محمدعلی خالق‌نژاد/ قلم زبان عقل و معرفت انسان‌هاست و بیان کننده اندیشه و شخصیت صاحب آن است. قلم زبان  دوم انسان‌هاست. هویت، چیستی و قلمرو قلم بسیار گسترده تر از آن است که در بیان بگنجد.

هرگونه رشد و پیشرفت، پیروزی و آرامش و معرفت و شناخت ریشه در قلم دارد. تمدن ها، تجربه های تلخ و شیرین و علوم با نوشتن ماندگار می شوند.

در اهمیت نگارش و نوشتن همین بس که سندی است ماندگار، عمیق و دقیق و فکر نویسنده و صاحب قلم است که بر روی کاغذ می‌نشیند و می‌تواند هدایت‌گری بشری را عهده‌دار باشد و یا ذلت آن را رقم بزند.

«سوگند به قلم و به آنچه می‌نویسد»، «قلم تو، رساترین و گویاترین چیزی است که از سوی تو سخن می‌‌گوید»، «قلمی فایده دارد كه بیدارگر توده‌های مردم باشد»، «اگر جامعه‌ای قلم‌های آزاد و فهمیده را از دست بدهد، خیلی چیزهای دیگر را هم از دست خواهد داد». این‌ها همه جملات و عباراتی است که بر ارزشمندی و اهمیت قلم و نوشته تاکید دارند. قلمی که نه ریشه در تاریخ ایرانیان، که ریشه در تاریخ بشریت دارد.

سال 1381 بود که به پیشنهاد انجمن قلم ایران و با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی چهاردهم تیر به عنوان روز قلم در تقویم رسمی کشورمان ثبت شد.

روزی که اگرچه در میان مردم مهجور مانده، اما بودنش قوت قلبی است برای اهالی قلم و اندیشه. قلمی که در تاریخ از دیرباز مورد توجه ایرانیان بوده است.

در اهمیت ارزشمندی قلم همین بس که خداوند در کتاب آسمانی آخرین پیامبر خود بر آن قسم یاد کرده است و خود ابزار تعلیم به انسان را قلم نام برده است. در سوره قلم می‌خوانیم :

(ن وَ القَلَم وَمایَسطُرونَ"۱") «سوگند به قلم و سوگند به آنچه می‌نویسد» و همچنین در سوره علق می‌خوانیم «آنکه با قلم آموخت آنچه را که انسان نمی‌دانست». (اَلَّذی عَلَّمَ بِالقَلَم "۴"عَلَّمَ الاِنسانَ مالَم یَعلَم "۵").

در روایات هم نقل است از امام علی (ع) که «عقل نویسنده در قلم اوست»، «عقل‌های صاحبان فضیلت در قلم‌های آن‌هاست».

در اهمیت نوشته و نوشتن همین بس که سندی است ماندگار، عمیق و دقیق و این همه از پس همان عنصر تفکری است که قبل از نوشتن در ذهن صاحب نوشته جاری می‌شود. حتما از همین روست که خداوند معجزه آخرین پیامبرش را کتابی قرار داد که تازگی و ماندگاری‌اش برای قرن‌ها باقی است و جواب‌گوی نیاز مخاطبان خود است. کتاب، نوشته و مایسطرون.

قلم زبان دوم است، آنچه در فکر صاحب قلم است و به روی کاغذ می‌آید، زبان عقل و معرفت اوست که می‌تواند تجربه‌های تلخ و شیرین ملتی را ماندگار کند و آیندگان را بهره‌مند. از همین روست که در روایات ما آمده «نوشته تو، بهترین چیزی است که از تو باقی می‌ماند»، و یا اینکه «دانشمندان، تا دنیا باقی است، در طول زمان جاودانه می‌مانند.»

