سعید مینایی مهر/ گرد و غبار، کیفیت هوا و عمق دید را کاهش می دهد و ممکن است اثرات  سویی بر سلامت انسان داشته باشد. در این متن آموزشی ضمن بیان خطرات سلامتی این پدیده، چگونی کاهش اثرات آن بر سلامت انسان مورد توجه قرار گرفته است.

مقدمه:

پدیده گرد و غبار رویدادی طبیعی است و در بخش هایی از جهان که دارای مناطق خشک و بیابانی وسیع هستند ایجاد می شود. وجود بیابان های وسیع در کشور عربستان، عراق ، سوریه و ایران نمونه هایی از این مناطق هستند . دوره های خشکسالی طولانی می تواند احتمال بروز این پدیده را افزایش دهد. این پدیده کیفیت هوا را کاهش می دهد و عمق دید را گاهی به حدود 5 متر کاهش می دهد و ممکن است اثرات سویی بر سلامت انسان بخصوص افراد دارای مشکلات تنفسی ،  داشته باشد.

هدف این متن آشنایی با خطرات سلامتی این پدیده و چگونگی در امان ماندن از اثرات این پدیده یا کاهش آن  است.

گرد و غبار و تنفس

ذرات گرد و غبار از نظر اندازه کاملا متفاوت هستند و از درشت (غیر قابل تنفس) تا ریز ( قابل تنفس) طبقه بندی می شوند. ذرات درشت گرد و غبار حداکثر می توانند به داخل بینی،  دهان و حلق راه پیدا کنند اما ذرات ریز می توانند به اعماق بیشتر و نواحی حساس مجرای تنفسی و ریه نفوذ کنند. ذرات ریزتر دارای اثرات بالقوه مهمی بر سلامت انسان هستند. بیشتر ذراتی که در پدیده گرد و غبار حضور دارند از نوع درشت یا غیر قابل تنفس هستند و تهدید جدی برای سلامت مردم ایجاد نمی کند. ولی ممکن است در افرادی که سابقه بیماری های تنفسی دارند مانند مبتلایان به آسم و آمفیزم مشکلاتی ایجاد نماید.

تماس با گرد و غبار و اثرات آن بر سلامت

متداولترین نشانه هایی که طی یک پدیده گرد و غبار مشاهده می شود تحریک چشم ها و راههای فوقانی هوایی است. معمولا افراد زیر ممکن است آسیب پذیری بیشتری داشته باشند:

-نوزادان، کودکان و نوجوانان

-سالخوردگان

-افراد مبتلا به بیماری های تنفسی مانندآسم و برونشیت و آمفیزم

-بیماران قلبی

برای این افراد ممکن است قرار گرفتن در معرض گرد و غبار:

واکنش های آلرژیک و حملات آسم راتحریک کند.

مشکلات تنفسی حادی را ایجاد کند .

در ایجاد بیماری های قلبی و عروقی موثر باشد.

طول عمر را کاهش دهد.

قرار گرفتن طولانی در معرض ذرات منتقله توسط هوا میتواند مشکلات تنفسی و ریوی و احتمالا بیماری های قلبی ایجاد نماید.

در زمان بروز پدیده گرد و غبار چه باید کرد؟

اقدامات احتیاطی زیر می تواند به شما کمک کند تا خود را از اثرات سوء گرد و غبار حفظ کنید و اثرات نامطلوب این پدیده را بر سلامت خود به حداقل برسانید.

-از فعالیت درخارج از منزل اجتناب کنید.

-اگر الزاما بایستی در هوای آزاد فعالیت کنید زمان آن را به حد اقل ممکن کاهش دهید.

-از ورزش سنگین بویژه اگر دارای مشکلات تنفسی و آسم هستید خود داری کنید.

-در خانه بمانید و درها و پنجره ها را بسته نگاه دارید.

-درصورت امکان در اماکن دارای سیستم تهویه مطبوع بمانید.

-اگر دارای آسم هستید یا نشانه هایی مانند کوتاهی تنفس، سرفه و خس خس کردن و درد قفسه سینه را مشاهده نمودید بر نامه درمانی خود را دنبال کنید و اگر نشانه ها برطرف نشد با پزشک خود مشورت کنید.

