سازمانهای مردم‌نهاد یا سمن‌ها چند سالی است که به جای واژه «NGO» برگزیده شده است. در حقوق عمومی‌سازمان‌های مردم نهاد به عنوان واسطه بین مردم و حکومت به تامین اهداف دو طرف کمک می‌کنند.
یکی از مظاهر مردم‌سالاری یا دموکراسی آن است که اداره جامعه به همت و توان افراد آن جامعه، متکی باشد. در دکترین‌های نوین حکمرانی قاعده بر این است که امور جامعه به‌دست توانمند همان شهروندان اداره شود و نقش دولت به امور کلان، برنامه‌ریزی ساختاری و عملیاتی و نظارت بر روند کلی جامعه محدود شود. طی سه دهه گذشته، سازمانهای غیردولتی نقش بسیار مهم و کلیدی را در موضوعاتی همچون محیط‌زیست، توسعه، خلع سلاح، کمک‌های انسان‌دوستانه، رفع نابسامانی‌های اجتماعی، حقوق بشر و... برعهده گرفته و متناسب با تحولات جهانی، این نقش را به خوبی نیز ایفا کرده‌اند.
منظور از این قبیل سازمانها، تشکل‌هایی است که عموما توسط تعدادی از گروه‌های غیرسیاسی و به صورت داوطلبانه با رعایت مقررات مربوط و با اهداف غیرانتفاعی تاسیس می‌شوند و به فعالیتهای اجتماعی مبادرت می‌ورزند.
امروزه با لحاظ گستردگی این قبیل نهادها، ملاحظه می‌کنیم که این سازمانها در عمل نقش بسیار مهمی‌را به عنوان واسطه بین فرد فرد مردم و قوای حاکم ایفا می‌کنند. هرچند این سازمانها بخشی از ساختار دولت محسوب نمی‌شود، می‌توانند تاثیرات خاصی بر روند حکمرانی بر جای بگذراند.
NGO ها یا سازمانهای غیردولتی باید دارای چهار مشخصه اصلی باشند:
۱- از وابستگی مستقیم به هر حکومتی آزاد باشند.
۲-فعالیتهای سیاسی و وابستگی به احزاب سیاسی نداشته باشند.
۳-غیرانتفاعی باشند و فعالیت اقتصادی نکنند.
۴-فاقد فعالیتهای خشونت‌آمیز بوده و با گروه‌های بزهکار مرتبط نباشند.
در توضیح این چهار شرط باید گفت:
1. سازمانهای مردم‌نهاد، غیردولتی هستند بدین معنی که تأسیس آنها بر اساس تصمیم دولتی و در چارچوب بودجه عمومی قرار نمی‌گیرد بلکه اشخاص حقیقی یا حقوقی خصوصی مؤسس آنها هستند؛ البته سازمانهای مردم‌نهاد و مجموعه دولت دارای ارتباط و اثرات دوجانبه هستند. سازمانهای مردم‌نهاد تمایل به استقلال دارند بدین معنی که سازمان مردم‌نهاد سعی می‌کنند برای تحقق اهداف خود در چارچوب قوانین موضوعه تا حد ممکن از درجه استقلال بالایی برخوردار باشند و زیر نفوذ صاحبان قدرت یا گرایش‌های مختلف قرار نگیرند.
2. سازمانهای مردم‌نهاد غیرسیاسی هستند و این اهداف غیر سیاسی در بردارنده فعالیتی هستند که مشمول ماده یک قانون احزاب نمی‌شوند.
3. سازمانهای مردم‌نهاد غیرانتفاعی هستند؛ بدین معنی که دست یافتن به درآمد و سود و انجام فعالیتهای تجاری و صنفی انتفاعی به منظور تقسیم منافع بین اعضا مؤسسان، مدیران و کارکنان هدف سازمان نیست، هرچند که این ویژگی، سازمان مردم‌نهاد را از دستیابی به درآمد برای اداره امور خود باز نمی‌دارد.
4. سازمانهای مردم‌نهاد در عین حال که ممکن است مخالف جهت گیری‌های کلی حکومت باشد، اما به لحاظ مدنی بودن رفتارهایشان به هیچ وجه با گروه‌های خشونت آمیز و مجرمین هم راستا نمی‌شود.)خبرگزاری تحلیلی خبرآنلاین- جای خالی قانونی مدون برای سازمانهای مردم‌نهاد)
مدیرکل فرهنگی اجتماعی استانداری آذربایجان غربی با اشاره به اهمیت تشکیل و فعالیت سازمانهای مردم نهاد می گوید: حضور سازمانهای مردم نهاد در کنار دولت می تواند در خیلی از موارد تاثیرگذار و نقش مهمی در سطح جامعه ایفا کند لذا تلاش دولت در راستای افزایش مشارکت اجتماعی و استفاده از تمام ایده ها است، چرا که بسیاری از مسائل و مشکلات جامعه به راحتی توسط سازمانهای مردم نهاد قابل حل است.
هوشنگ عطاپور می افزاید: دولت به تنهایی قادر به حل مسائل و مشکلات فرهنگی و اجتماعی جامعه نیست و نقش سمن ها و نهادهای مردمی بسیار موثر و تاثیر گذار است.
وی اظهار می دارد: تجربه نشان داده که خرد جمعی و بهره مندی از ایده ها و تجربیات نخبگان و صاحب نظران بسیاری از مصائب و مشکلات جامعه را هموارتر کرده است.
مدیرکل فرهنگی اجتماعی استانداری آذربایجان غربی می گوید: 225 سمن و سازمان مردم نهاد در حوزه های مختلف در این استان فعالیت دارند.
وی ادامه می دهد: نمایشگاه فرهنگی توانمندیها و فعالیتهای سازمانهای مردم نهاد، مهر ماه امسال با هدف آشنایی بیشتر مردم با سازمانهای مردم نهاد و فعالیت های آنان و آشنایی بیش از پیش این سازمانها با هم برگزار می شود .
وی می افزاید: همکاری تنگاتنگ ارگانها و سازمان های اجرایی با بخش خصوصی و سازمان های مردم نهاد تحت پوشش می تواند در راستای کیفی سازی این نمایشگاه نقش عمده ای داشته باشد.
عطاپور می گوید: دو محل نمایشگاه های بین المللی پارک جنگلی و نمایشگاه فرهنگی ارومیه برای برگزاری این نمایشگاه در نظر گرفته شده است که پس از کار کارشناسی یکی از این دو محل انتخاب نهایی می شود.
وی ادامه می دهد: هماهنگی ایجاد شده با فرمانداریها یکی از راه های اساسی برای اطلاع رسانی بیشتر در بین سمن های شهرستانی و بالا بردن سطح کیفی این جشنواره است.
به گفته عطاپور برگزاری برنامه های جنبی شامل کارگاه های آموزشی ، تخصصی ، علمی و برنامه های فرهنگی از دیگر مواردی است که انتظار می رود در حاشیه نمایشگاه و جشنواره سمن ها مورد توجه قرار گیرد.
انتهای پیام/ |
