لعیا نورانی زنوز / شعار انتخاباتی دکتر حسن روحانی "زنده باد اخلاق، زنده باد حقوق شهروندی" بود به طوری که همگانی شدن حقوق شهروندی و طرح آزادانه نسبی آن را می توان یکی از دستاوردهای پیروزی دکتر روحانی در انتخابات 92 عنوان کرد.

آذرماه امسال بود که "منشور حقوق شهروندی" رونمایی شد، منشوری که سندی است برای ایجاد تحول در نظام اجتماعی کشور و براساس آن قرار است یک جامعه قانونمدار گسترش یابد و حقوق شهروندان تامین شود.

هر چند تکالیف حکومت کنندگان و حکومت شوندگان در اصول قانون اساسی ایران تبیین شده اما در هر حال تاکید رئیس جمهور حقوقدان بر ایجاد جامعه حقوق مدار و رونمایی از منشور حقوق شهروندی گامی مثبت در جهت اطلاع رسانی به شهروندان از حقوق خود تلقی می شود.

بعد از رونمایی از این منشور، اولین نشست تخصصی در حوزه "رسانه و حقوق شهروندی" در کشور امروز در ارومیه برگزار شد.

نخستین سخنران این همایش مدیرکل امور اجتماعی استانداری آذربایجان غربی بود.

هوشنگ عطاپور با ایراد سخنانی ابلاغ منشور حقوق شهروندی را یکی از دستاوردهای دولت عنوان کرد و گفت: حقوق شهروندی درقانون اساسی جمهوری اسلامی هم مورد تاکید قرار گرفته است و تقویت این تفکر و توجه به آن می تواند زمینه ساز دستاوردهای بزرگ اجتماعی برای کشور شود.

ضرورت تبدیل موضوع حقوق شهروندی به گفتمان ملی

او بر لزوم تبدیل موضوع حقوق شهروندی به گفتمان ملی تاکید و اظهار کرد: برای بسترسازی گفتمان ملی نیازمند مشارکت اصحاب رسانه هستیم.

عطاپور ادامه داد: همه ظرفیت های دستگاه های اجرایی به ویژه روابط عمومی ها نیازمند این است که ارتباط مناسب و کارآمدی در حوزه رسانه و تعامل با رسانه ها شکل گیرد تا براساس این تعامل بتوانیم تعریف و تبیین درستی از حقوق شهروندی در سطح جامعه داشته باشیم.

وی با بیان اینکه باید حقوق شهروندی را از موضوع دولتی به یک مسئله عام و جامعه شمول تبدیل کرد، همکاری و تلاش بخش حاکمیتی و مردمی در حوزه حقوق شهروندی را ضروری دانست.

به گفته عطاپور حقوق شهروندی یکی از آرمان های ملی مردم ایران بوده است و حداقل در 200 سال اخیر از مهم ترین خواست های ملت ایران بوده است، از انقلاب مشروطیت که مردم به دنبال عدالت خانه بودند تا پیروزی انقلاب اسلامی که باز مردم ندای جمهوری اسلامی و استقلال آزادی را سر دادند همه جهت گیری ها این بود که ما می خواهیم نظام ارباب رعیتی را به نظام دولت ملتی و شهروندی تبدیل کنیم.

بحث حقوق شهروندی فراجناحی است

وی خاطرنشان کرد: بحث حقوق شهروندی شرعی، قانونی و فراجناحی است و به دنبال خیر مشترک و خیر جمعی برای عموم جامعه است بنابراین در این زمینه هیچ نوع تضادی بین گروه های مختلف سیاسی و جناحی نباید وجود داشته باشد و همه باید کمک کنند تا حقوق شهروندی به عنوان یک آرمان تاریخی مردم ایران هم در این دولت و هم دولت های آتی بتواند محقق شود.

مدیرکل امور اجتماعی استانداری آذربایجان غربی متذکر شد: حقوق شهروندی یک بحث اساسی، شرعی و برگرفته از فصل سوم قانون اساسی هست و همه ما معتقد هستیم که قانون اساسی نیز برگرفته از تعالیم عالیه اسلام، قرآن کریم، سخنان و احادیث ائمه اطهار است.

