مؤثر بر رفتار انحرافی و بزهکاری از جمله وضعیت اقتصادی خانواده ها(فقر یا رفاه بیش از حد)، معاشرت با دوستان ناباب، بیکاری، نوع شغل و میزان درآمد، تجرد و تأهل، مهاجرت، بی عدالتی، مواد مخدر و اعتیاد وسایل ارتباط جمعی ...، همگی در ارتکاب جرم، پیدایش و توسعه مفاسد و کجروی ها اثر قطعی دارند و فراگرد جامعه پذیری و اجتماعی در نحوه رفتار و سلوک فرد اثر تعیین کننده ای دارد .

قطع يقين آسیب های اجتماعی قابل درمان و پیشگیری اند. پیشگیری در هر جامعه موکول به شناخت علمی ویژگی ها و قانون مندی های حاکم بر تحول آسیب ها در آن جامعه و به کارگیری یافته های علمی در فرآیند برنامه ریزی های اجتماعی است.

روانشناسان در دهه های اخیر، در بررسی اختلالات رفتاری و انحرافات اجتماعی به این نتیجه رسیده اند که بسیاری از اختلالات و آسیب ها در ناتوانی افراد در تحلیل مسائل شخصی، عدم احساس کنترل و کفایت برای رویارویی با موقعیت های دشوار و عدم آمادگی برای حل مشکلات و مسایل زندگی به شیوه مناسب، ریشه دارد. در سال های اخیر رفتارهای پر خطر از جمله خودکشی، سوءمصرف مواد، پرخاشگری و … در نوجوانان به میزان هشدار دهنده بالا رفته است.

با شروع هزاره سوم ميلادي، موضوع مواد مخدر و روان گردان ها به عنوان یکی از بحران های جهانی مطرح شده، به گونه ای که بالغ بر ۲۴۰ میلیون نفر از مردم در سطح جهان حداقل یکبار در سال یک نوع مواد مصرف کرده اند. این تهدید چندوجهی و پیچیده زمینه ساز آسیب های فراوان دیگری شده که ابعاد آن را می توان در خشونت، طلاق، همسرآزاری، کودک آزاری، جرائم منکراتی، قتل و … مشاهده کرد.

امروز و در عصر جهانی شدن، گستره این بحران جهانی نیز در کشور ایران به گونه است که بالغ بر ۹۰ درصد مردم اولین تهدید در عرصه مسائل اجتماعی را اعتیاد به مواد مخدر و روان گردان ها مطرح کرده اند، به طوری که شاهد این واقعیت تلخ هستیم که موضوع اعتیاد در لایه های مختلف خانواده، محیط های آموزشی، محله ها و محیط های کاری رسوخ کرده است.

هر جامعه ای متناسب با شرایط خود، فرهنگ، رشد و انحطاط خود با انواعی از انحرافات و مشکلات روبروست که تأثیرات مخربی روی فرآیند ترقی آن جامعه دارد. بر مسئولين هر جامعه وظيفه است كه در امر مبارزه با اين آسيب ها، برای برنامه ريزي بر ريشه كني آسيب ها، بر حل مشكلات اقتصادي خانواده ها، غلبه و حذف بيكاري و ايجاد اشتغال جوانان، فرهنگ سازي جهت استفاده صحيح از شبكه هاي اجتماعي و ارتباط جمعي و نشان دادن مسير درست بهره جستن از امكانات روز جهاني و... پرتوان و بدون فوت وقت و صرف زمان، همدل و همگام با همديگر، بر رفع اين آسيب ها تلاش مضاعفي داشته باشد. و مردم نيز با اميد به رفع اين آسيب ها و اميد به آينده اي خوش و هدف دار، در اين امر اجتماعي مشاركتي فعال داشته باشند.

انتهای پیام/