-اجتناب از سفرهای غیرضروری در طول روزها و ساعات پر ترافیک

-انتخاب مسیرهای با حداقل سطح ترافیک به طوری که حرکت در مسیر مورد نظر روان باشد

-انتخاب مسیرهایی که از میان پارکها و باغهای عمومی عبور می کند و رسیدن به مقصد به صورت پیاده و یا سوار بر دوچرخه

-اجتناب از فعالیتهای ورزشی (برای مثال دویدن) در مناطق با ترافیک سنگی

-اجتناب از بردن کودکان کم سن، به ویژه پیاده یا با کالسکه در خیابانهایی که ترافیک سنگین است

-خاموش کردن موتور خودرو و بالاکشیدن شیشه پنجره ها در زمانی که خیابان در اثر ترافیک سنگین مسدود شده است

-اجتناب از خروج از منزل در ساعات بحرانی به ویژه برای افراد دارای فاکتورهای خطر

رژیم غذایی

-در روزهایی که سطح آلودگی هوا به مرحله بحرانی می رسد خوردن میوه و سبزیجات تازه که محتوی ویتامین های مختلف هستند توصیه می شود. ویتامینها با رادیکالهای آزاد مقابله می کنند. مواد آلاینده قادرند سطح رادیکالهای آزاد را افزایش دهند.

-محدود کردن مصرف نمک

-عادت دادن کودکان به خوردن سیر، پیاز و تره فرنگی. هرچند ممکن است بوی این مواد آزاردهنده باشد اما این سبزیجات محتوی میزان زیادی گوگرد هستند و بنابراین می توانند از موکوس (مخاط) دستگاه تنفسی محافظت کنند.

-نوشیدن زیاد آب که به کلیه ها کمک می کند املاح اضافی از بدن خارج شوند

-اجتناب از خرید میوه و سبزیجات تازه از وانتهایی که در کنار خیابانها محصولات خود را به فروش می رسانند و یا مغازه هایی که سبزیجات خود را در بیرون از مغازه و در مسیر عبور خودروها می گذارند.

ایمنی در شرایط بروز پدیده گرد و غبار

در زمان بروز این پدیده میزان دید به سرعت کاهش می یابد. اگر در چنین شرایطی در جاده هستید و کاهش عمق دید بر توانایی دید شما تاثیر می گذارد آهسته تر برانید و در صورت لزوم با توجه کامل به علایم راهنمایی و رانندگی تا بر طرف شدن شرایط حاد، اتومبیل خود را در نقطه امنی متوقف نمایید.

اگر اتومبیل شما دارای سیستم تهویه مطبوع است آن را در وضعیت چرخش مجدد هوا قرار دهید تا گرد و غبار ورودی به اتومبیل شما کاهش یابد.

توجه به این موارد می تواند در کاهش اثرات جانبی گردو غبار موثر باشد :

برای جلوگیری ازآلودگی مواد غذائی و آب آشامیدنی استفاده از پوشش مناسب برای مواد غذائی آماده مصرف ضروری است.

لازم است مواد غذائی قبل از نگهداری در یخچال از ذرات و گرد و غبار زدوده شوند.

برای کاهش تماس با گرد و غبار در محیط زندگی ، نظافت روزانه توصیه می شود.

آیا استفاده از ماسک در زمان بروز گرد و غبار به ما کمک  می کند؟

ماسک های کاغذی معمولی و دستمال نمی توانند جلوی ورود ذرات ریز گرد و غبار به سیستم تنفسی ما را بگیرند و بنابراین استفاده از آن ها توصیه نمی شود. . ماسک های ویژه ای که برای این منظور طراحی شده است و با عنوان P1  و P2 عرضه می شود برای این شرایط تا حدی مناسب است .

در استفاده از ماسک باید به نکات زیر توجه کرد:

-پوشیدن آنها باعث احساس گرما شده و معمولا راحت نیست.

-اگر ماسک بطور کامل اطراف بینی و دهان را نپوشاند، مثلا برای افرادی که محاسن بلندی دارند و راه نفوذ برای هوا باقی باشد، تاثیرچندانی ندارد .

-این ماسک ها آلاینده های گازی هوا مانند  منوکسید کربن را نمی گیرند.

-تنفس با استفاده از ماسک از حالت معمولی دشوارتر است و افراد دارای سوابق بیماری قلبی عروقی و تنفسی باید با پزشک خود مشورت نمایند.

-در مجموع استفاه از این ماسک ها برای افراد سالمی که به ناچار باید در زمان بروز پدیده گرد و غبار در بیرون بمانند، قابل توصیه است.

انتهای پیام/