وی ادامه داد: حقوق شهروندی حوزه مساوات و برابری است، به دنبال شفافیت، پاسخگویی، قانون گرا کردن مسئولان و مردم و حکمرانی خوب است.

عطاپور تاکید کرد: باید در کنار عرصه فرهنگی به دنبال عرصه فردی و جمعی نیز باشیم که حقوق شهروندی در عرصه وسیع انسانی به وجود آید و استفاده از این همایش‌ها و جلسات می‌تواند در جاری کردن حقوق شهروندی به مسئولان و اصحاب رسانه کمک به سزایی کند.

سخنران بعدی این همایش رئیس دانشگاه علمی کاربردی فرهنگ و هنر کشور بود.

پایه گذار حقوق شهروندی در ایران باستان کوروش کبیر است

محمد سلطانی فر اظهار کرد: پایه گذار حقوق شهروندی در ایران باستان کوروش کبیر است که بعد از فتح بابل مواردی را اشاره می کند که امروز دنیا نسبت به آن به عنوان آثار جهانی حقوق بشری نگاه می کند.

او افزود: اعطای حقوق اجتماعی، آزادی به ملل تابعه، اعطای حقوق کارگری، تساوی افراد در مقابل قانون و منع برده داری جزو نقاط مهمی هستند که در موضوع حقوق شهروندی مطرح هستند.

استاد ارتباطات ادامه داد: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی اولین بار که بحث حقوق شهروندی به معنا و ادبیات امروزی مطرح شد به 20 فرودین 83 برمی گردد که اصطلاح و واژه حقوق شهروندی توسط قوه قضاییه وارد نظام حقوقی ایران شد و در نهایت رئیس  مطردولت یازدهم در آذر 95 در 120 ماده در 22 بند کلی و 5 الحاقیه بحث حقوق شهروندی را مطرح کردند.

شهروندان باید الزامات حقوق شهروندی را بدانند

وی با تاکید به اینکه شهروندان باید الزامات حقوق شهروندی را بدانند، با حقوقشان آشنا شوند و بعد مطالبه گری کنند، خاطرنشان کرد: استیفای حقوق شهروندی بدون آگاهی، توانمندسازی و مسئولیت پذیری همه شهروندان نسبت به حقوق - تکالیف و منافع عمومی امکان پذیر نیست لذا آموزش اولویت اصلی در این زمینه است و باید از آموزش و پرورش شروع شود.

سلطانی فر با تاکید به اینکه وظیفه رسانه ها در قبال حقوق شهروندی دادن اطلاعات به مردم و تبیین بند بند حقوق شهروندی است، تصریح کرد: آگاهی بخشیدن به جامعه نسبت به حقوق شهروندی از وظایف رسانه هاست و متولیان رسانه ها باید به تقویت فضای پرسشگری در جامعه کمک کنند.

وی دانستن حق مردم است و وظیفه دولت و رسانه‌ها در قبال حقوق شهروندی با در اختیار گذاشتن اطلاعات، ایجاد حق پرسشگری برای آحاد مردم است، افزود: جلوگیری از ترویج خشونت و تقویت راهکار مذاکره و گفتگو در حل و فصل مناقشات از مهمترین دستاوردهای رسانه ای حقوق شهروندی است و رسانه ها می توانند با آموزش های خود زمینه تشخیص مطالب درست از نادرست و مطالب تحریف شده درچرخه اطلاعات به ویژه فضای مجازی را فراهم کنند.

مسئولان نسبت به نقادی واکنش مناسبی از خود نشان نمی‌دهند

رئیس دانشگاه علمی کابردی فرهنگ وهنر کشور با بیان اینکه مسئولان ما نسبت به نقادی واکنش مناسبی از خود نشان نمی‌دهند و در مقابله با سئوالات مردم تلاش در فرار از پاسخ‌گویی دارند، اضافه کرد: امروز باید بحث حقوق شهروندی را با محوریت رسانه نظاره کنیم و رسانه باید جایگاه بالای خود در احیای حقوق شهروندی را قدر بداند.

سلطانی‌فر بیان کرد: مسئولان ما نسبت به نقادی واکنش مناسبی از خود نشان نمی‌دهند و در مقابله با سئوالات مردم تلاش در فرار از پاسخ‌گویی دارند؛ اگر فضای پرسش را ایجاد کنیم پس از گذشت مدت زمانی مسئولانی که به‌دنبال گریز از سؤالات مردم هستند هم مجبور می‌شوند تا پاسخگو باشند.

