محمدعلی خالق نژاد/ رخداد غدیر در ماه ذىالحجه سال دهم هجرى، تنها یک حادثه تاریخى نیست؛ غدیر، تنها نام یک سرزمین نیست، یک تفکر است؛ نشانه اى است از تداوم خط نبوت؛ چشمه اى است که تا پایان هستى می‌جوشد. غدیر، روز اکمال دین، اتمام نعمت و موجب خشنودى خداست؛"اَلیَومَ اَکمَلتُ لَکُم دینَکُم وَاَتمَمتُ عَلَیکُم نِعمَتی وَ رَضیتُ لَکُمُ الاِسلامَ دینا.(مائده – ۳)" روز بزرگ، روز گشایش و روز تکامل است؛ غدیر، نه تاریخ است، نه جغرافیا و نه روایت، بلکه ولایت است؛ پیشوند غدیر، رسالت است و پسوند آن، ولایت و امامت.
ابتدا لازم است به معنای لغوی غدیر پرداخته شود وسپس دیگر زوایای آن مورد بررسی و کنکاش قرار گیرد.
*معنای غدیر
غدیردر لغت به معنای آبگیر است؛ گودالی در بیابان که آب باران در آن گرد آید. در میان راه دو شهر بزرگ دنیای اسلام، مکه و مدینه، محلی است به نام «جُحُفِه» که در زمان رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله وسلم کاروانیان حج گذار در آنجا از هم جدا میشدند و به طرف دیار خود میرفتند. در این محل، غدیر خم جای دارد. علت نام گذاری این غدیر به خم، آن است که آبگیر آنجا به شکل خُمِ رنگرزان بوده و برخی قبایل صحرایی، گاه جامه های رنگ کرده خود را در این آبگیر می شسته اند.
حال ضمن بیان معنای لغوی غدیر خلاصه ای از واقعه غدیر در مرعی و منظر مخاطبین محترم قرار می گیرد:
*خلاصه واقعه غدیر خم
در سال دهم هجرت، رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم به حج رفت و احکام آن را به مردم آموزش داد. به هنگام بازگشت از مکه، در استراحتگاه جُحفه و در غدیر خم، به امر خدا مردمان را گرد آورد و در آن مجمع سترگ، امام علی علیه السلام را به جانشینی خود به آنان شناساند و فرمود: «هر کس من مولای اویم، علی مولای اوست». البته جانشینی علی علیه السلام سالها پیش در مکه و در جمع خاندان هاشم انجام گرفته بود، ولی در غدیر، به اطلاع عموم رسید. واما پیام غدیر چیست ؟
*پیام غدیر
داستان غدیر از عظمت و ضرورت ولایت و ریشه ای بودن این مسئله خبر میدهد. رسول خدا(ص) در آن هنگام و در زیر آن آفتاب سوزان آن همه جمعیت را برای چه نگه میدارد و چه پیامی برایشان دارد.؟
این پیام اساسی ترین پیام دین او بود و به راستی رسول الله صلی الله علیه وآله بر عظمت و ضرورت آن واقف بود، که مردم را در آن گرمای سوزان نگه داشت و رسالت آسمانی خویش را به مسلمانان ابلاغ فرمود، چرا که درآن زمان غدیر به عنوان خنثی کننده توطئه ای عظیم به
شمار می رفت وآنچه میتوانست همه نقشه های منافقان را یکجا نقش برآب و خنثی نموده و اسلام را در چنان برهه حساسی حفظ کند تعیین جانشین پیامبر (ص)واعلام رسمی آن بود، چنان که حضرت زهرا(س) در این باره میفرمایند: «پیامبر در روز غدیر، عقد ولایت را برای علی علیه السلام محکم کرد». غدیر خم منافقان را فلج نمود و مانع اجرای نقشه ها و توطئه های شیطانی شان شد.
از واقعه غدیر می توان به عنوان خلاصه و عصاره مکتب وحی نیز یاد کرد زیرا «غدیر» عصاره و نتیجه خلقت و چکیده تمام ادیان الهی و خلاصه مکتب وحی است و صرفا واقعه ای تاریخی نیست. این نام مقدس، عنوان عقیده ما و اساس دین ماست. غدیر ثمره نبوت و میوه رسالت است غدیر تعیین کننده خط مشی مسلمانان تا آخرین روز دنیاست. غدیر ماجرایی سرنوشت ساز است که «خطبه غدیر» شاخص ترین و زنده ترین سند آن است. علاوه برآن غدیر؛ تداوم خط نبوت محسوب می گردد.
