گشت و گذار نوروزی، در سر سربلند ایران زمین و دور تا دور نگین فیروزه‌ای آذربایجان، شور و حال خاصی دارد... به خصوص برای هموطنانی که هم خواهان دیدن تاریخ‌اند و هم مشتاق طبیعت گردی.

نوروز، بهانه خوبی برای سفر است؛ بهانه‌ای با شکوفه‌های رنگین و خاطراتی به شیرینی سوغاتی‌های رنگارنگ شهرهای ایران زمین. این گشت و گذار برای دیدن زیبایی‌های پیدا و پنهان آذربایجان، شور و شوقی دیگر دارد و بی‌شک تجربه‌های بسیاری همراه خواهد داشت. دریاچه ارومیه که در سال‌های اخیر و پس از آسیب‌های فراوان در حال بازیافتن زندگی خویش است، مقصد خوبی برای تاریخ و طبیعت گردی است...

دریاچه ارومیه، فقط بزرگترین دریاچه آب شور جهان نیست؛ فقط مهم‌ترین زیستگاه آرتیما اورمیانا نیست؛ فقط معدن میلیون‌ها تن نمک نیست؛ دریاچه ارومیه، یادگاریست نمکین از دوران‌های دور با خاطراتی که شنیدنشان مانند دیدن نیست. دور تا دور دریاچه ارومیه گشتن، سخت است؛ چون گزیدن تعدادی از دیدنی‌های طبیعی و تاریخی و تفریحی بسیاری که در این مسیر نمکی وجود دارد و صرف نظر کردن از تعداد دیگری، کاری دشوار می‌کند.

با تمام این اوصاف و با زخم‌هایی که از بی‌آبی و خشکسالی سال‌های اخیر به تن این آبی آرام نشسته، دریاچه ارومیه هنوز جاذبه‌ای فراموش نشدنی است.

در سال‌های اخیر و با معرفی جاذبه‌های گردشگری و تاریخی استان‌های مختلف کشور، شمال غرب ایران و استان‌های آذربایجان‌غربی و آذربایجان‌شرقی با توجه به ویژگی‌های خاص جغرافیایی، هوای مطبوع، بناهای تاریخی کهن، محوطه‌های طبیعی مختلف، امکانات اقامتی و البته سوغاتی‌های بسیار و خوردنی‌های خوشمزه، مقصد بسیاری از هموطنان و گردشگران خارجی بوده است.

مسیر گردشگری دور دریاچه ارومیه اما مسیری خاص است که بیشتر مورد توجه علاقمندان به سفرهای هیجان انگیز برای سیر و سیاحت در شمال غرب ایران زمین واقع می‌شود.

*سفر برف

آغاز این سفر ماجراجویانه، نقطه‌ای تاریخی است. قره کلیسا، نهمین بنای ثبت شده کشورمان در فهرست آثار جهانی یونسکو، آرام و با اقتدار به دشت‌های چالدران می‌نگرد.

برای دیدن کلیسای «سنت تاتاوس» که به نام «سنت تاتاووس»، «سنت تادئوس» یا «قره‌کلیسا» هم شناخته می‌شود، باید تا روستای «قره‌کلیسا» از توابع سیه چشمه شهر چالدران در استان آذربایجان غربی رفت و بنایی را دید که تاریخ ساختش به قرون اولیه پس از ظهور مسیح (ع) و زمان فرستاده شدن مبشرین مسیحی به نقاط دور و نزدیک جهان مربوط است؛

به این منظور با مبدا قرار دادن شهر تبریز می‌توانیم از طریق جاده تبریز ـ صوفیان به سمت مرند برویم 61 کیلومتر از راه را طی کرده‌ایم، با طی حدود 14 کیلومتر دیگر می‌توانیم به یامچی برسیم و با ادامه مسیر 69 کیلومتری تا قره‌ضیاالدین به جاده‌ای متصل شویم که تا ابتدای جاده ورودی کلیسا در حدود 42 کیلومتر فاصله دارد و پس از آن باید وارد جاده فرعی متصل به کلیسا شویم و پس از طی حدود 7 کیلومتر، می‌توانیم این کلیسای سیاه و سفید را بر روی تپه ماهورهای منطقه ببینیم.

