علی حبیبی/ نوروز از جمله جشن هایی است که با خود دنیایی از سنت های پسندیده و نیکو به همراه دارد. وقتی از نوروز سخن می گویم در نگاه نخست به دید و بازدید این آیین می رسیم و از این عمل در همه ادیان به نیکی یاد می شود.

آداب و سنت های نوروز در واقع از اول اسفند و شاید قبل از آن آغاز شود اما بطور قطع آمادگی برای شرکت در چنین جشنی پیش از رسیدن اسفند ماه است یعنی خیلی از ایرانیان برای تدارک این جشن، مقدمات شرکت در آن را از چند ماه قبل آماده می کنند. این مقدمات می تواند خرید پوشاک، وسایل جشن، فراهم کردن مقدمات عروسی زوج ها و خیلی از نیازها و ضرورت های دیگر باشد.

تهیه هر یک از این نیازها در واقع فرد، خانواده، محل یا حتی شهر را شادی و نشاط می بخشد و در واقع با ایجاد این فضاها، نوروز نه تنها 13 روز بلکه چند ماه است و این از قدرت نوروز است که افراد یک قوم، یک منطقه، یک شهر و یک کشور را با یک هدف مشترک به هم نزدیک می کند.

معمولا روستاها و شهرهای کوچک زودتر از شهرهای بزرگ به استقبال چنین جشنی می روند و این به معنی اصالت و بومی بودن این رویداد است. با این حال جامعه ما بیش از پیش به تعالیم نوروز یعنی گسترش و توسعه دید و بازدیدها نیازمند است که این موضوع کاملا در سنت نوروز دیده می شود.

هیچ جشنی به مانند نوروز، ایرانیان را در کنار هم قرار نداده است و هیچ جشنی نیز مثل نوروز به این کیفیت بر دید و بازدید تاکید نمی کند. شاید نوروز را ابتدا جشن خویشاوندان و بعد جشن افراد دورتر از فامیل بدانیم. یعنی فرد ابتدا به دید و بازدید خانواده و خویشاوندان و بعد دیگران می رود.

نوروز بخاطر اینکه یک جشن سنتی و برخاسته از بطن جامعه است به سختی نابود شدنی است از همین رو تاکنون هیچ عاملی نتوانست شاکله اصلی نوروز یعنی دید و بازدید را از بین ببرد و این نشان می دهد که این سنت با وجود متحمل شدن همه ناملایمات، همچنان یک جشن مردمی باقی مانده است و هرگز مردم حاضر نیستند آن را ضعیف شده و نابود شده ببینند.

با این حال نوروز هرگز از آسیب ها و کوچک شدنها دور نماند، خیلی از سنت های پسندیده نوروز بخاطر شرایط جامعه و حکومت ها، معدود یا کمرنگ شده است اما هرگز تندبادهای نابودی آن را از بین نبرده است.

نگارنده به خوبی در دهه های گذشته بیاد دارد که پس از تحویل سال نو و در نخستین روز فروردین، بزرگترهای محل جمع می شدند و با هم به خانه های همه افراد محل برای تبریک سال نو و عید دیدنی می رفتند. این عمل چند خاصیت داشت اول اینکه اگر در این دید و بازدید کسی کسالت و بیماری داشت همه مطلع می شدند و به نحوی از او عیادت می کردند و احیانا کمکی نیز برای درمان و نیازهای او وجود داشت، دریغ نمی کردند.

دوم اینکه این دید و بازدیدها که کوچک و بزرگ نیز در آن حضور داشتند باعث می شد که افراد یک محل بیشتر باهم در ارتباط باشند و بیشتر با مشکلات یکدیگر آشنا شوند و در رفع آن تلاش کنند. خیلی از آشتی ها و ازدواج های موفق در همین دید و بازدیدها سر می گرفت و خیلی از افراد فرودست جامعه نیز در همین روزهای عید، به سروسامان می رسیدند. شوربختانه این سنت پسندیده دیر زمانی است که در بسیاری از مناطق ایران رو به فراموشی گذاشته شده است در حالی استمرار آن می تواند افراد جامعه را به هم نزدیک تر و صمیمی تر کند.

واقعیت این است که جامعه ما در دهه های اخیر به سمت پرخاشگری بیشتر سوق پیدا کرده که یکی از عوامل آن می تواند فاصله گرفتن از سنت های پسندیده جامعه که یکی از آنها می تواند فاصله با نوروز و آیین ها و آموزه های آن باشد.

نوروز یک جشن مردمی است و برخاسته از حکومت نیست هر چند شاید برخی از حکومت ها آن را ترویج داده باشند یا در مقابل نسبت به آن بی اعتنایی کرده باشند. نوروز به خاطر این ماندگار شد که حکومتی نیست چرا که اگر حکومتی بود با همان حکومت از بین می رفت و این جشن، حکومت های زیادی به خود دیده است ولی هیچکدام نتوانستند آن را به نیستی نزدیک کنند.

به هر حال نوروز با آموزه های پسندیده ای که از آن بهره مند است نیازمند پاسداشت است زیرا اگر نوروز گرامی داشته شود به معنی این است که فاصله جامعه از افسردگی و هر چه به بیماری ربط پیدا می کند، بیشتر می شود و کدام جشن است که هم در اندیشه ارتقای سلامت روحی و هم جسمی افراد باشد.

نوروز منشای شادابی و نشاط یک جامعه است و امروز جامعه ما بیش از پیش به دستاوردهای نوروز که همان ایجاد نشاط در جامعه و صله رحم است محتاج است تا جامعه بیش از این در راه خمودگی و افسردگی گام بر ندارد.

انتهای پیام /