در روزهای پرشور تبلیغات انتخابات ریاست‌جمهوری هستیم و متاسفانه در مناظره‌های انتخاباتی شاهد نوعی رفتارهای غیرکارشناسانه و غیراخلاقی از سوی برخی نامزدهای انتخاباتی بودیم. این نامزدها در این مناظرات با ارائه وعده‌های انتخاباتی دروغین به مردم مانند افزایش یارانه‌ها، ایجاد میزان زیادی شغل و... سعی در جذب آرای مردم دارند. آنها بی‌توجه به غیرمنطقی بودن شعارهایشان همواره به ادعاهای خود پافشاری کرده و بر تحقق آن اصرار می‌ورزند. برای مثال دولت در بحث افزایش یارانه‌‌های مردم هیچ نقشی ندارد و مجلس در نهایت تعیین‌کننده میزان آن است، اما این نامزدها رو‌به‌روی دوربین نشسته و به مردم وعده افزایش یارانه‌‌ای را دادند که بودجه آن بسته شده است. اما آنچه در این نوشتار به دنبال آن هستیم بررسی آثار بدی است که نامزدهای انتخاباتی با بیان این وعده و وعیدها بر ذهن و روان مردم می‌گذارند.
این سخنان به نوعی توهین به شعور مردم است. نامزدهای محترم در این مناظرات اقشار نیازمند جامعه را به عنوان ابزار در نظر گرفته و برای جذب آرای آنان با الفاظ ناپسند آنها را مخاطب قرار دادند. آنها در مناظرات انتخاباتی مردم را «مردم بدبخت» نامیدند.
واضح است جامعه ایران نیازمند توجه، احترام و حفظ کرامت انسانی همه آحاد مردم است و تفاوتی در حفظ شان انسانی مردم به لحاظ میزان سرمایه یا تحصیل آنها وجود ندارد. اگر نامزدهای انتخاباتی در هنگام صحبت از اقشار کم‌درآمد جامعه اندکی درنگ کرده و با احترام و ادب درباره آنها سخن بگویند مورد اقبال بیشتری از طرف اقشار مختلف مردم و حتی افراد بی‌بضاعت جامعه قرار می‌گیرند. مورد خطاب قرار دادن مردم با واژه‌های نادرستی مانند بدبخت و بیچاره در واقع نادیده گرفتن شان انسانیت در جامعه است. انتظار می‌رود داوطلبان تنها مساله جذب آرا در تبلیغات انتخاباتی را ملاک قرار نداده و جای آن شان، کرامت و انسانیت افراد را در نظر داشته باشند.
حفظ ادب و احترام
حفظ ادب و احترام مخاطب در سخنان نامزدهای انتخاباتی یکی از ضروریات در تبلیغات انتخاباتی است. دادن وعده‌های ناصحیح به افراد آگاه جامعه کار بیهوده‌ای است، زیرا آنها می‌دانند که تحقق این وعده ها امکان‌ناپذیر نیست.
این شیوه اخذ رای شاید در مورد افراد غیرمطلع و ناآگاه جامعه مثمرثمر باشد. نامزدها باید این حقیقت را بپذیرند که تخریب چهره رقیب نه تنها برای آنها رای نمی‌آورد، بلکه سبب رواج بی‌فرهنگی و بی‌دینی نیز در جامعه می‌شود. به رغم آنکه نامزدهای مذکور از واژه‌هایی مانند انسانیت، مردم دار، انسجام و... در سخنانشان استفاده می‌کنند، اما رفتار و نگاهی که به مردم دارند حقیقت دیگری را آشکار می‌کند که برخلاف این ادعاهاست. به واقع نگاه این افراد به جامعه نگاه درست و انسانی نیست.