سنت تاتاووس؛ زیبای سنگی

در محوطه کلیسا و بالای درب ورودی به محوطه کلیسا می‌توانیم کتیبه‌ای در مورد احداث بنا و تاریخچه آنرا را ببینیم. همچنین دور تا دور گنبد این بنا در حاشیه اتصال گنبد به بدنه بنا، تصاویری اسطوره‌ای روی سنگ حجاری شده‌اند، تصاویری از انسان‌هایی که با موجودات اساطیری و عجیب در نبرد هستند و گویی به روزهای نخست زندگی انسان با نگرشی رمزگونه پرداخته‌اند. یکی از بیشترین نقوشی که بر بدنه بیرونی بنا، بر دل سنگ حجاری شده، تصاویر مختلفی از انواع صلیب‌های مرسوم آن دوران با تزیینات بسیار ظریف هست، اتفاقی که می‌توان گفت در دیگر کلیساهای تاریخی با این گستردگی و تنوع دیده نمی‌شود.

حجره دانشجویان دینی، مقبره ساندوخت، قبرستان قدیمی و دشت چالدران از دیگر دیدنی‌های این محوطه است.

*خوی؛ در محضر شمس

مقصد بعدی شهر خوی است. برای رسیدن به خوی باید چالدران حدود 42 کیلومتر در مسیر جاده جنوب به سمت زورآباد گز کنیم و بعد از آن حدود 47 کیلومتر به سمت خوی در جاده جنوبی حرکت کنیم. طی این مسیر زمانی در حدود یک ساعت و نیم لازم دارد سپس ما در شهری هستیم که بیش از همه با نام شمس تبریزی و مزار منحصر به فرد او شناخته می‌شود.

برای اقامت در خوی می‌توانیم در مهمانپذیرهای پرتعداد این شهر یا هتل زمرد و هتل ثمین که هر دو در نزدیکی فرودگاه خوی هستند بمانیم.

دیدن خوی را با مقبره شمس آغاز می‌کنیم؛ محوطه‌ای که بعد از مراسم هشتصدمین سالگرد مولانا رنگ و بوی زیباتر به خود گرفته است. محوطه‌ای با چندین مقبره که با شیشه حفاظت شده‌اند و مناره‌ای مزین به شاخ بز که در دوره صفوی به حرمت حضرت شمس بنا شده است.

پس از دیدن عمارت تاریخی شهرداری خوی با گچبری‌های گل و بوته‌ای رنگارنگ، بازار تاریخی و دروازه سنگی بازار با نقش 2 مار و صرف ناهار در کبابی‌های بازار خوی، سری به مقبره پهلوان پوریای ولی می‌زنیم که در کمال سادگی در شهر خوی قرار دارد و در دست بازسازی و مرمت است. کلیسای سورپ سرکیس که در محله امامزاده ‌قرار دارد هم پیشنهاد دیگری برای خوی‌گردی تاریخی است.

پل ممیند، پل خاتون، کاروانسرای عباسی، خان، کاروانسرای قطور، مسجد چورس، مسجد داغ آغلیان، حمام خان‌بیگ، سنگ نوشته بسطام و قلعه‌های دختر از دیگر دیدنی‌های خوی است که اگر قصد ماندن داشته باشیم و وقتتان یاری کرد می‌توانیم ببینیم.

ترک شهر خوی، بدون تخمه آفتابگردان و تخمه کدوی مرغوب خوی ممکن نیست!

*سلماس؛ پادشاه در کوه

بعد از گشت و گذار در خوی، به سمت مقصد بعدی یعنب سنگ نگاره خان تختی در شهر سلماس می‌رویم.

جاده خوی تا سلماس مسافتی حدود 46 کیلومتر دارد و می‌توان این مسیر را در زمانی حدود 40 دقیقه طی کرد. به این منظور باید از بلوار ولیعصر خوی و بلوار آیت‌الله خویی به سمت بازارچه مرزی خوی که در سمت راست جاده قرار دارد رفت. در این بازارچه می‌توانیم انواع لباس، لوازم بهداشتی و شوینده و خوراکی‌های مختلف را تهیه کنیم و سپس به مسیر ادامه دهیم.

