حامد روشن چشم/ آذربایجان یکی از ساختارهای اصلی ژئوپلیتیکی و سرمایه اجتماعی عظیم در طول تاریخ برای ایران بوده است. به‌گونه‌ای که تحولات اصلی و توسعه محور در تاریخ ایران براساس الگوهای فکری و حرکت‌های نشأت گرفته از توسعه انسانی، اجتماعی و فکری آذربایجان سربرآورده و تعالی بخش جامعه ایران محسوب می‌شود.
نگاهی کوتاه به تاریخ ایران و منطقه آذربایجان به خوبی بیانگر نقش بی‌بدیل در حفظ تمامیت ارضی این مرز و بوم و ایستادگی در برابر هجوم دشمنان در تمام صحنه‌های حساس ایران چه پیش از انقلاب و چه پس از حاکمیت جمهوری اسلامی و جانفشانی بی‌بدیل مردم آذربایجان برای شکل‌گیری ایرانی پایدار و قدرتمند در منطقه و جهان بوده است، به‌طوری که نخستین رگه‌های مدرنیته و توسعه انسانی به‌صورت آرام و اجتماعی شده در بستر نگاه روشنفکری آذربایجان در تاریخ ایران از رهگذر هنرمندان، سیاستمداران، ادیبان و سرداران آذری صورتبندی شده و توسعه آرام به سوی اعتلای جامعه پیشرو و متناسب با حقوق تمام اعضای جامعه در ذیل چکمه‌های رضاخان و دولت به اصطلاح مدرن، مسیری دیگر پیش گرفت و جدایی جامعه از دولت و جبر حکومتی را در تاریخ اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی ایران نهادینه کرد.
بی‌شک آذربایجان و مسائل آن نقش تعیین‌کننده در سرنوشت ایران داشته و یکی از اصلی‌ترین شاخص‌های چشم انداز توسعه ایران به‌شمار می‌رود. آذربایجان با چنین پیشینه‌ای نباید دچار بی‌مهری و دچار مصائب و مشکلات شود. آذربایجان نمادهای اجتماعی خاصی را تولید می‌کند که در صورت تضعیف آنان قسمتی از تاریخ ایران و سرمایه اجتماعی از دست می‌رود.
دریاچه ارومیه یکی از نمادهای اصلی ایران و آذربایجان در بستری از بی‌مدیریتی‌ها در حال نابودی است. دریاچه‌ای که نه‌تنها نشان محیط‌زیست ایران بلکه بیانگر سطحی از باورهای مردم آذربایجان در منطقه است.
امروز رودخانه ارس مهم‌ترین منبع توسعه مردم منطقه آذربایجان در حال نفس شماری در زیر سیاست‌های نادرست در توزیع آب منطقه است. تمرکز بر آذربایجان یکپارچه در دل ایران بستر اصلی توسعه آن بوده و توسعه غیرمتوازن در خصوص زیرساخت‌های توسعه مانند جاده، ریل قطار، منطقه آزاد، جاده‌های بین‌المللی، ارتباط با کشورهای همسایه، توانمندسازی مرزنشینان آزمونی بزرگ برای مسئولان است و عدم توجه به آنان بزرگ‌ترین تهدید برای توسعه منطقه‌ای به‌شمار می‌رود.
اکنون زمان پاسخگویی و اقدام سریع در تمامی مسائل و مشکلات فرارسیده است. توجه به موضوعات فرهنگی مانند زبان این منطقه در کنار زبان ملی به‌خصوص در مدارس و آموزش عالی از جمله ضرورت‌ها برای حفظ و تداوم فرهنگ آذری‌زبان است.
به‌نظر می‌رسد که نوعی سکوت توأم با تیزبینی در میان مردم منطقه آذربایجان وجود دارد که رسیدگی و حل معضلات را پیش از شکل‌گیری بحران می‌طلبد. فارغ از اینها، آذربایجان نیازمند اتحاد و همدلی بیش از پیش است که بتواند مسئولان را برای رفع موانع توسعه به‌صورت متوازن و پایدار مجاب سازد. فرهنگ آذربایجان نشان تعالی و سربلندی ایران در تمام عرصه‌ها و صحنه‌های تاریخی بوده و تعالی این منطقه بی‌شک ایرانی قدرتمند و پیشرو را در نظام بین‌الملل به تصویر می‌کشد. از این رو، توجه سریع و رفع مسائل منطقه اجتناب‌ناپذیر و ضروری است.
انتهای پیام/ |