بعضی از نامزدهای انتخابات به گونه‌ای از کلمه «یارانه» سخن می‌گویند و درباره افزایش یا کاهش آن تحلیل می‌کنند که گویی مردم محتاج صدقه هستند و دولت به آنها صدقه می‌دهد، در حالی که به‌رغم تصور این نامزدهای انتخاباتی افراد نیازمند جامعه هم از دریافت صدقه رضایت نداشته و تمایلی به دریافت آن ندارند. به‌واقع باید برای مردم شفاف سازی کرد که این مبلغ به عنوان صدقه به آنها داده نمی‌شود. دادن وعده‌های ناشدنی و غیرممکن که صرفا به دلیل جذب آرای اقشار نیازمند جامعه و مقبولیت بیشتر نامزد مذکور در نزد آنهاست، مضر است. تلاش این نامزدها برای راضی کردن افکار عمومی در جهت طرفداری آنها از حقوق مستضعفان و نیازمندان است. آنها تلاش دارند به اقشار نیازمند جامعه بقبولانند که در برنامه‌های آینده نیاز و حقوق آنان را مدنظر قرار داده‌اند، اما آنچه در ذهن اکثریت جامعه اتفاق می‌افتد برخلاف نیت این نامزدهاست. مردم با شنیدن سخنان این نامزدها و مشاهده رفتار آنها در مناظرات و سخنرانی‌های انتخاباتی افراد مذکور را در انتخابات طرد می‌کنند. لازم به ذکر است نامزدی که در قاب تلویزیون و پیش روی میلیون‌ها ایرانی آنها را با لفظ «بدبخت» خطاب قرار می‌دهد قطعا صلاحیت حضور در پاستور و منتخب مردم شدن را ندارد. این نامزد افراد جامعه را به عنوان یک انسان زیردست می‌بیند و نگاهی از بالا به پایین و ارباب‌مآبانه به آنها دارد.
همه مثل هم نیستند
افراد یک جامعه متفاوتند، آنها از اقشار و سطوح مختلف تحصیلی، شغلی و درآمدی هستند و به طبع همه نباید شبیه هم باشند. نقطه مشترک مردم ایران خصوصیات انسانی آنهاست. نباید از ویژگی زندگی افراد جامعه که توانایی مالی کمتری دارند برای رسیدن به اهداف سیاسی سوءاستفاده کرد. این نامزدها بی توجه به تاثیر بدی که جامعه از سخنان آنها می‌گیرد همواره در حال تکرار سخنان خود هستند. آنها به تاثیری که بر ذهن مخاطب و مردم می‌گذارند توجه ندارند؛ تاثیری که تا سال‌ها در ذهن مردم باقی می ماند و از رفتار این نامزدها در مناظرات و طی دوران تبلیغات ریاست‌جمهوری یاد می‌کنند. بیان این سخنان به اهمیت و اعتبار این افراد در آینده و بین مردم لطمه خواهد زد و آن را کم می‌کند. مردم جای دریافت صدقه به دنبال توجه و حفظ کرامت انسانی خود هستند و نباید تصور کنند که نامزدها در حق آنها لطف می‌کنند.
حق قانونی مردم بر دولتمردان و نامزدهای انتخابات باید توسط این نامزدها شناخته شود و برنامه‌های احتمالی خود را براساس همین حق به سمع و نظر مردم برسانند. این افراد نباید از کلماتی استفاده کنند که جنبه دلسوزانه یا کوچک شمردن مردم را داشته باشد. برای مثال در پایان مناظره سوم انتخاباتی بیان جملات دلسوزانه و کوچک شمردن مردم توسط برخی نامزدها سبب واکنش‌های گسترده‌ای علیه آنان شد و مردم را از این نامزدها دلزده و دور کرد. اصرار بر چندبرابر شدن یارانه بدون توجه به موانع قانونی آن توهینی آشکار به شعور ملت تعبیر می‌شود. مردم ناآگاه نیز از شنیدن این وعده‌های توخالی به خنده می‌افتند، زیرا در دنیای ارتباطات و امروزه کافی است سخنان این نامزدها را با نظرات یک کارشناس اقتصادی مقایسه کنند تا به راحتی هر چه تمام‌تر به دروغ بودن این وعده‌های واهی پی ببرند. در مناظرات شاهد بودیم که برخی نامزدهای انتخاباتی به صراحت از منبع تامین هزینه وعده‌های این نامزدها پرسیدند، اما در مقابل این نامزدها از پاسخ به این سوال طفره رفتند. آنها در مقابل تلاش کردند که احساسات مخاطب را بیشتر تهییج کنند. در پایان توصیه می‌کنم این نامزدها در این وقت پایانی و اتمام زمان قانونی تبلیغات انتخابات ریاست‌جمهوری کمتر با شعور مردم بازی کرده و سعی در جذب مردم با استفاده از برنامه‌های واقع بینانه داشته باشند تا مردم نیز بتوانند به مرور اعتماد از دست رفته خود را به این نامزدها بازیابند.
بهروز بیرشک |