منشور حقوق شهروندی نویدبخش آغاز اقداماتی بزرگتر است

وی با بیان اینکه منشور حقوق شهروندی نویدبخش آغاز اقداماتی بزرگتر است، یادآور شد:  با توجه به متن منشور و اینکه حقوق شهروندی در پنج حوزه اساسی شامل حقوق سیاسی، مدنی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی لحاظ شده است به نظر می رسد در صورت داشتن ضمانت اجرایی تاثیر بسزایی در توجه به اصل عدم تبعیض و تساوی همه افراد و گروه‌ها در برابر قانون بدون هرگونه ملاحظه‌ای از قبیل جنسیت، قومیت، مذهب و گرایش‌های سیاسی-اجتماعی، ارتقای فرهنگ عمومی، گسترش مطالبات همگانی و مقابله با هرگونه تعرض به حقوق شهروندی، رضایتمندی شهروندان، تحقق عدالت همه جانبه در جامعه و در کل تقویت منافع ملی و ... که در متن بیانیه رئیس جمهوری عنوان شده است، خواهد داشت و ماحصل آن چیزی نخواهد بود جز تقویت منافع ملی.

اولین خالق حقوق شهروندی خداوند متعال است

سپس مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان غربی پشت تریبون رفت و سخنان خود را اینگونه آغاز کرد: اولین خالق حقوق شهروندی خداوند متعال است به طوری که شارع مقدس، نبی مکرم اسلام و ائمه معصومین، این حق را برای مردم قائل شدند.

حجت الاسلام والمسلمین محمدباقر کریمی اظهار کرد: کلمه حق‌الناس یک معنی جز حقوق شهروندی ندارد به طوری که اتهام، سخن چینی، نسبت دادن حرف کذب و غیبت فردی که از مصادیق نقض حقوق شهروندی هستند را امری مذموم می داند.

وی افزود: این تیزهوشی ریاست محترم جمهوری را می رساند که از این مبنا و ریشه تاریخی و دینی استفاده و دوباره این ادبیات و گفتمان را در بین آحاد جامعه مطرح می کند.

بهره‌مندی از سرمایه‌های اجتماعی ضروری است

کریمی اضافه کرد: امروز حکومت ها جهت ادامه دوام حکومتی خود نیاز به قدرت دارند و این قدرت نیازمند سرمایه های مختلف معنوی و مادی هستند و در این راستا استفاده از سرمایه‌های مادی و معنوی هر دو با همدیگر نیاز است و حکومت ایران اسلامی از سرمایه معنوی الهی بهره‌مند است و بهره‌مندی از سرمایه‌های اجتماعی در این میان نیز ضروری است.

وی با اشاره به اینکه رسانه ها واقعیت ها را بازگو می کنند و به دنبال احقاق حقوق شهروندی هستند، متذکر شد: با توجه به فضای سایبری رسانه ها باید تلاش کنند تا اعتماد و سرمایه اجتماعی که به زحمت به دست آورده اند را از دست ندهند.

کریمی یادآور شد: در بحث اعتمادسازی نیاز است که دست به دست هم دهیم تا مردم را نسبت به نظام دلگرم نگه داریم و الگوی ما مقام معظم رهبری باشد که آرامش خاطر را در جامعه تزریق می کنند.

بحث احقاق حقوق شهروندی توسط اصحاب رسانه انجام می‌شود

وی تصریح کرد: بحث احقاق حقوق شهروندی توسط اصحاب رسانه انجام می‌شود و فضای مجازی که امروزه برای خود فضای واقعی تلقی می‌شود و به یک حقیقت تبدیل شده است باید روز به روز بر اعتماد رسانه‌ها و اصحاب رسانه افزوده شود تا یک گام مؤثر در حفظ نظام جمهوری اسلامی و رعایت حقوق شهروندی برداشته شده باشد.

پایان بخش این مراسم تجلیل از شش رسانه برتر در حوزه حقوق شهروندی تجلیل به عمل آمد.

انتهای پیام/