مبينا غربا / خالق اثر جاويدان اميل، بنيان‌گذار قرارداد اجتماعي، ژان ژاک روسو؛ روحت شاد باد. وي آغاز يادگيري کودکان را نه در سنين ابتدايي، نه در دوره پيش‌دبستان، بلکه از آغاز کودکي مي‌دانست. آموزش دوران نخست کودکي موجب ايجاد و تثبيت جنبه‌هايي از رشد در کودکان مي‌شود که يکي از اين جنبه‌ها توجه به سازگاري اجتماعي و رشد عاطفي در کودکان است.
اگر اين سخن روان‌شناسان را بپذيريم که شخصيت اصلي کودکان در چهار سال اول زندگي‌شان شکل مي‌گيرد، بنابراين زمان انعقاد اين سازگاري و ارتباط مناسب و بهنجار کودک با اجتماع نيز در همين زمان شکل مي‌گيرد.
تعليم و تربيت والدين در اين برهه به کودک کمک مي‌کند که با محيط اطراف خود دوست باشد، ارزش‌ها و هنجارهاي جامعه خود را بشناسد و بداند که جامعه ايمن ساخته نمي‌شود، مگر آنکه خانواده‌هايي ايمن در دل آن زندگي کنند و کودک ايراني به‌خوبي مي‌آموزد که در جامعه‌اش چگونه باشد و چطور حقوق‌شهروندي را رعايت كند. او به‌خوبي مي‌داند که روزي كه بزرگ شد، در محيط کارش چطور دوسوم زمان اداري را به رتق‌وفتق مسائل شخصي و بررسي گوشي همراهش بپردازد؛ به‌خوبي مي‌داند که چگونه براي حل مشکلاتش با پول از ديگران کمک بگيرد و مشکلش را حل كند. او به‌خوبي آموخته است که از کودکي حق خود را از همه بگيرد و هنگام استفاده از قطار درون‌شهري پاي همه را لگد کند و براي خودش، عروسکش، کيفش و مادرش جا بگيرد و بدون پلک‌زدن در چشم پيرزن‌ها و پيرمردها خيره شود و به خودش ببالد، آري اينها مفهوم سازگاري اجتماعي را القا مي‌کند و کودکان ما به‌خوبي از دوران نخست کودکي با اين موارد آشنا مي‌شوند. آنها مي‌دانند که هرکجا دلشان بخواهد مي‌توانند آب دهن بيندازند و براي رفع حاجت نيازي به استفاده از سرويس بهداشتي ندارند، فضاي سبز، پشت درخت‌ها و لب جوي‌ها را مکان مناسبي براي اين کار مي‌دانند، چراکه از اوان کودکي با اين موارد عجين شده‌اند.
شهروند دموکرات شدن کودک ما مستلزم پرورش آنان در محيطي شايسته پرور است. چنين محيطي ساخته نمي‌شود مگر با حضور پدر و مادري که براي کودکشان وقت صرف كنند؛ پدر و مادري که مي‌گويند، مي‌شنوند و رفتار شايسته از خود بروز مي‌دهند و به‌خوبي مي‌دانند که دختر خوب و پسر خوب زماني معناي حقيقي مي‌يابد که مادر خوب و پدر خوب وجود داشته باشد؛ پدر و مادري که بدانند کودکان از رفتار افراد شاخص زندگي‌شان همانند‌سازي مي‌کنند.
آموزش شهروند خوب بودن به کودکان نيازمند يک برنامه‌ريزي است، آن‌هم برنامه‌ريزي براي آموزش مهارت‌هاي گوناگون زندگي به آنان؛ اين نوع آموزش بستري را ايجاد مي‌كند که کودکان در آن با وظايف خود و حقوق خود آشنا شوند و به‌خوبي درک کنند که مشارکت مدني يا همان سازگاري اجتماعي را خود انسان‌ها پديد مي‌آورند.
آموزش شهروندي به کودکان با بايد‌ها و نبايدها يا بکن‌ها و نکن‌ها ميسر نمي‌شود، بلکه اين واقعيت اجتماعي که از شاخص‌هاي اصلي دموکراسي در جامعه به‌شمار مي‌آيد، از طريق رفتار شايسته والدين به‌خوبي به کودکان انتقال مي‌يابد.
انتهای پیام/ |