واقعه غدیر خم که در آخرین سال زندگی رسول گرامی اسلام صلی الله علیه وآله وسلم رخ داد و در آن علی علیه السلام به جانشینی آن حضرت (ص) برگزیده شد، حادثه ای تاریخی نیست که در کنار دیگر وقایع بدان نگریسته شود. غدیر تنها نام یک سرزمین نیست؛ یک تفکر است. غدیر، نشانه و رمزی است که از تداوم خط نبوت خبر میدهد. غدیر، نقطه تلاقی کاروان رسالت با طلایه داران امامت است. آری، غدیر خم یک سرزمین نیست؛ چشمه ای است جوشان که تا پایان هستی می جوشد؛ کوثری است که فنا برنمیدارد؛ و افقی است بی‌کرانه و خورشیدی است عالمتاب.
*غدیر و سرنوشت اسلام
بدون شک واقعه غدیر خم، نقش سرنوشت سازی در تعیین مسیر آینده اسلام داشته است. در این واقعه، پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله مهمترین مأموریت دوران پیامبریِ خود را به انجام رساند؛ مأموریتی که انجام آن، به منزله رساندن پیام رسالت حضرت بود، و کوتاهی در مورد آن، به از بین رفتن زحمات چندین ساله ایشان می انجامید؛ چنان که خداوندمتعالی درآیه ۶۷ سوره مائده میفرماید: "هان ای پیامبر! آنچه را از سوی پروردگارت به تو نازل شده است، تبلیغ کن و اگر چنان نکنی، پیام و رسالت او را انجام نداده ای وخداوند تو را از مردم حفظ می فرماید."
بنابراین با توصیفات ذکر شده واقعه غدیر از ابعاد مختلف و از جهات متفاوت، دارای درخشندگی و تلالو خاصی در تاریخ اسلام است. کمتر مقطع تاریخی را می توان در جهان اسلام یافت که از لحاظ سند، اطمینان از اصل وقوع، کثرت راویان و اعتماد بزرگان و علمای مسلمین، قوت و استحکامی نظیر این رویداد مهم داشته باشد. در اهمیت این رویداد تاریخی همین اندازه کافی است که صدو ده نفر صحابی حدیث غدیر را نقل کرده اند. آنچه که بر گونه غدیر، رنگ جاودانگی می زند و اهمیت این واقعه را مضاعف می گرداند، نزول 2 آیه از قرآن کریم، یکی آیه 67 سوره مائده و دیگری آیه 3 سوره مائده، در ارتباط با این رویداد بزرگ است که بر طبق نظر مفسران نام آور شیعه و سنی، شان نزول این آیات، مربوط به واقعه غدیر خم می باشد. جای هیچ تردیدی باقی نمی ماند که روز نزول و ابلاغ این امر مهم و خطیر که بدین واسطه، روز اکمال دین و رضایت پروردگار محسوب می گردد، دارای اهمیت بسزایی در میان مسلمین خواهد بود. بنابراین نصب امام علی(ع) به مقام ولایت در غدیر خم، از موضوعات مهم تاریخ اسلام است. شاید مسئله ای مهم تر و با اهمیت تر از این واقعه وجود نداشته باشد. این واقعه بیانگر بقای رسالت پیامبر اکرم(ص) و دوام دوره الهی آن حضرت در تجلی گاه وجود مبارک علی(ع) بوده است. غدیر، نماد اتحاد امت و نشان پیوند رسالت و امامت است و این دو از یک ریشه می باشند. انقلاب اسلامی ایران نیز دنباله رو غدیر می باشد که همانا تاسیس حکومت اسلامی و رعایت موازین و قوانین اسلامی به طور دقیق و صحیح بوده و امتیاز ویژه آن تاسیس امت واحده و مدیریت مردم می باشد که این امر ایجاد وحدت در جامعه مسلیمن می گردد که از اهداف مهم غدیر نیز می باشد. همچنین غدیر حقیقتی است که از ابتدای خلقت انسان وجود داشته است ولی در هر مقطعی بنا به ظرفیت آن دوره ظاهر شده است و هم اکنون نیز تمام حقیقت غدیر ظاهر نشده است و تنها با ظهور بقیه الله( عج) است که این امر به کمال می رسد.
فعال رسانه ای وکنشگر سیاسی، اجتماعی
انتهای پیام/
|
