دریاچه ارومیه که چهارسال قبل در نتیجه سدسازی‌های گسترده و توسعه بی‌رویه اراضی کشاورزی با بحران خشکیدگی کامل و کاهش شدید آب مواجه شده بود اکنون با خروج از مرحله بحران، به مرحله تثبیت رسیده است که این امر نتیجه تلاش ستاد احیای دریاچه ارومیه و همکاری بیش از 600 متخصص داخلی و خارجی است و قرار است در یک برنامه 10 ساله به طور کامل احیا شود.

به گزارش نای قلم، در همین حال بسیاری از اصحاب رسانه و همچنین دوست‌داران طبیعت و محیط‌ زیست می‌پرسند برای تغییر وضعیت دریاچه ارومیه چه اقداماتی انجام گرفته است و تا چه حدودی برای رسیدن به این وضعیت موثر بوده است؟

در این راستا مدیران و معاونان دستگاه های اجرایی دخیل در بحث احیای دریاچه ارومیه درباره اوضاع دریاچه و آنچه برای زنده‌ماندنش انجام شده است را تشریح کردند.

چهار مدیرکل و دو معاون دستگاه های اجرایی استان در جمع خبرنگاران حضور یافتند تا درباره موضوع دریاچه ارومیه حرف بزنند. در این برنامه که در فرهنگ سرای جوان ارومیه برگزار شد، امیرعباس جعفری مدیرکل مدیریت بحران آذربایجان غربی، اسمعیل کریم زاده رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی، پرویز آراسته مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی، رسول اکبری مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب شهری آذربایجان غربی، مجید موسی زاده مدیر اجرایی پروژه‌های احیای دریاچه ارومیه در سازمان منابع طبیعی آذربایجان غربی، یاسر رهبردین معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان غربی و فرهاد سرخوش مدیر دفتر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه حضور داشتند.

در این نشست هر کدام از حاضران برنامه های اجرایی اتمام یافته و در حال اجرا موضوعاتی را مطرح کردند و در ادامه نیز به پرسش‌های خبرنگاران پاسخ دادند.

مدیر اجرایی پروژه‌های احیای دریاچه ارومیه اداره منابع طبیعی آذربایجان‌غربی گفت: منابع طبیعی استان در راستای اجرای پروژه های مهار ریزگردهای نمکی 17 میلیارد و 650 میلیون تومان هزینه کرده که با اجرای این پروژه ها تاکنون چندین کانون گرد و غبار در شهرستان‌های ارومیه، سلماس و میاندوآب شناسایی و مهار شده است.

مجید موسی‌زاده با اشاره به پروژه های انجام شده تصریح کرد: نهال کاری در 417 هکتار و عملیات کاشت و نگهداری بوته‌های گیاهی شورپسند در حدود یک هزار و 418 هکتار از اراضی اطراف دریاچه ارومیه به انجام رسیده است.

وی افزود: هم اکنون در بسیاری از کانون‌های ریزگرد رطوبت کافی در کف زمین وجود دارد که مانع از بلند شدن طوفان‌های نمکی می‌شود.

مدیر اجرایی پروژه‌های احیای دریاچه ارومیه اداره منابع طبیعی آذربایجان‌غربی خاطرنشان کرد: در صورت احیای کامل دریاچه ارومیه، کانون‌های گرد وغبار به خودی خود مهار و دیگر نقش منابع طبیعی در روند احیا به انتهای می‌رسد.

مدیر اجرایی پروژه‌های احیای دریاچه ارومیه در سازمان منابع طبیعی آذربایجان غربی با اشاره به راه اندازی شش ایستگاه هواشناسی در حوزه دریاچه ارومیه گفت: ایستگاه سنجش و پایش فرسایش بادی در شهرستان‌های سلماس، ارومیه و میاندوآب احداث می‌شود و این ایستگاه‌ها کار پالایش و سنجش گرد و غبار را انجام می‌دهند.

سدی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه اجرا نمی شود

معاون حفاظت آب منطقه ای آذربایجان غربی هم گفت: هیچ سدی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه اجرا نمی شود.

یاسر رهبردین افزود: با آغاز روند عملیاتی ستاد احیا، چهار مصوبه از ۲۷ مصوبه شامل ۱۷ طرح و پروژه به شرکت آب منطقه ای محول شد.

وی افزود: در طی این مدت ۸۰ اکیپ گشت و بازرسی توانستند ۶۴۶ موتور پمپ برداشت غیرمجاز از آب های سطحی و زیرزمینی را جمع آوری کنند.

معاون حفاظت آب منطقه ای آذربایجان غربی تصریح کرد: متاسفانه وجود چاه های غیرمجاز از دلایل بحران آبی دریاچه بود طوری که در سال ۹۴ تعداد چاه های غیر مجاز ۵۸۴حلقه و در سال ۹۵ ۱۵۴۰ حلقه چاه غیرمجاز بسته شد.