صاحبان قلم می‌توانند با نوشته‌های خود نسل‌هایی را به تعالی و عزت برند و یا مسیری انحرافی برای آنها رقم زنند. نوشته و اندیشه به ثبت رسیده امروز ما، برای فرداها می‌ماند و رابطی است میان ما و خوانندگانی که شاید سال‌ها بعد از حادثه‌ای بخواهند در مورد آن اظهار نظر کنند و اینجاست که قلم ما می‌شود ابزاری برای تحلیل آنها و خدا نکند که صاحب‌قلمی با غرض‌ورزی و ناآگاهی دست به قلم برده باشد و انحراف فکر آیندگان را رقم بزند.

قلم چشمه هدایت فکر است، مقدس است و حرمت دارد، حرمتش نه برای صاحب قلم که برای صاحبان قلم و اندیشه‌هاست. امروز ابزارهای جدید ارتباطی فضای مجازی و شبکه های اجتماعی  به همه ما این امکان را داده‌اند تا بنویسیم، و اندیشه‌هایمان را با جهانیان به اشتراک بگذاریم، این امکان از جهتی فرصتی است برای تبادل سریع دانش و اطلاعات، اما تهدیدی هم هست اگر دست به اشاعه پیامی بزنیم که از اساس مغایر با واقعیات و فرهنگ و تاریخ‌مان است. گاه این اتفاق بی‌غرض است، اما دریغ ووااسفااز روزی که با غرض و با نیت سوءرسیدن به منفعتی کلمه‌ای را بنویسیم که رویاروی حق ایستاده باشد که زیان وخسران جبران ناپذیری به بار خواهد آورد.

ازاین جهت می توان گفت که هنر نویسندگی ضروری ترین وعالی ترین هنر می باشد به شرطی که در مسیر صحیح واصولی مورد استفاده قرار گیرد.رسول مکرم اسلام صلی الله علیه و آله و سلم می فرمایند:" قلم نعمت بزرگ ازسوی پروردگار است .اگر قلم نبود سیاست ودیانتی استوار نمی شد وزندگی خوشی در روزگار نبود." پس باید اذعان نمود که

ارزش قلم به پیام آن است و عظمت نوشته به محتوایش. چه بسیار نویسنده‌های متعهدی که در راه نوشتن واقعیات متعهدانه نوشتند، تعهدی که ریشه در «آگاهی»، «مهارت»، «دقت‌نظر» و «لحظه‌شناسی» دارد.

در ادامه و به منظور حسن ختام نوشتار حاضر ذکر این  نکته حائز اهمیت بسیار است که  بنیان گذار کبیر انقلاب اسلامی ایران حضرت امام خمینی ره هم در مورد جایگاه واهمیت وارزش قلم تاکید بسیار داشته و به مناسبت های مختلف بیاناتی  فرموده اند که اشاره به  فرازهایی بر غنای مطلب خواهد افزود: "قلم شما اگرارشادی باشد،ملت را به راه راست هدایت می کند و می تواند ملت را از انحراف نجات دهد. آن قدری که قلم و بیان در خدمت بشر بوده است مسلسل ها نبودند. قلم وعلم وبیان است که می تواند بشر را بسازد، نه مسلسل و نه سایر قوای تخریب کننده.

دماء شهدا اگر چه بسیار ارزشمند و سازنده است، لکن قلم ها بیشتر می توانند سازنده باشند و اصولا شهدا را قلم ها می سازند و قلم ها هستند که شهید پرورند. کسانی که اهل قلم هستند، اهل بیان هستند کوشش کنند که مردم را دعوت به وحدت بکنند .(صحیفه نور جلد۱۸ص ۲۳۸و۲۳۹)

بنابراین صاحبان قلمی که در راه اشاعه روشنگری و هدایت فکری بشر تا پای جان رفتند و مصداقی شدند برای این ابیات:

هر آنچه نتوان گفت بر ورق بنویسم/ قلم به دست گرفتم که حرف حق بنویسم

قسم به جان قلم خورده ام که نای قلم را/ به دست گیرم و تا آخرین رمق بنویسم.

فعال رسانه ای، فرهنگی و اجتماعی

انتهای پیام/