صالح نقره‌کار/ سالگرد نخست منشور حقوق شهروندی در کنار موضوعاتی چون آلودگی هوا و زلزله و بگومگوهای اختصاص بودجه، یک دلالت مشترک دارد و آن اینکه: مردم حق دارند بپرسند، بخواهند، نقد کنند، مخالفت بورزند، تردید کنند، قبول نداشته باشند، دلیل بخواهند، مجاب نشوند، بازخواست کنند و... . ازجمله:
١. مردم حق دارند بدانند دولت در راه گسترش رفاه و رفع محرومیت و تأمین بهینه سفره ضعفا چه کرده است؟ چقدر دردمند فقرا و محرومان بوده و چه اقدامات تأمینی‌ای برای استیفای حقوق نیازمندان جامعه انجام داده است.
٢. مردم حق دارند بدانند دولت چقدر برای شفافیت و صداقت با مردم تمهید کرده و چقدر توابع خود را مجبور به ارائه اطلاعات و دسترسی آزاد عمومی به آن کرده است؟ چقدر بر پنهان‌خانه‌ها نورافکن شفافیت تابانده و مشت‌های چه مفسدانی را گشوده و چه میزان به جای ژن‌های خوب از استعدادهای درخشان به نفع مصالح عمومی بهره گرفته است.
٣. مردم باید درک کنند و متقاعد شوند که آیا دولت برای بحران آب و فاجعه زیست‌محیطی و بحران خشک‌سالی و خشک‌شدن دریاچه ارومیه و بحران تالاب‌ها عملکرد مؤثری داشته است؟ کجاها در برابر پیمانکاران و گردن‌کلفت‌ها که فکر می‌کنند می‌توانند با پول، ساحل و جنگل و حریم رودخانه و... را بخرند، ایستادگی کرده است؟
٤. مردم باید بفهمند بودجه اختصاصی دولت به نهادها و ارگان‌ها چقدر مقارن و منطبق با خیر عمومی آنهاست. چقدر با نیاز آنها تناسب دارد؟ کجای سفره و زندگی آنها جای دارد؟ چگونه خرج می‌شود. برای چه کسانی منفعت اضافه دارد و چه کسانی از حق خود واقعا محروم می‌مانند؟
٥. مردم باید بدانند دولت برای بی‌قانونی برخی دستگاه‌های مدعی اقتصاد یا اشتغال یا سلامت و... چه تدارکی دیده و چگونه دست رانت‌بازان را قطع می‌کند. ضدانحصار و ضدقاچاق‌بودن دولت در عمل چگونه برای مردم لمس می‌شود؟
٦. حق مردم است که ملتفت شوند رجال سیاست خارجی چقدر به‌نفع آنها نشست و برخاست کرده و از منافع ایران برای صلح و چرخش اقتصاد و رفع تحریم بهره برده‌اند. ایرانیان خارج از کشور را چقدر بی‌پناه رها نکرده و حمایت ورزیده‌اند.
٧. مردم باید قانع شوند که بودجه آموزش‌وپرورش و آموزش عالی صرف آموزش‌های مفید و مؤثر برای شهروندان اخلاقی و توسعه‌یافته می‌شود یا سیستم به‌روزنشده آموزشی هزینه‌بردار غیرمولد را تأمین اعتبار می‌کند؟ مردم باید درک کنند دولت برای فرار مغزها و بحران مهاجرت استعدادها چقدر تدبیر کرده است؟
٨. مردم حق دارند بدانند دولت برای مهار بحران‌ها و حوادث و سوانح طبیعی و خشک‌سالی و آلودگی هوا و ترافیک و سیل و زلزله و نابسامانی‌ها چقدر مدبر و آینده‌نگر بوده و قوه عاقله عمومی چقدر به‌جای مردم فکر کرده تا مصائب در موعد بحران را کنترل و تأمین کند؟
٩. باید مطالبه کنیم راهبردها برای افزایش مشارکت مردمی و جلب اعتماد عمومی برای اعمال حق تعیین سرنوشت و دفاع از رأی مردم بی‌طرف در انتخابات و سلامت و آزادی روندها و فرایندها و قانون به‌روزرسانی‌شده آن چقدر مورد توجه دولت بوده و چه می‌کند تا مسائلی نظیر مینو خالقی و سپنتا نیکنام و... تکرار نشود و خصوصا حق اقلیت‌ها و قومیت‌ها محفوظ و محترم بماند؟
این همه مشتی نمونه خروار است؛ مردم اما آنچه باید بدانند سه ساحت مطالبه و نظارت و مشارکت است. نق‌نقوبودن یا ناامیدانه تحلیل‌کردن حتما بد است؛ امید بذر هویت ایرانی است و باید صبور و امیدوار عملکرد مديريت و شیوه دید خود را اصلاح کنیم. کشور توسعه‌یافته و اخلاقی و موفق یافتنی نیست. با هم باید ایران را بسازیم. نسخه منشور حقوق شهروندی ما را در ساختن ایران عزت‌مند و کرامت‌باور و فضیلت‌گرای مردم‌سالار دیانت‌پیشه مدد می‌رساند. اگر به فکر اصلاح و نه نفی و هدم یکدیگر باشیم. حکومت و جامعه مدنی و بخش خصوصی بازیگران مؤثر این تغییر اصلاحی هستند و همه متشکل از یکایک ما مردم. آنگاه که مطالبات خود را سامان‌مند حول منشور کنیم، کارآیی دولت بیشتر خواهد بود. دولت در نقش تنظیم‌کننده و مقررات‌گذار (رگولاتور) با رعایت حقوق بنیادین و استحقاق‌های شهروندی در محدوده موازین حکمرانی خوب و روزآمد می‌تواند بهتر از آنچه تاکنون ظاهر شده است، قدم بردارد». دولت توانای توان‌مندساز، هم خود را و هم جامعه مدنی را تقویت می‌کند تا در یک همبستگی جامع شاخص‌های برخورداری از حقوق شهروندی را ارتقا دهد و ما امروز به این مهم نیازمندیم. دولت آغاز راه نیست. باید بیشتر و زودتر تلاش کنیم. سرعت مطلوب نیست که «فی‌الحرکات برکات».
انتهای پیام/ |