برای صرف غذا هم می‌توانیم در انتهای این جاده و حدود 6 کیلومتر مانده به سلماس در غذاخوری کوثر از غذاهای رسمی و محلی استفاده کنیم تا به سلماس برسیم. برای دیدن کتیبه خان تختی باید جاده خروجی سلماس را در مسیر جنوب شرقی مسافتی در حدود 20 کیلومتر ادامه داد تا به محوطه مقابل پله‌های منتهی به کتیبه رسید. کتیبه خان تختی روی کوه‌های پیرچاوش در دوره ساسانیان کنده‌کاری شده و شاپور اول ساسانی را سوار بر اسب در حالی که والریانوس رومی در مقابلش زانو زده نشان می‌دهد.

*ارومیه؛ به دنبال نقل و نبات

بعد از این تاریخ‌گردی دلپذیر، نوبت به شهر بیدمشک و نقل و عرقیجات گیاهی می‌رسد. ارومیه، شهر زیبا و شیرینی است که عطر نقل بیدمشک از هر گوشه آن به مشام می‌رسد.

برای رسیدن به این شهر مسیری در حدود 91 کیلومتر را پیش رو داریم و حدود یک ساعت و ربع در راه خواهیم بود. این سفر از میدان خروجی سلماس به سمت کمربندی و بعد از جایگاه CNG مرادخانی آغاز می‌شود و به ورودی شهر ارومیه که در کنار کارخانه ایران‌خودرو ارومیه است ختم می‌شود.

در شهر ارومیه دیدنی و خوردنی فراوان است. برای شروع می‌توانید به دیدن بیای تاریخی سه گنبد بروی، سه گنبد نام برجی در جنوب شرقی ارومیه است که در محله بازار باش خیابان استاد برزگر قرار دارد و دور تا دورش خانه‌های مسکونی قرار گرفته است؛ در محوطه بنای سه گنبد، موزه سنگ ارومیه نیز برپا و آماده بازدید است. عکس گرفتن در ورودی گنبد و با آجرهای تراش دارش را فراموش نشود!

کلیسای حضرت مریم(س) که خیلی‌ها به آن ننه مریم می‌گویند، دیدنی‌های دیگر ارومیه است که در مرکز شهر و در خیابان خیام، کوچه کلیسا قرار دارد. این کلیسا از قدیمی‌ترین و مهم‌ترین کلیساهای ارومیه است و بنای اولیه آن، مربوط به قرن اول میلادی است. برای بازدید اما باید از مسئولان کلیسا اجازه بگیریم.

و مانند بیشتر شهرهای ایران، ارومیه هم بازار زیبایی دارد. بازار سنتی ارومیه در بافتی قدیمی و در جنوب شرقی شهر قرار دارد که البته همراه با تغییر شیوه زندگی، دستخوش تغییرات زیادی شده است. قدیمی‌ترین بخش‌های باقی مانده آن، به دوره صفویه تعلق دارد. ویژگی دیگر این بازار دیدن فعالیت مشاغلی مانند آهنگری، پنبه‌زنی و لحاف‌دوزی، خیاطی است و البته همه جور خوردنی هم در بازار یافت می‌شود.

نقل بیدمشک درشت، نقل بیدمشک ریز، نقل گردویی، حلوای هویج و حلوی گردو با قیمت‌هایی در حدود 12 تا 16 هزار تومان از بهترین و خوشمزه ترین سوغاتی‌های سفر به ارومیه هستند.

*حسنلو؛ جام دل دل تپه

برای دیدن تپه حسنلو، تپه‌ای تاریخی که سال‌های بسیاری میزبان جام ارزشمند موسوم به حسلنو بوده، باید ارومیه را به مقصد محمدیار ترک کرد. برای این کار مسیری حدود 78 کیلومتری در مقابل داریم که از رشکان و بندر حیدرآباد هم می‌گذرد. بعد از رسیدن به محمدیار باید وارد جاده به سمت نقده شد و حدود 10 کیلومتر را پیش رفت. تپه حسنلو از 14 تپه باستنی تشکیل شده که در شمال شرقی نقده و در کنار روستایی به همین نام قرار دارد.

