الهام فخاري/ شوراهای شهر به عنوان یکی از مهم‌ترین نهادهای دموکراتیک در تقویت پایه‌های مردمسالاری و ایجاد گفتمان و فرهنگ دموکراتیک در هر جامعه‌ای از جمله جامعه ایران به حساب می‌آیند. به عبارتی تجربه شورای شهر و روستا یکی از میدانی‌ترین و مردمی‌ترین نوع مشارکت مردم در تعیین سرنوست خود و محیط پیرامونشان است.
تجربه عملکرد شورای شهر در چهار دوره گذشته هرچند با فراز و نشیب‌های زیادی روبه‌رو بوده، اما به نظر می‌رسد در طول این دوران به صورت مقطعی منجر به حساس شدن مردم نسبت به عملکرد انتخاب‌هایشان و افزایش آگاهی و ضریب حساسیت آنها نسبت به عملکرد شوراها هم شده است.
تجربه گذشته ما از وجود آسیب‌های جدی در مکانیسم‌های اجرایی در حوزه مدیریت شهری خبر می‌دهد. در کلانشهرها عدم نگاه جامع و وجود یک نگاه تک‌بعدی سخت‌افزاری نسبت به حوزه مدیریت شهری منجر به نادیده گرفته شدن ابعاد گسترده این حوزه شده است. این درحالی است که تجربه شوراهای شهر در شهرهای توسعه یافته جهان نشان از چندبعدی بودن حوزه مدیریت شهری دارد که ابعاد آن شامل ابعاد فرهنگی، اقتصادی، عمرانی، زیست‌محیطی، حقوق شهروندی، سلامت اجتماعی و... می‌شود.
بی‌تردید نویسنده بر این باور است که پاس دادن مشکلات شهری به این و آن از خلأ کلان‌نگری در حوزه مدیریت شهری نشأت می‌گیرد و فرار از پاسخگویی جلوه‌ای از نبود چنین نگرشی است.
راه بهینه برخورد و حل این دست مشکلات استقرار نظام مدیریت کلان‌نگر و البته ایجاد «شهرداری شفاف» با نظارت دقیق شورای شهر است. در بخش دیگر اما مساله «حقوق شهروندی و حفظ کرامت انسانی» شهروندان است. بر این اساس یکی از کاربردی‌ترین اقدامات شوراهای شهر، توجه، ترویج و آموزش حقوق شهروندی و تقویت فرهنگ آن است. در این زمینه می‌بایست بـه واقعیت‌های اجتماعی جامعه نگريست و متوجه بود کـه هنوز افراد جامعه نسبت بـه حقوق شهروندی خود آگاهي ندارند و در بخش‌هایی از جامعه، ایـن احساس وجود دارد کـه افراد بیشتر از آنچـه استحقاق دارند، مکلف شده‌اند. هرگاه از حقوق شهروندی در جامعه سخن رانده می‌شود، به معنای رعایت آن نیست و باید رعایت این حقوق از طرف افراد جامعه؛ به‌خصوص مسئولان آن، رعایت شود. برای رسیدن به این هدف، تأکید برای شناخت، اجرا و رعایت حقوق شهروندی، باید به صورت یک فرهنگ درآید.
حیات اجتماعی به برخورداری بدون تبعیض شهروندان از حق بهره‌مندی از نظام اقتصادی شفاف و رقابتی، حق مالکیت، برخورداری از مسکن، تغذیه و آب آشامیدنی سالم، رفاه و تأمین اجتماعی فراگیر، خدمات بهداشتی و درمانی، کار و اشتغال شایسته، آموزش و تحصیلات عالی و مشارکت در حیات فرهنگی، منوط است. امری که در حوزه مدیریت شهری ما به‌رغم وجود شعارهای زیبا و رنگ و لعاب‌های بسیار پیرامون آن به‌طور جد از حد شعار و کمیته‌های شعاری بیرون نرفته است. اگر برای شهروندان حقی قائل شویم باید بدانیم سلامت اجتماعی، سلامت روانی، ساماندهی حاشیه‌نشینی، حل معضلات محیط‌زیستی، ترافیک و... در حقوق شهروندان مستتر است. مدیریت کلان‌نگر شوراهای شهر باید همه ابعاد توسعه شهری را در نظر بگیرد.
انتهای پیام/ |
