چند سالی است نسبت به انقلاب جنسی و ازدواج های ساندویچی هشدار می دهد. «ابراهیم فیاض» جامعه شناس در سال های اخیر نظریه‌های جنجالی در رابطه با پدیده ازدواج سفید و روابط جنسی به ویژه میان قشر دانشجو ارائه کرده است.

عده‌ای این نظریه‌ها را محصول حمایت و پشتوانه‌های سیاسی از وی می دانند اما هر آنچه پشت این نظریه ها باشد، تجربه های عینی و میدانی درباره آسیبی به نام ازدواج سفید و پیامدهای آن، ضرورت توجه به آن را آشکار می سازد. گفتگوی حاضر با فیاض، گوشه ای از هشدارهای وی نسبت به علل و عوامل گرایش جوانان به ویژه دانشجویان به ازدواج سفید است.

* ازدواج سنتی و دشواری معیشت؛ دامن زننده ازدواج سفید

فیاض با اشاره به افزایش سن ازدواج میان جوانان و پیامدهای آن با توجه به نیاز جنسی انسان، تغییر شکل ازدواج از سنتی به مدرن را یکی از عوامل افزایش ازدواج سفید دانست و گفت: پیش ترها خانواده ها به دنبال انتخاب همسر برای فرزندان بودند و دختران باید در خانه می ماندند تا انتخاب شوند. اما اکنون صحبت از ازدواج به شکلی است که دیگر دختر منتظر نمانده و پسر نیز به انتخاب مادر خود زن نمی گیرد بلکه دو طرف با توافق و شناخت یکدیگر اقدام به ازدواج می کنند. همین مساله در کنار سخت گیری ها و برخی تعصبات فرهنگی باعث شده تا انتخاب همسر از حالت سنتی به سبک غربی حرکت کرده و در این مسیر برخی آشنایی ها منجر به ازدواج سفید شود چرا که ممکن است خانواده ها راضی به انتخاب فرزند خود نبوده و فرزندان به شکلی پنهانی به آن رابطه ادامه دهند.

وی تصریح کرد: شکل ازدواج سنتی یکی از عوامل بسترساز ازدواج سفید است. مکانیزم قدیمی ازدواج دخترعمو و پسرعمو و نامزدی از سنین پایین از بین رفته است. در حال حاضر وضعیت بحرانی خاصی در شیوه ازدواج پیش آمده است.

فیاض با اشاره به این ازدواج سفید نتیجه شرایط فرهنگی و اجتماعی موجود است، افزود: برخی از ازدواج های سفید ممکن است به ازدواج دایم منجر شود. طلاق و جدایی نیز بخش دیگری از ازدواج های سفید است که این مساله ممکن است در ازدواج های دائمی نیز رخ دهد. بنابراین آسیب های این نوع از ازدواج در ازدواج های سنتی نیز قابل روئیت است.

 فیاض، شرایط دشوار اقتصادی و فراهم نبودن امکانات برای ازدواج در سنین مناسب که از نگاه وی همان سنین 19 تا بیست و چندسالگی است را عامل دیگر تمایل جوانان به ازدواج غیررسمی و غیرقانونی می داند.

فیاض افزود: خانواده نیاز به خانه دارد. قیمت خانه افزایش یافته است. مشکلات اقتصادی، تهیه مسکن و معیشت دشوار، گرایش به ازدواج های سفید و اجاره موقتی سوییت ها را افزایش داده است.

* ازدواج سفید و ضربه‌های عاطفی

به گفته فیاض، ازدواج سفید مانند ازدواج سنتی از پشتوانه و حمایت های مالی و عاطفی خانوادگی برخوردار نیست. در این نوع از ازدواج اگرچه به گونه ای عنصر عشق حذف شده و جای خود را به منطق داده است و دیگر رنگ و بویی از شور و شوق عشق های نوجوانی نمی بینیم اما افراد پس از جدایی ضربه های عاطفی سختی می خورند. افسردگی های شدید محصول جدایی پس از چنین روابطی است. ابتلا به بیماری های مقاربتی مانند ایدز نیز دیگر پیامد منفی ازدواج های سفید از نگاه فیاض است.

وی برقراری روابط جنسی آزاد بدون درنظرگرفتن محدودیت ها و ممنوعیت ها را عاملی بر ابتلا و شیوع بیماری های جنسی عنوان کرد.

این استاد دانشگاه در پایان ارائه آموزش های جنسی و مهارت های فردی و اجتماعی را بهترین راهکار برای کاهش این آسیب و مقابله با پیامدهای آن عنوان کرد.

فرشته ذبیحیان