وی اضافه کرد: از برنامه های صورت گرفته شرکت آب منطقه ای، افتتاح کانال انتقال آب جلدیان با توان انتقال ۹۵میلیون مترمکعب درسال به دریاچه، ۶۵ کیلومتر لای روبی و اجرای پروژه انتقال زرینه رود به سیمینه رود بطول ۲۵ کیلومتر بود که اجرایی شدند.

رهبردین گفت: علی رغم کاهش بارندگی در سال آبی ۹۶-۹۵ تا این لحظه ۱.۵میلیارد مترمکعب آب وارد دریاچه شده است درحالی که این میزان در سال آبی ۹۴-۹۳ حدود ۷۰۱ میلیون مترمکعب و در سال آبی ۹۵-۹۴ حدود ۲میلیارد و ۸۴۰میلیون مترمکعب بوده است.

وی افزود: طبق برنامه در سال ۹۳ از برنامه ۱۷۶میلیون مترمکعبی رهاسازی آب از سدها ۱۴۴ میلیون آن انجام شد ولی در سال ۹۴ این میزان به یک میلیارد و ۱۷۰میلیون مترمکعب رسید درحالی که برنامه رهاسازی ۴۲۷میلیون مترمکعب بود.

وی اضافه کرد: امسال نیز قرار بود ۳۵۵ میلیون مترمکعب آب از سدها بسمت دریاچه رهاسازی شود که تاکنون ۶۷۴میلیون مترمکعب آب رهاسازی شده است.

معاون حفاظت آب منطقه ای آذربایجان غربی تصریح کرد: با برنامه های صورت گرفته در ستاد احیا، اجرای ۳ سد باراندوز، نازلو و سیمینه بطور کامل متوقف شد و هم اکنون هیچ سدی در حوضه آبریز دریاچه اجرا نمیشود.

وی اضافه کرد: طبق برآوردهای ما تنها ۷ درصد خشکی دریاچه مربوط به سدهاست و دلیل اجرای سد ابتدا برای تامین آب شرب و سپس مهار سیلاب هاست.

رهبردین در پایان گفت: هم اکنون چیزی نزدیک به ۶۰هزار حلقه چاه غیرمجاز در استان شناسایی شده است.

فرهنگ مصرف درست آب؛ راه اصلی برون رفت از وضعیت بحران آب دریاچه ارومیه

مدیرکل مدیریت بحران آذربایجان غربی گفت: 100 درصد پروژه های محول شده به دستگاه های اجرایی در روند احیای دریاچه ارومیه موثر خواهند بود.

امیرعباس جعفری افزود: برداشت بیش از حد مجاز از منابع تجدیدپذیر از حوزه آبریز، توسعه نامتوازن بخش کشاورزی در حوزه آبریز دریاچه و تغییرات اقلیمی و استمرار خشکسالی ها از دلایل خشک شدن دریاچه ارومیه است.

وی راه اصلی برون رفت از وضعیت بحران آب دریاچه ارومیه بازگشت به رفتار و فرهنگ مصرف درست آب در بخش های مختلف به ویژه در بخش کشاورزی است.

وی ادامه داد: در عرض کمتر از یک سال کارهای مطالعاتی با تلاش کارشناسان خبره وزارتخانه های مربوطه و اساتید دانشگاه شروع و 27 راهکار در شش موضوع اقدامات مطالعاتی و نرم افزاری، تامین آب برای دریاچه از منابع آبی جدید، اقدامات حفاظتی و کاهش اثرات خشک شدن دریاچه، تسهیل و افزایش حجم آب ورودی به دریاچه از طریق اقدامات حفاظتی و سازه ای، کنترل و کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی به میزان 40 درصد، کنترل و کاهش برداشت از منابع آب سطحی و زیرزمینی حوزه آبریز برای احیای دریاچه ارومیه مشخص شده است.

به گفته وی ممنوعیت هرگونه افزایش برداشت از منابع آب حوزه آبریز دریاچه و جلوگیری از توسعه جدید به ویژه در بخش کشاورزی، جلوگیری از برداشت غیرمجاز از آب های سطحی، توقف کلیه طرح های سدسازی در دست مطالعه و اجرایی، تامین اعتبار مورد نیاز و تسهیل در انتقال آب از رودخانه زاب به دریاچه ارومیه، سامان دهی چاه های حوزه آبریز دریاچه و نصب کنتورهای هوشمند، انتقال پساب تصفیه خانه های حوزه آبریز دریاچه، ممنوعیت انعقاد قرارداد و خرید چغندرقند کارخانجات قند خارج از استان از چغندکاران داخل استان و کاهش تولید سطح چغندر قند در ازای پرداخت مابعدالتفاوت کشت چغندرقند به سایر کشت های پاییزه و تدوین و پیاده سازی برنامه جامع آموزش و اطلاع رسانی و آگاه سازی در راستای تبیین پیامدهای وضعیت موجود و اهمیت احیای دریاچه ارومیه از جمله راهکارها هستند.