با دیدن محوطه وسیع تپه، ناخودآگاه به 6 هزار سال قبل از میلاد می‌‌روید و با دیدن تصاویری از جام زرین بی‌مانند خفته در دل این تپه، به دنیای امروز بازمی‌گردید. علاوه بر تپه، امکان دیدن دژ و باروهای دفاعی حسنلو را هم دارید که در همین محوطه و در کنار بقایی قلعه دیده می‌شود.

*غار سهولان؛ آبراه زیرزمین

دیدنی بعدی این گشت و گذار بهاری دور دریاچه ارومیه، غار سهولان است. برای این منظور اما باید ارومیه را به سمت نقده ترک کنیم و بعد از ان از نقده به مهاباد بروید. مسیر نقده به مهاباد در حدود 52 کیلومتر مسافت دارد و چیزی کمتر از سه ربع ساعت از ما وقت می‌گیرد. برای خروج از نقده به سمت خیابان بهشتی که در شرق شهر قرار دارد بروید در مسیر جاده محمدیار-نقده در بلوار شهید رجایی برویم.

در محمدیار هم بعد از فلکه شهرداری، در مسیر بلوار ولایت قرار خواهیم گرفت و بعد از اینکه در خروجی محمدیار در پمپ CNG باک خود را پرکردیم، به سمت مهاباد می‌رویم.

بعد از رسیدن به مهاباد باید جاده‌ای فرعی به طول حدود 42 کیلومتر را طی می کنیم. به این منظور بعد از طی بلوار شمس برهانی در مهاباد به سمت جنوب رفته و به غاری میان مهاباد و بوکان خواهیم رسید که به نام غار لانه کبوتر هم مشهور است. غار سهولان غاری آهکی است که به خاطر زندگی کبوترهای گوناگون به نام غار لانه کبوتر هم مشهور شده است.

بعد از تهیه بلیط و ورود به محوطه بیرونی غار، بهتر است لباس‌های گرم‌تری بپوشیم و بعد وارد غار شویم زیرا دمای داخل غار با بیرون آن چیزی مابین 15 تا 20 درجه تفاوت دما دارد! در این غار زیبا که یادگاری از هزاره دوم قبل از میلاد است، امکان قایق سواری با رعایت کلیه نکات ایمنی را داریم و در مسیر می توانیم از شکل‌های آهکی غار که مانند دلفین، پرنده، توت فرنگی و امثال آن هستند و با نور پردازی مشخص شده‌اند عکس بگیریم.

*میاندوآب؛ پل زرین و سیمین

پس از بازگشت به شهر مهاباد، می‌توانیم غذایتان را در کنار سد این شهر و غذاخوری‌های باصفایش که در محوطه روباز قرار دارند صرف کنیم. جوجه کباب این غذاخوری‌ها مثال‌زدنی است و البته می‌توانیم نوعی غذای نانی محلی به نام کلانه را هم به همراه دوغ به عنوان ناهار ویژه سفر انتخاب کنیم.

حالا دیگر وقت رفتن به سمت میاندوآب است. شهری که در میانه اش دو رودخانه زرینه رود و سیمینه رود در زیر پلی قدیمی به هم می رسند و به همین دلیل به میان دو آب مشهور شده است. به این منظور مسیری حدود 50 کیلومتری را پیش رو داریم و حدود 40 دقیقه در راه خواهیم بود. برای خروج از مهاباد از خیابان شافعی به سمت بلوار ماموستا هیمن رفته تا به پمپ بنزین می رسیم. این جاده مستقیم شما را به میاندوآب و بلوار باکری این شهر می رساند.

پل مشهور میاندوآب هنوز هم در مسیر اصلی عبور مرور است و در ادامه راهتان به سمت بناب، از روی آن عبور خواهید کرد. هرچند رودخانه‌های زیر پل دیگر به پر آبی سال‌های گذشته نیستند اما تلاقی این دو رود هنوز هم منظره جالبی است.

انتهای پیام/