برای تحلیل عملکرد دولت روحانی از فریم تحول خواهی، ابتدا بایست به این نکته تکراری اما همیشه مغفول مانده توجه داشت که روحانی تحت چه شرایطی روی کار آمد؟ و سقف و کف مطالبات اولیه‌ی ما ازاو به عنوان یک تحولخواه چه بوده است. بی‌شک کم‌ترین کسی سقف مطالباتش از دولت روحانی فراتراز رفع حصر و گشایش بزرگ سیاسی بوده است. چه آنکه هر هوشمندی می‌توانست درک کند مطالبات بزرگتر از آن را باید درپی پیدایش شرایط و قراینی طرح کرد که دست دولت به مراتب بازترباشد. 
بدیهی است که کف مطالبات هم بر عملکرد مبتنی برعقلانیت و پرهیزاز اتخاذ تصمیمات احساسی در روندهای جاری کشور تکیه می‌زد؛ همان اصلاح مشی برجای مانده از دولت قبل. و اگر بخواهیم از سقف و کف مطالبات، حدوسطی را برگزینیم، طبیعتا به همان توقع نرمالیزاسیونِ ساختارهای قدرت بلوکه دردستان اقتدارگرایان و تعدیل زخم‌ها و التهابات جامعه خواهیم رسید. مطالبه‌ای که دولت روحانی تقریبا در آن نمره قبولی می‌گیرد. هدف از طرح این مباحث آن بود که بدانیم دولت آنقدرها هم ازابتداتا به امروز درانفعال غرق نشده است اما باب نگرانی و دغدغه مندی همچنان باز است. آن هم رخوت در حوزه هایی که دست دولت به مراتب برای تغییر بازتربود و کندعمل شد.
انفعالی که اعتدال و میانه روی را در برخی حوزه‌ها به میانه گرایی کشاند و حتی گاه ازآن هم عدول کرده و این حوزه‌ها به جولانگاه رقبای دولت تبدیل شده است. دولت اگرچاره‌ای نیندیشد قطعا صدمه بیشتری را ازاین انفعال در ماه‌های پایانی خواهد دید. شاید حتی به مدد این بی رمقی تقدیم آرایش به رقبا را نیز درایام انتخابات به نظاره بنشیند. وعملکرد تیمهای بعضا کند، بیش از اندازه محتاط و بی انگیزه‌ای که اطراف اورا احاطه کرده اند، بزرگترین چالش او برای پیروزی درانتخابات پیش رو باشند.
اما گویی این انفعال مسری است. بدنه‌ی جریان اصلاحات نیز درانفعال به سر می‌برد. احزاب و دسته جات تحولخواه ایران هم دراین برهه جای تجدیدقوا،‌ترمیم تشکیلاتی و معرفی و ابرازگفتمان به رکود و نشیمنی گرم دلخوش کرده اند. و اندک بهره‌ای از هوای نیمه شاداب سیاسی فعلی نمی‌برند. و آدمی در بهت می‌ماند که شعار پرهیز ازکنش صرفا انتخابات به انتخابات، چه زمانی می‌خواهد ازورطه تکرارنوارگونه دهانی و زبانی خارج شده و جامه عمل بپوشد؟! 
نباید احزاب اصلاح طلب نیز از دایره نقد اینچنینی خارج باشند. نقد انفعال احزاب، حکم سوزنی است برای جوالدوزفروکردن به دولت. و مادامی که خود دررکود به سر می‌بریم و توان و اراده طرح مطالبات را نداریم، توقع کنش فعال از دولت، گزاره‌ای گزاف نیست؟
هیچ اندیشیده‌ایم که شاید پیروز انتخابات96  نباشیم؟ بعنوان یک کنش گر هوشمند، درصدی از پیش بینی را برای عدم تاثیرگذاری دوپینگهای دقیقه نودی کنارگذاشته‌ایم؟ . . . علاوه بردولت، جریانات حامی وی نیز باید پاسخگوی انفعال خود باشند و باید بدانها یادآور شد هدفی را کزبرای آن روحانی را برگزیدند تا با تلطیف فضای قهراندود سیاسی، موجبات حیات دوباره سیاسی – اجتماعی اصلاح طلبان را فراهم کند. و امروز دربرابر جولان فعالانه رقیب، به سکوت و حفظ وضعیت موجود قناعت کرده‌اند و تمامی تقصیرات را به گردن دولت می‌اندازند؛ و گاه توقع دارند روحانی نقش سردبیر نشریه، دبیر حزب و سمپات سیاسی را نیز خودش برعهده بگیرد. 
یادمان نرود که ما نیز همچون دولت به همان‌ اندازه که از کنش فعال و طرح مطالباتمان سود خواهیم برد، از رکودمان آسیب جدی خواهیم دید. شاید استنتاج ازاین معادله کمی سخت و زمان بر باشد، اما بدیهی است که خروج از انجماد خودخواسته سیاسی احزاب و دسته جات اصلاح طلب، یخ دولت را نیز بازخواهد کرد. وحتی اگر به این گزاره هم منتج نشود، لااقل در برابر مطالبات مردم سرافراز و آبرومند باقی خواهیم ماند. زمان به سرعت در حال گذرست...

روح الله قاسم زاده