40 میلیون مترمکعب؛ میزان پساب وارده به دریاچه ارومیه

مدیرعامل آب و فاضلاب شهری آذربایجان غربی نیز گفت: در سال های گذشته میزان پساب وارده به دریاچه 30 میلیون مترمکعب بوده و اکنون این میزان به 40 میلیون مترمکعب درسال رسیده است.

رسول اکبری اظهار کرد: با افتتاح تصفیه خانه گلمان که از پیشرفت 80 درصدی برخوردار است 2 میلیون و 500 هزار مترمکعب پساب به پیکره دریاچه وارد می شود.

وی افزود: با ارائه راهکارهای علمی از سوی ستاد احیای دریاچه به دستگاه های اجرایی و شرکت ابفای شهری آذربایجان غربی انتقال 105 میلیون مترمکعب پساب تصفیه شده از 14 شهر حوزه آبریز به پیکره دریاچه انجام داده است.

مدیرعامل آب و فاضلاب شهری آذربایجان غربی با اشاره به پروژه های مهم آبفای شهری آذربایجان غربی در راستای احیای دریاچه ارومیه گفت: احداث تصفیه خانه فاضلاب نقده با ظرفیت 23 هزار مترمکعب به  بهره برداری رسیده است.

وی با اشاره به اینکه اقدامات موثری در تحویل پساب انجام شده و تاکنون 140 کیلومتر شبکه جمع آوری و خطوط انتقال اجراشده است افزود: 38 هزار و 500 مترمکعب به ظرفیت تصفیه خانه استان اضافه شده است.

مدیرعامل آب و فاضلاب شهری آذربایجان غربی ادامه داد: برای انتقال مستقیم 52 میلیون مترمکعبی در سال پساب تصفیه شده از ارومیه به پیکره دریاچه پروژه خط انتقال 15 کیلومتری با اعتباری بالغ بر 40 میلیارد تومان در دست احداث است .

وی با بیان اینکه عمده پساب تحویلی به پیکره دریاچه از ارومیه بوده است گفت: 80 هزار مترمکعب پساب تصفیه شده به دریاچه انتقال یافته که 40 هزار مترمکعب آن طی 4 سال گذشته انجام شده است.

اجرای روش نوین آبیاری در ۱۴ هزار هکتار

مدیرکل جهاد کشاورزی آذربایجان غربی نیز در این جلسه افزود: در ۱۴ هزار هکتار از ۹ شهرستان واقع در حوزه آبریز دریاچه ارومیه روش نوین آبیاری اجرایی شده که در این میان۷۲ میلیون متر مکعب آب صرفه جویی شده است.

اسمعیل کریم زاده اضافه کرد: 414 کیلومتر انتقال آب با لوله در شهرستان های حوزه آبریز دریاچه انجام شده است.

وی خاطرنشان کرد: به ازای هرهکتار در انتقال آب با لوله 4 هزار و 400 مترمکعب، در روش آبیاری قطره ای نزدیک به 6 هزار مترمکعب و در روش آبیاری بارانی و نوار طیف به ازای هر هکتار 5 هزار و 500 مترمکعب صرفه جویی شده است.

افزایش آب دریاچه ارومیه به میزان 2 میلیارد و ۲۵۰ میلیون مترمکعب

مدیرکل سازمان حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی با بیان اینکه تراز کنونی دریاچه ارومیه 1270.85 بوده و نسبت به سال 93، 79سانتی متر افزایش وجود دارد گفت: مساحت عرصه آبی دریاچه 2 هزار و 400 کیلومتر و میزان حجم آب موجود ۲میلیارد و ۲۵۰ میلیون مترمکعب است.

پرویز آراسته افزود: تثبیت بیولوژیک در منطقه جبل کندی در ۴۸۰ هکتار، مالچ پاشی بیولوژیک اولین بار در سطح کشور در پارک ملی دریاچه در ۴۵ هکتار، ایجاد 2 سطح آبگیر برای تامین آب حیات وحش دریاچه، حفاظت فیزیکی بیش از ۲۹۰ کیلومتر ساحل دریاچه از بناب تا سلماس به عمق ۱ تا ۵ کیلومتر، برنامه آموزش توانمندسازی سازمان های محلی زنان روستا و سازمان های مردم نهاد و پروژه کشاورزی پایدار به کمک ANDP و کمک ژاپن و تدوین طرح جامع سیپا از جمله اقدامت موثر در این زمینه بوده است.

مدیرکل سازمان حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی با بیان اینکه میله گذاری حریم تالاب ها از جمله کانی برازان در جهت جلوگیری از تعرض افراد سودجو انجام شده است افزود: میله گذاری پیرامون پارک ملی دریاچه نیز به طول ۵۰۰ کیلومتر انجام شده است.

انتهای پیام/